Bí mật đằng sau ngập lụt cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết: Bộ GTVT hé lộ

Liên quan đến vụ ngập nước tại đoạn Km25+419 trên cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết vào ngày 29-7 mới đây, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã thông báo rằng để xác định nguyên nhân, trách nhiệm và đề xuất các giải pháp một cách khách quan, khoa học và cẩn trọng, Bộ đã triển khai đoàn công tác gồm các cơ quan chuyên môn, đơn vị xây lắp, đơn vị tư vấn và các chuyên gia thủy văn có kinh nghiệm để tiến hành kiểm tra thực tế tại hiện trường, đánh giá chi tiết điều kiện địa hình, tình hình thủy văn phía trên và phía dưới khu vực bị ngập nước, đồng thời rà soát lại hồ sơ khảo sát và thiết kế.

Ô tô bị cuốn trôi trên cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết vào sáng ngày 29-7.

Dựa trên báo cáo của chủ đầu tư và kết quả kiểm tra thực tế từ các chuyên gia, ta có thể thấy rằng quá trình thi công đã được thực hiện đúng theo hồ sơ thiết kế đã được phê duyệt, đảm bảo chất lượng.

Về vấn đề khẩu độ cống và tình trạng ngập lụt, đơn vị tư vấn thiết kế đã tiến hành điều tra và đánh giá mực nước lũ lịch sử cao nhất tại vị trí cống vào năm 1992 là 43,14 m, từ đó tính toán được khẩu độ cống.

Kết quả kiểm tra lại lưu vực và các thông số đầu vào cho thấy vị trí cống Km25+419 đã được thiết kế với khẩu độ (2,5 x 2,5 m) để đáp ứng yêu cầu thoát nước của lưu vực tự nhiên ở phía thượng lưu. Tuy nhiên, vào thời điểm xảy ra lũ, mặc dù lượng mưa chưa đạt tới tần suất tính toán, nhưng mực nước đã lên đến 45,23 m, cao hơn đỉnh lũ lịch sử, điều này là không bình thường và cần phải được nghiên cứu và làm rõ.

Về nguyên nhân của lũ, Bộ GTVT cho rằng đoạn đường gần sông Phan, ở phía thượng lưu có đập Sông Phan cách vị trí ngập 8,6 km. Sau khi các đập được đưa vào hoạt động, dòng chảy ở phía hạ lưu thường có sự biến đổi. Sau khi được kiểm tra, các chuyên gia đánh giá rằng từ vị trí của cống đến phía hạ lưu cầu sông Phan, lòng sông và các suối có sự xâm lấn của hệ thực vật và bồi lắng, làm hẹp dòng chảy và gây dềnh ứ nước tại khu vực của cống, dẫn đến tăng mực nước và gây ngập đường.

Về trách nhiệm, các chuyên gia đồng ý rằng đây là một tuyến đường mới, khu vực tuyến đường đi qua có dân số thưa thớt, và việc thu thập dữ liệu thủy văn và tư vấn để giảm dòng chảy phía dưới cống dẫn đến dềnh ứ nước cục bộ khá khó khăn.

"Bộ GTVT cho biết, tất cả các chuyên gia đều đồng ý rằng việc tính toán cao độ thiết kế theo tần suất 1% cho vị trí cống mà không xét đến mực nước dềnh là trách nhiệm của đơn vị tư vấn mặc dù không phải là một sai sót cố ý."

Về giải pháp xử lý, các chuyên gia đề xuất tổ chức việc loại bỏ các chướng ngại vật trong lòng sông từ cống về phía hạ lưu cầu sông Phan, nhằm tăng cường khả năng thoát nước và giảm độ cao của nước dềnh tại vị trí cống. Phương án này không chỉ có chi phí thấp và có thể được thực hiện ngay, mà Chủ đầu tư cũng đang chỉ đạo hoàn thành vào tháng 8-2023. Tất cả các khoản chi phí liên quan sẽ được tư vấn chi trả.

Nhằm đảm bảo tính ổn định của công trình trong dài hạn, do chế độ thủy văn khu vực hạ lưu các đập thường có độ phức tạp cao, Chủ đầu tư cần thuê một đơn vị tư vấn chuyên ngành để tiến hành khảo sát và tính toán, xây dựng mô hình toán học cho toàn bộ khu vực, từ đó xác định mực nước phù hợp với tần suất thiết kế của dự án.

Dựa vào các dữ liệu đáng tin cậy và khoa học về độ cao của mực nước, sẽ được xem xét và quyết định giải pháp một cách toàn diện và chính xác. Trong trường hợp cần thiết, có thể điều chỉnh độ cao của đường đỏ trong khu vực bị ngập nếu độ cao tính toán cao hơn độ cao hiện tại. Hiện nay, Ban Quản lý dự án Thăng Long đã chỉ đạo các đơn vị thực hiện các nhiệm vụ này.

Bộ Giao thông Vận tải cho rằng luôn tuân thủ quan điểm "không đổi chất lượng công trình vì bất kỳ lý do nào". Đồng thời, đây được coi là một bài học kinh nghiệm và đã yêu cầu các chủ đầu tư kiểm tra lại hồ sơ thiết kế của các dự án đang được thi công, để điều chỉnh kịp thời (nếu cần) và đảm bảo chất lượng bền vững của công trình.

"Bộ sẽ xử lý nghiêm các chủ thể liên quan nếu để xảy ra các tồn tại ảnh hưởng đến chất lượng theo đúng hợp đồng đã ký kết" - Bộ GTVT nêu rõ.