Lời kể đầy cảm hứng từ Phó TGĐ Biti’s Vưu Lệ Minh: Thiết kế giày trong 1 năm, sản xuất chỉ trong 20 ngày!

Gặp chúng tôi tại nhà máy lớn nhất của Biti’s ở Biên Hòa (Đồng Nai), Lệ Minh ăn mặc giản dị. Sau khi du học về nước, cô đã quyết định làm việc tại nhà máy này trong suốt 15 năm qua. Ban đầu, cô dành thời gian để phát triển bộ phận xuất khẩu, trực tiếp làm việc với khách hàng để hiểu rõ nhu cầu của họ. Sau khi công ty có nguồn khách hàng ổn định, cô đã chuyển sang cải thiện bộ phận thiết kế sản phẩm, nơi trực tiếp tạo ra mẫu và quy trình công nghệ phục vụ cho quá trình sản xuất. Gần đây, Lệ Minh đã quản lý thêm nhiều phần điều hành nhà máy để giảm bớt công việc cho ba mẹ. Vì vậy, cuộc sống của nữ doanh nhân này gần như gói gọn trong những chuyến đi - về giữa Sài Gòn và Đồng Nai để làm việc.

Thật sự, tôi đã khá ngạc nhiên khi biết rằng một sản phẩm như Biti's Hunter đã mất khoảng 20 năm để ấp ủ và đầu tư một số tiền lớn: 5 triệu đô la Mỹ (hơn 100 tỷ đồng). Chắc chắn rằng phía sau điều đó phải có lý do đặc biệt nào đó.

Vào thời điểm đó, người Việt cũng không phổ biến việc sử dụng giày thể thao nhiều, bởi họ ít tham gia vào các hoạt động thể thao và điều kiện khí hậu nóng ẩm khiến họ thường ưa thích sử dụng sandal trong cuộc sống hàng ngày.

Sau đó, trong 6 năm tiếp theo, công ty tiếp tục sản xuất nhưng thị trường vẫn chưa có nhu cầu cao. Tuy nhiên, vào năm 2009, Biti's quay lại và may mắn là lúc này thị trường đã có nhu cầu. Trong 2 năm sau đó, Biti's đã phát triển mảng giày thể thao rất tốt, tuy nhiên vẫn là những đôi giày kiểu ăn chắc, mặc bền. Những sản phẩm này được chú trọng về tính kín đáo, chắc chắn, dễ vệ sinh và bền đến mức có thể sử dụng trong thời gian dài mà không hỏng. Ban đầu, sản phẩm chủ yếu được bán ra thị trường miền Bắc vì vào thời điểm đó, người dân chỉ mang giày khi trời lạnh.

Năm 2011, bà Lai Khiêm, Phó Chủ Tịch HĐTV Biti's và người chỉ đạo nhà máy sản xuất sản phẩm tiền thân của Biti's Hunter, đã có ý tưởng táo bạo để tạo ra một loại giày nhẹ hơn và êm chân hơn cho mọi người có thể sử dụng hàng ngày. Mặc dù đội ngũ kinh doanh lo ngại vì sản phẩm mới này được coi là quá hiện đại và có giá thành cao, nhưng bà vẫn kiên quyết tin tưởng vào chất lượng của sản phẩm. Và kết quả, sau khi ra mắt, sản phẩm đã đạt được thành công rực rỡ, đánh dấu bước phát triển mới của Biti's khi mở rộng sang lĩnh vực giày thể thao.

Trong vòng 5 năm liên tiếp, công ty đã mang đến thị trường những dòng giày mới đầy ấn tượng. Vào năm 2016, họ đã quyết định tung ra dòng sản phẩm "Biti's Hunter" với sự đột phá về phong cách thời trang và cách tiếp cận truyền thông.

Với số tiền đầu tư chủ yếu là 5 triệu đô la, công ty đã đầu tư vào máy móc, dây chuyền sản xuất, tìm kiếm nguyên vật liệu, nghiên cứu công nghệ khuôn, đế mới... và chỉ còn hơn 3 tỷ đồng để dành cho hoạt động marketing. Tuy nhiên, nhờ vào chiến lược marketing hiệu quả từ MV Lạc Trôi của ca sỹ Sơn Tùng vào năm 2017, sản phẩm Biti's Hunter đã liên tiếp đạt kỷ lục đáng kinh ngạc, đạt mốc hơn 1 triệu đôi được bán ra mỗi năm trong suốt giai đoạn trước khi dịch Covid-19 bùng phát.

