Kịch tính tăng cao! Số ca tử vong vì tay chân miệng ở miền Nam khiến nhiều người bàng hoàng

Trong 9 tháng đầu của năm 2023, tỷ lệ mắc mới trung bình ở khu vực phía Nam là 229 ca/100.000 dân, số lượng trường hợp mắc tích lũy đã tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm 2022, chủ yếu xảy ra tại các tỉnh miền Đông Nam Bộ. Tuy nhiên, khi xét về số trường hợp mắc nặng và tử vong, tỉ lệ này lại tập trung chủ yếu ở các tỉnh miền Tây (chiếm 81%). Trong số trường hợp mắc nặng, có 77% trẻ em dưới 3 tuổi và đã ghi nhận 23 trường hợp tử vong tại khu vực phía Nam (tuyến TP. Hồ Chí Minh hiện chưa có trường hợp tử vong). Nguyên nhân chính gây ra bệnh tay chân miệng trong năm nay là virus EV71.

Về sốt xuất huyết, số lượng người nhiễm bệnh, nghiêm trọng và tử vong đã giảm đáng kể so với cùng kỳ năm 2022 và trung bình 5 năm, chỉ có 18 trường hợp tử vong tại khu vực (trong đó có 1 trường hợp tại TP. Hồ Chí Minh). Tuy nhiên, số ca bệnh tại TP Hồ Chí Minh đang có xu hướng tăng nhẹ từ tuần 24 đến nay, do tình hình thời tiết nắng nóng xen kẽ mưa nhiều, tạo điều kiện thuận lợi cho sự gia tăng muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết. Hầu hết các chủng virus vẫn là D2.

Về công tác thu dung, điều trị bệnh truyền nhiễm trong 9 tháng đầu năm 2023 tại khu vực phía Nam đã được đảm bảo. Các địa phương đã quan tâm và đầu tư đúng mức vào việc chăm sóc sức khỏe người dân và đã proactively đảm bảo nguồn cung cấp thuốc điều trị cho bệnh nhân. Các bệnh viện đa khoa tuyến cuối và bệnh viện nhi của các tỉnh đã nhận được hỗ trợ chuyên môn từ các bệnh viện ở TP. Hồ Chí Minh, và đã triển khai thực hiện các dịch vụ kỹ thuật chuyên sâu (như hồi sức cấp cứu, lọc máu,...) để nâng cao khả năng điều trị tại chỗ, cứu sống kịp thời cho nhiều trường hợp bệnh nặng và đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho người dân tại địa phương.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, vẫn còn một số bệnh viện chuyên khoa sản nhi ở một số tỉnh trong khu vực không đủ các loại thuốc cần thiết như gamma globulin, phenobarbital, milrinone. Ngoài ra, cũng có bệnh viện tỉnh chưa triển khai được kỹ thuật lọc máu, dẫn đến việc không thể đáp ứng yêu cầu điều trị kịp thời cho các bệnh nhi khi chuyển nặng và buộc phải chuyển viện. Tình trạng này gây ra việc chuyển bệnh không an toàn, khiến bệnh nhân không được điều trị trong thời gian sớm, gây ra các biến chứng nặng và trong một số trường hợp, thậm chí tử vong. Ngoài ra, việc chuyển bệnh hàng loạt lên TP. Hồ Chí Minh cũng làm quá tải các bệnh viện tuyến cuối của TP. Hồ Chí Minh (70% tổng số bệnh nhi tay chân miệng đang điều trị nội trú tại 4 bệnh viện tuyến cuối của TP. Hồ Chí Minh đến từ các tỉnh chuyển về).

Nhằm đảm bảo hiệu quả công tác thu dung và điều trị bệnh sốt xuất huyết, tay chân miệng và các bệnh truyền nhiễm khác, các chuyên gia đã thống nhất một số nội dung sau đây cần được thực hiện:

Các cơ sở y tế cuối cùng ở các tỉnh tiếp tục tận dụng năng lực điều trị, mua sắm thuốc và vật tư y tế thiết yếu để chăm sóc và điều trị bệnh nhân mắc sốt xuất huyết và bệnh tay chân miệng ngay tại chỗ. Họ cũng tổ chức hội chẩn từ xa với các bệnh viện cuối cùng để giới hạn việc chuyển viện không an toàn. Sở Y tế thành phố và tỉnh có trách nhiệm hỗ trợ, thúc đẩy và giám sát các bệnh viện trực thuộc về cung cấp thuốc và vật tư y tế, cũng như điều trị bệnh.

Đối với các trường hợp bệnh nhân nặng và nguy kịch không thể điều trị tại địa phương và phải chuyển đến bệnh viện ở TP. Hồ Chí Minh, các bệnh viện cần tổ chức hội chẩn trước khi chuyển và chuẩn bị đầy đủ phương tiện và trang thiết bị y tế để theo dõi tình trạng bệnh nhân, đảm bảo an toàn khi chuyển viện và giảm thiểu tỷ lệ tử vong trong quá trình này (giảm thiểu việc bệnh nhân tự di chuyển).

Nâng cao giám sát cụ thể về các trường hợp viêm phổi nặng do virus, thu thập mẫu và gửi cho Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh để phát hiện sớm những trường hợp viêm phổi do cúm gia cầm.

Tiếp tục làm việc chăm chỉ trong việc truyền đạt thông tin thông qua nhiều hình thức khác nhau để tăng cường nhận thức của người dân về các biện pháp phòng chống dịch bệnh, bao gồm cả sốt xuất huyết, tay chân miệng, Mpox và các loại bệnh mới nổi, tái phát. Mục tiêu là giúp người dân hiểu và thực hiện các biện pháp này nhằm bảo vệ sức khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng. Đồng thời, tăng cường việc đề xuất và hướng dẫn người dân nên liên hệ hoặc đến cơ sở y tế gần nhất nếu có triệu chứng nghi ngờ để được khám và điều trị.

Tăng cường kế hoạch ứng phó với ngập lụt, triều cường và xả lũ, đồng thời nâng cao quản lý và xử lý nước thải, chất thải để đảm bảo chất lượng nước và kiểm soát tốt các căn nguyên về bệnh tật.

Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh sẽ tiếp tục chỉ đạo các bệnh viện Nhi đồng 1, Nhi đồng 2, Nhi đồng Thành phố và Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trong việc cung cấp hỗ trợ về chuyên môn cho các cơ sở khám chữa bệnh của các tỉnh, đặc biệt là trong các tỉnh đang gặp phải dịch tay chân miệng với tình hình lây nhiễm và số bệnh nhân nặng gia tăng đáng kể.

Bệnh viện Bệnh nhiệt đới và Bệnh viện Nhi đồng Thành phố sẽ gửi ngay tổ chuyên gia tới bệnh viện chuyên khoa sản nhi của tỉnh An Giang, Kiên Giang để hỗ trợ chuyên môn trong việc điều trị bệnh tay chân miệng và đào tạo về lọc máu. Việc này nhằm giúp các đơn vị củng cố và nâng cao khả năng, đồng thời đáp ứng nhu cầu điều trị cho người dân ngay tại địa phương.