7 món ăn ngon miệng giúp ngăn ngừa ung thư đại trực tràng

Chuyên gia dinh dưỡng nổi tiếng Đài Loan Gao Min Min cho biết, ung thư đại trực tràng là một trong những loại ung thư phổ biến trên toàn thế giới. Bệnh này rất phụ thuộc vào thói quen ăn uống.

Cụ thể, việc ăn uống đúng cách, lựa chọn thực phẩm lành mạnh, tập thể dục và duy trì cân nặng hợp lý có thể giảm nguy cơ mắc bệnh này. Ngược lại, việc ăn càng nhiều những thực phẩm nguy hại càng tăng nguy cơ mắc bệnh. Đứng đầu danh sách này là 7 loại thực phẩm phổ biến và được nhiều người ưa thích:

1. Thịt chế biến sẵn

Dù tiện lợi và ngon miệng với nhiều người, nhưng thực phẩm đã được chế biến sẵn như xúc xích, lạp xưởng, thịt muối và thịt xông khói có khả năng tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng.

Thịt chế biến sẵn, thịt đỏ và thịt nướng đều góp phần nâng cao nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng. (Ảnh minh họa)

Lý do là những món thịt đã được chế biến sẵn này có chứa hàm lượng cao natri nitrit, natri nitrat. Đây là nguyên nhân chính gây ra ung thư và làm trạng thái viêm trực tràng trở nên nghiêm trọng hơn. Chúng cũng đầy đủ các chất phụ gia và chất bảo quản gây trở ngại cho quá trình hấp thu. Điều này dẫn đến quá tải và "nhiễm độc" toàn bộ hệ tiêu hóa, làm giảm chức năng. Đồng thời, hệ miễn dịch cũng bị suy yếu nhanh chóng, trong khi đây là một yếu tố quan trọng để chống lại ung thư.

2. Nước ngọt có ga

Lạm dụng nước ngọt có ga có thể gây hại cho sức khỏe, thậm chí làm tăng nguy cơ ung thư. Lý do là do nồng độ cao siro ngô fructose và các loại đường tinh chế khác. Đường tinh chế có thể gây ra insulin biến đổi và thúc đẩy phát triển mạnh mẽ của tế bào ung thư. Bao gồm cả ung thư đại trực tràng.

Theo các nghiên cứu tại Mỹ và cảnh báo của WHO, tiêu thụ nước ngọt có ga và đồ uống thể thao liên quan đến nguy cơ tử vong sớm cao hơn 28%, nguy cơ tử vong do bệnh tim cao hơn 31%, và nguy cơ tử vong do ung thư tăng 16%. Nghiên cứu của các nhà khoa học Pháp cũng đã phát hiện rằng mỗi 100ml nước này được tiêu thụ thêm sẽ làm tăng 18% nguy cơ ung thư và 22% nguy cơ ung thư vú.

3. Thịt đỏ, mỡ động vật

Theo tổ chức nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC), ngoài thịt chế biến sẵn, thịt đỏ cũng được xem là nguyên nhân gây ung thư trực tràng. WHO đã xếp thịt đỏ vào nhóm có khả năng gây ung thư cho con người (nhóm 2A).

Theo nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tiêu thụ hơn 76g thịt đỏ mỗi ngày sẽ tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng lên đến 20% so với việc chỉ tiêu thụ khoảng 21g mỗi ngày. Việc ăn các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt dê, thịt cừu... với lượng khoảng 160g/ngày hoặc ăn quá 5 lần/tuần sẽ gây tổn thương nghiêm trọng và tăng nguy cơ tái phát bệnh lên gấp 3 lần.

Thịt đỏ và mỡ động vật đóng góp vào việc tăng lượng axit mật, tạo ra sự thay đổi và thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn trong ruột, đặc biệt là vi khuẩn Clostridia. Các vi khuẩn này có khả năng biến đổi axit mật thành các chất chuyển hóa có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của tế bào biểu mô ruột. Ngoài ra, chất haem, một sắc tố đỏ tự nhiên có trong thịt đỏ, cũng có thể làm yếu đi tế bào và khiến cho vi khuẩn trong cơ thể sản xuất các chất độc hại gây bệnh ung thư.