Để tạo ra một đôi giày thể thao thành công, Biti's đã phải kiên trì trong suốt gần 20 năm. Điều thú vị là sự sáng tạo mẫu mới của chúng tôi đến từ ý tưởng của thế hệ trước đó.

Biti's Hunter là kết quả của một hành trình dài thử nghiệm, trải nghiệm và học hỏi. Quá trình ấp ủ và nghiên cứu sản phẩm chỉ mất khoảng 1 năm, nhưng chúng tôi đã phải chờ đợi một thời gian dài để có được "thiên thời, địa lợi, nhân hòa", tức là thời điểm khi nhu cầu thị trường bắt đầu mở rộng. Nhờ kinh nghiệm gia công cho các đối tác xuất khẩu trong nhiều năm, chúng tôi đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm quý báu để cải tiến sản phẩm.

Có người còn đặt câu hỏi về việc thuyết phục ba mẹ đầu tư lớn như vậy có khó khăn gì không? Thật ra, ba mẹ tôi hiện đang tham gia vào việc kinh doanh nên họ rất hiểu về sản phẩm. Mẹ tôi còn biết tất cả chi tiết nhỏ nhất về từng đôi giày, bởi vì bà đã đặt ra công thức hóa chất để làm phần đế giày. Với niềm đam mê mãnh liệt, bà luôn tìm hiểu và áp dụng công nghệ mới để sản phẩm ngày càng đẹp mắt và chất lượng hơn.

Các sản phẩm mới thường được nghiên cứu và phát triển trong khoảng hơn 1 năm. Quá trình hoàn thiện mẫu thiết kế cuối cùng thường gặp nhiều khó khăn và đòi hỏi ít nhất 10 lần chỉnh sửa để đạt được kết quả mong muốn về cả tính năng và yếu tố mỹ thuật.

Mỗi đôi giày dường như rất đơn giản nhìn từ bên ngoài, nhưng thực tế lại là sự kết hợp của nhiều nguồn lực khác nhau. Ví dụ, trên mỗi đôi giày có sử dụng da, chỉ, khoen, vải, dây buộc, dây điện, nhựa... và mỗi chi tiết này đều đến từ một nhà cung cấp khác nhau. Trung bình, mỗi sản phẩm có ít nhất 60 chi tiết và cần tới từ 30-40 nhà cung cấp vật tư và nguyên liệu.

Sản xuất một đôi giày từ khi bắt đầu đến khi hoàn thành đòi hỏi trải qua khoảng 200 công đoạn. Thậm chí, đối với những mã hàng phức tạp, số lượng công đoạn có thể còn nhiều hơn. Mỗi công đoạn đều yêu cầu sự tham gia của nhiều người để hoàn thành. Tuy nhiên, trong tất cả các công đoạn đó, có một giai đoạn được xem là thử thách nhất.

Trong số 200 công đoạn đó, giai đoạn nào là thử thách nhất?

Có thể xem công đoạn may là một phần quan trọng. Đôi giày này có nhiều chi tiết tinh xảo, yêu cầu độ chính xác rất cao. Đặc biệt, dòng sản phẩm dành cho trẻ em có diện tích rất nhỏ. Người thợ may phải tập trung hết sức để nhìn thấy từng chi tiết nhỏ nhất.

Nếu phải làm việc với quá nhiều cỡ số cho một lệnh sản xuất và thay đổi mẫu mã thường xuyên, đây sẽ làm tăng thêm thách thức cho người thợ may. Họ phải liên tục thay đổi cách may và thao tác thủ công để đáp ứng yêu cầu. Vì vậy, để duy trì năng suất, chúng tôi cũng cần có đơn hàng đủ lớn để giảm bớt khó khăn cho công nhân và đảm bảo chất lượng sản phẩm được duy trì.

Thời gian sản xuất một đôi giày phức tạp như vậy thông thường kéo dài từ 20 đến 30 ngày. Điều này là để đảm bảo rằng công ty có thể tận dụng tối đa năng suất của tất cả các bộ phận trong quá trình sản xuất.

