Phát hiện sớm tay chân miệng ở trẻ: Bí quyết đơn giản của các bậc cha mẹ

PGS-TS-BS Phùng Nguyễn Thế Nguyên, Trưởng Khoa Hồi sức nhiễm - Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP HCM), Trưởng Bộ môn Nhi, Trường ĐH Y dược TP HCM, đã giải đáp những thắc mắc liên quan đến bệnh tay chân miệng. Trong đó, ông đã trình bày về nốt hồng ban xuất hiện ở trẻ mắc bệnh này.

Hình ảnh minh họa cho nốt hồng ban này được chụp lại bởi Hải Yến.

Theo PGS Nguyên, trẻ mắc bệnh tay chân miệng nặng có thể gặp phải nhiều tổn thương khác nhau như viêm não, màng não, tủy sống hay viêm cơ tim, màng ngoài tim, rối loạn nhịp tim. Để phát hiện sớm các tổn thương này, cha mẹ có thể quan sát các dấu hiệu sau đây của trẻ.

Cụ thể, nếu trẻ bị viêm não hoặc màng não, sẽ có các dấu hiệu như lừ đừ, kích thích, quấy khóc, bú kém, nôn ói, giật mình, chới với, run chi. Bất kỳ một trong các dấu hiệu này đều là biểu hiện của các vấn đề về thần kinh.

Khi chấn thương trở nên nặng hơn, các triệu chứng sẽ xuất hiện trên nhiều vùng cơ thể, thường xuyên và kéo dài hơn. Bệnh nhân có thể gặp phải tình trạng yếu chi, rung giật, đi loạng choạng và khó ngủ. Nếu tình trạng tổn thương càng nghiêm trọng, bệnh nhân có thể gặp phải các triệu chứng như co giật, mồ hôi lạnh, mạch nhanh, huyết áp tăng cao, thở nhanh hoặc không đều, và tri giác bị rối loạn dẫn đến tình trạng mất tỉnh táo.

Nếu phát hiện bệnh tay chân miệng ở mức độ nặng độ 2,3, việc điều trị kịp thời là rất quan trọng để tránh bệnh tiến triển sang độ 4, gây ra suy hô hấp, sốc và mê, tăng nguy cơ tử vong. Đặc biệt, trẻ em dưới 5 tuổi đang đối diện với nguy cơ nặng hơn do thiếu kháng thể bảo vệ và sốt cao trên 38 độ kéo dài trên 2 ngày cùng với nhịp tim trên 140 lần/phút có thể là dấu hiệu của bệnh.

Khi trẻ bị tay chân miệng, cần tuân thủ các nguyên tắc sau: uống đủ nước và sữa (có thể uống sữa lạnh để giảm đau ở miệng); ăn đầy đủ chất dinh dưỡng; uống paracetamol để giảm sốt và giảm đau. Nếu trẻ bắt đầu có các triệu chứng thần kinh nghiêm trọng, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay. PGS Nguyên cho biết rằng Trung Quốc và Đài Loan (Trung Quốc) đã phát triển vắc-xin ngừa tay chân miệng cho trẻ em vào năm 2015 và 2022, tuy nhiên, hiện tại Việt Nam vẫn chưa có vắc-xin này.

Để đề phòng bệnh tay chân miệng cho trẻ em, PGS Nguyên khuyên rằng khi trẻ em bị bệnh, cần phải cách ly cho đến khi triệu chứng hết, bao gồm cả bóng nước và đau miệng (khoảng 7 ngày). Ngoài ra, việc rửa tay là rất quan trọng, cùng với việc đeo khẩu trang và vệ sinh sạch sẽ các bề mặt và đồ chơi của trẻ.