Bệnh nhân nam, 31 tuổi, người dân tộc Thái ở Điện Biên đã được điều trị tại Trung tâm Nhiệt đới Bệnh viện Bạch Mai. Vào ngày 31/7, trung tâm đã tiếp nhận bệnh nhân trong tình trạng tràn dịch/tràn khí màng phổi. Sau khi thực hiện các xét nghiệm, bệnh nhân được xác định dương tính với loại Paragonimus (sán lá phổi).
Khi khai thác tiền sử của bệnh nhân, được biết rằng, khoảng 1 tháng trước đó, bệnh nhân đã đến chơi nhà bạn ở Lai Châu và đã ăn món gỏi cua sống. Sau một vài tuần, bệnh nhân bắt đầu có các dấu hiệu mệt mỏi, suy dinh dưỡng, buồn nôn và cảm thấy khó thở, đuối sức và ho khi vận động mạnh. Bệnh nhân đã đi khám nhưng không xác định được bệnh.
Sau khi được chuyển đến Trung tâm Bệnh nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai, các bác sĩ với kinh nghiệm nghề nghiệp đã chỉ định kiểm tra sán và kết quả đã chính xác như dự đoán, bệnh nhân dương tính với loại sán lá phổi Paragonimus. Bệnh nhân đã được điều trị bằng thuốc tẩy sán và sau vài ngày nằm viện, bệnh nhân đã được xuất viện.
Sán lá phổi là một căn bệnh do ký sinh trùng Paragonimus westermani gây ra, có thể xảy ra ở tất cả các độ tuổi. Đặc biệt, nó thường xuất hiện ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Điện Biên, Lai Châu và Sơn La, nơi mà người dân thường ưa thích ăn tôm và cua sống (thường là ăn gỏi hoặc nướng chưa chín).
Khi ấu trùng sán lá phổi nhập vào cơ thể con người thông qua việc tiêu thụ thức ăn, chúng sẽ đi qua ruột non, tiếp tục xâm nhập vào bụng của chúng ta. Sau đó, chúng sẽ đi qua cơ hoành và vào phổi, nơi chúng sẽ sống và sinh tồn. Khi chúng trưởng thành, chúng sẽ đẻ trứng và trứng này sẽ được thải ra bên ngoài qua đờm hoặc hành trình của chúng qua hệ tiêu hóa để rời khỏi cơ thể thông qua phân. Tại nước, các trứng sẽ rơi xuống và sau đó phát triển thành ấu trùng lông, chúng sẽ xâm nhập vào các loài ốc và tiếp tục ký sinh trên các loài tôm và cua. Sau một khoảng thời gian, người bị bệnh sẽ bắt đầu cảm thấy đau ngực, ho kéo dài, ho kèm máu, mất cân nặng và dẫn đến suy kiệt, thậm chí có thể gây tử vong.
Hình ảnh về sán lá phổi được chụp từ một bệnh nhân.
BS Cường lưu ý rằng: Với triệu chứng ho ra máu và ho kèm đau ngực, chẩn đoán ban đầu thường dễ nhầm lẫn với những bệnh khác như lao, viêm phổi hay u phổi.
BS Cường khuyến cáo những người dân sống ở vùng núi nên tuân thủ việc ăn uống an toàn, đảm bảo các thực phẩm được nấu chín và nước uống sôi. Đồng thời, tránh ăn đồ sống như gỏi tôm, gỏi cua... Người dân cũng cần lưu ý đến việc thực hiện các chỉ định tìm sán nếu có triệu chứng kéo dài như ho, khó thở, đau ngực để không bị nhầm lẫn với các bệnh phổi khác.