Thực tế, quá trình sản xuất một đôi giày diễn ra rất nhanh chóng. Tuy nhiên, việc quản lý và phân chia công việc giữa các đơn vị sản xuất là một thách thức đáng kể. Đội ngũ chúng tôi luôn tìm kiếm và áp dụng nhiều giải pháp nhằm tối ưu hóa quy trình sản xuất, cung cấp chỉ tiêu cụ thể cho từng đơn vị cải tiến và tinh gọn hoạt động, nhằm nâng cao hiệu suất sản xuất.

Biti's đã gắn kết với thông điệp "nâng niu bàn chân Việt" trong nhiều năm qua. Tuy nhiên, liệu hãng đã thực sự đạt được mục tiêu này và chăm sóc tốt cho đôi chân của người Việt như mong đợi?

Các mẫu thiết kế của Biti's luôn được xây dựng dựa trên cấu trúc bàn chân của người Việt Nam. Bàn chân của người Việt Nam có sự khác biệt so với châu Âu và cũng không giống với người Trung Quốc. Ví dụ, bàn chân của người châu Âu thường mảnh khảnh và dài hơn. Trong khi đó, bàn chân của người Việt Nam có xu hướng ngắn hơn và rộng hơn về bề ngang. Mặc dù có nhiều điểm tương đồng với người Trung Quốc, nhưng bàn chân của người Trung Quốc thường to hơn.

Chúng tôi cũng liên tục tiến hành nghiên cứu và cập nhật để chuẩn bị cho sự thay đổi về giải phẫu bàn chân Việt trong tương lai từ 5-10 năm.

Dù đã nghiên cứu kỹ lưỡng như vậy, nhưng mỗi khi chúng tôi cho ra mắt một đôi sản phẩm mới, đội ngũ thử fitting của chúng tôi luôn phải thử mang để đánh giá sự thoải mái và vừa vặn trên từng bước di chuyển, đồng thời các vật liệu trên đôi giày cũng phải trải qua phòng thử nghiệm để kiểm tra độ bền.

Với công đoạn nghiên cứu thiết kế, Biti's đối mặt với thách thức lớn nhất là việc tạo ra bộ đế mới. Điều khó khăn nhất là phải thiết kế sao cho phần đế giày vừa vặn với kích cỡ và chuyển động của bàn chân trong mọi hoạt động thể thao. Đối với từng môn thể thao, việc thiết kế giày đòi hỏi chúng tôi phải nghiên cứu tỉ mỉ các chuyển động trong hoạt động thể thao đó.

Ở Biti’s, đội ngũ thiết kế chịu trách nhiệm không chỉ đảm bảo sản phẩm mới nhất về kiểu dáng, mà còn đảm bảo tính năng, chất liệu và quy trình sản xuất tiện lợi hơn. Chính vì vậy, chúng tôi đã đầu tư vào bộ phận R&D với hơn 300 thành viên, trong đó có 200 người chuyên nghiên cứu và thiết kế giày.

Trong số lượng đôi giày đa dạng mà chúng tôi đã và đang sản xuất, có một đôi giày đã ghi dấu ấn với thời gian nghiên cứu và thiết kế lâu nhất không?

Có lẽ đó là những đôi giày được thiết kế phối hợp với các nghệ sĩ. Điều thú vị khi làm việc với họ là các nghệ sĩ thường có tính sáng tạo cao, vì vậy họ thường tạo ra những mẫu giày sống động và hấp dẫn. Tuy nhiên, một thách thức là công nghệ và kỹ thuật trong ngành giày vẫn còn hạn chế, điều này có thể làm khó khăn trong việc thực hiện ý tưởng của họ và thiết kế sản phẩm.

Với sự tôn trọng đối với sự sáng tạo từ các nhà thiết kế hàng đầu mà chúng tôi đang hợp tác, công ty luôn xem xét và tính toán để áp dụng các công nghệ và kỹ thuật mới nhằm thể hiện tốt nhất những thiết kế tinh tế của họ.

Chúng tôi đã từng hợp tác với anh Công Trí để sáng tạo ra một mẫu giày đặc biệt. Để đạt được thiết kế hoàn hảo, hai bên đã phải tiếp xúc và làm việc cùng nhau trong suốt gần 1 năm. Thời gian dài đó đã phản ánh sự tận tụy và trách nhiệm cao cả của cả hai bên đối với sản phẩm chung.