4. Đồ uống có cồn

Những đồ uống có cồn, đặc biệt là rượu và bia, được xem là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ung thư. Rượu và bia có thể gây ung thư thông qua nhiều cơ chế khác nhau. Uống rượu làm tăng chất oxy hóa trong tế bào, và các sản phẩm chuyển hóa từ ethanol có thể gây ra ung thư đại trực tràng, trực tiếp hoặc gián tiếp. Khi vào cơ thể, ethanol trong bia và rượu sẽ được chuyển hóa thành acetaldehyde, gây tổn thương cho tế bào và làm hỏng chuỗi DNA.

Bia và rượu không chỉ gây ung thư gan mà còn có thể là tác nhân gây ung thư đại trực tràng (Ảnh minh họa)

Theo WHO, khi sử dụng rượu bia, 95% chất cồn qua gan sẽ chuyển hóa thành các hợp chất mới sau quá trình trái với enzyme alcohol dehydrogenase, rượu sẽ được oxy hóa thành acetaldehyde. Đây chính là chất tấn công DNA và gây ra các loại ung thư như ung thư trực tràng, ung thư gan, ung thư dạ dày...

5. Thực phẩm hun khói hoặc nướng

Trong quá trình chế biến thức ăn bằng phương pháp hun khói hoặc nướng, đặc biệt với thịt (mà nhiều người ưa thích), tiềm ẩn nguy cơ tạo ra các chất độc có khả năng gây ung thư. Khi nướng hoặc chiên thực phẩm ở nhiệt độ cao, một chất gây ung thư được sản sinh là benzopyrene và đồng thời cơ thể còn tích tụ heterocyclic amines. Điều này làm cho bệnh ung thư trực tràng trở nên khó điều trị và dễ tái phát hơn.

Benzopyrene nằm trong nhóm chất gây ung thư nguy hiểm hàng đầu theo WHO. Đã được chứng minh rằng chỉ cần hấp thụ 1 nanogram của benzopyrene cũng có thể gây biến đổi cấu trúc, hướng và chức năng của DNA trong cơ thể con người. Đặc biệt, khi chế biến thịt với nhiệt độ cao để cháy khét, phần bị cháy khét chứa benzopyrene.

Thịt hun khói cũng chứa nhiều chất béo, hàm lượng cholesterol cao và natri gây hại. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng ăn 2 miếng thịt hun khói mỗi ngày có thể tăng nguy cơ mắc ung thư đại tràng lên 21%.

6. Các món chiên rán, nhiều dầu mỡ

Những loại thực phẩm có nồng độ chất béo bão hòa (chất béo xấu) cao, nếu được tiêu thụ thường xuyên sẽ gây tăng cân, béo phì. Đáng chú ý, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), những loại thực phẩm này cũng được xem là có khả năng gây ung thư, bao gồm cả ung thư trực tràng.

Việc ăn quá nhiều thực phẩm chiên rán trong dầu mỡ như khoai tây chiên, gà rán, xúc xích sẽ làm cơ thể tích tụ các hợp chất amin xen với nhau (heterocyclic amines). Những chất này đã được chứng minh là gây nên nhiều loại bệnh ung thư, trong đó có ung thư trực tràng. Hơn nữa, việc ăn quá nhiều dầu mỡ trong thời gian dài cũng có thể gây rối loạn tiêu hóa, suy giảm chức năng đại trực tràng và tăng khả năng mắc bệnh.

7. Rau củ muối

Các loại thực phẩm chứa nhiều muối và được lên men như dưa muối, cà muối, trái cây muối… có khả năng gây tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng. Những loại thực phẩm này cũng được xem là những món “cấm kỵ” trong chế độ ăn của những người đang mắc bệnh hoặc điều trị ung thư trực tràng.

Rau củ muối chua thường được sử dụng như đồ ăn kèm, mặc dù chúng có thể gây hại cho sức khỏe. (Ảnh minh họa)

Vì loại thực phẩm này chứa nhiều nitrit, khi tiếp xúc với cơ thể con người sẽ biến thành nitrosamine - loại chất gây ra ung thư mà Tổ chức Y tế Thế giới đã cảnh báo nhiều lần. Hơn nữa, khi rau củ được lên men với muối, chúng còn chứa axit, gây tăng lượng dịch và axit trong dạ dày và ruột, gây viêm và sau đó dẫn đến ung thư. Đặc biệt nguy hiểm hơn khi rau củ chưa chín hoàn toàn. Ngoài ra, nếu không bảo quản đúng cách khi chế biến, thực phẩm này dễ bị nhiễm vi khuẩn, gây tăng nguy cơ mắc bệnh cho con người.

Nguồn: Health GVM, WHO, Healthline