Để tạo nên một đôi giày tuyệt vời, chúng tôi đã không ngại đầu tư vào nhiều yếu tố như: sử dụng vật liệu mới và cao cấp, áp dụng công nghệ khuôn đế mới... Bởi vì tính đặc biệt của sản phẩm này, giá bán của nó khi ra mắt lên đến khoảng 1.500.000 đồng mỗi đôi.

Cuối cùng, sự kết hợp này mang lại hiệu quả như thế nào?

Sản phẩm này có một phong cách thời trang độc đáo, không phù hợp với mọi người, vì vậy không thể mong đợi doanh số cao. Tuy nhiên, nó lại mang lại giá trị cho thương hiệu. Các KOL nổi tiếng như Hồ Ngọc Hà, Công Trí, Hương Giang... đều đã sử dụng đôi giày đặc biệt này và lan truyền trên các mạng xã hội.

Khi du học trở về và làm việc tại Biti's trong suốt 15 năm qua, tôi cho rằng thành tựu lớn nhất mà tôi đã đóng góp cho công ty là thiết lập một quy trình làm việc hợp tác mượt mà giữa các bộ phận khác nhau, bao gồm thiết kế, sản xuất và kinh doanh. Mục tiêu của quy trình này là để tối ưu hóa công việc, giảm thiểu thời gian ra hàng, đảm bảo các bộ phận tuân thủ tiến độ và hiểu rõ nhiệm vụ của mình để hoàn thành mục tiêu chung.

Trước đây, các bộ phận trong công ty chưa có sự phối hợp như hiện tại như thế nào?

Từ khi xây dựng thành công tiến độ chung, các phòng ban đã nhìn vào đó và hiểu cách phối hợp với nhau, giúp đưa sản phẩm lên kệ đúng thời hạn.

Còn điều gì để học hỏi từ đây…?

Trong tương lai, chúng tôi cam kết tiếp tục cải thiện quy trình sản xuất, lựa chọn vật liệu và chuỗi cung ứng sao cho phù hợp, nhằm kiểm soát chặt chẽ chất lượng sản phẩm, tăng cường năng suất, tối ưu hóa nguồn lực. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang trải qua nhiều biến động.

Trong số nhiều mẫu mã sản phẩm Biti's sản xuất mỗi năm, có thể có một số sản phẩm sandal thời trang nữ không đạt được sự thành công như mong đợi. Mặc dù dòng sản phẩm này không phải là trọng tâm kinh doanh của Biti's, tuy nhiên, công ty vẫn tiếp tục đa dạng hóa các loại sản phẩm nhằm phục vụ người tiêu dùng, đặc biệt là nhóm khách hàng gia đình, để họ có thể tìm thấy những sản phẩm ưa thích khi đến cửa hàng Biti's.

Trước đó, chúng tôi đã từng sản xuất một bộ sưu tập giày dành cho trẻ sơ sinh nhưng không được bán chạy. Vì vậy, chúng tôi đã giảm số lượng mẫu giày và chỉ sản xuất vài mẫu để đáp ứng nhu cầu thị trường. Lý do là chúng tôi đã sử dụng những chất liệu quá bền cho giày trẻ sơ sinh mặc dù chân bé phát triển nhanh, làm cho giá cả không cạnh tranh. Đây là một bài học quan trọng mà Biti's cần rút ra để áp dụng cho những mùa vụ trong tương lai.

Những người trực tiếp liên quan tại công ty chị sẽ phải chịu trách nhiệm như thế nào đối với những bước đi không chính xác đó?

Ở Biti's, không có sự cá nhân hóa trong việc chịu trách nhiệm hoặc tìm giải pháp cho một vấn đề cụ thể. Mọi trách nhiệm và giải pháp đều được chia sẻ và đảm nhận bởi toàn bộ tập thể hoặc đội nhóm. Đội ngũ của công ty thường tổ chức các cuộc họp phối hợp để xác định nguyên nhân gây ra kết quả không tốt và tìm ra các giải pháp để khắc phục với mục tiêu chung. Chúng tôi trân trọng cuộc trò chuyện với bạn.