7 điều cực đơn giản giúp bảo vệ gan hiệu quả: Lời khuyên từ 3 chuyên gia hàng đầu

Lá gan của bạn xứng đáng được quan tâm và chăm sóc tốt. Theo Hiệp hội Người nghỉ hưu Mỹ, gan thực hiện hơn 500 chức năng quan trọng, từ hỗ trợ tiêu hóa, lưu trữ các vitamin quan trọng (bao gồm A, D, E, K và B12) đến lọc các chất độc và vi khuẩn gây bệnh khỏi máu.

Làm sao khiến hơn 100 triệu người Mỹ mắc bệnh về gan mà không hề hay biết? Theo Tổ chức Gan Mỹ, đa số người mắc bệnh gan không biết mình bị nhiễm bệnh do bệnh gan thường không gây ra bất kỳ triệu chứng cho đến khi bệnh trở nặng hơn.

Trước đây, viêm gan siêu vi là nguyên nhân chính gây bệnh gan nhưng hiện nay tỷ lệ này đang giảm. Ngược lại, bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) và tổn thương gan do rượu đang tăng.

Tổn thương gan do rượu đang trở nên phổ biến hơn do việc tiêu thụ rượu bia ngày càng tăng trong hai thập kỷ qua; hiện nay nó là nguyên nhân chính dẫn đến nhu cầu ghép gan.

Tuy nhiên, theo bác sĩ Vinod Rustgi, giám đốc Trung tâm bệnh gan và khối lượng gan tại Bệnh viện Đại học Robert Wood Johnson ở New Jersey, Mỹ, "vấn đề lớn nhất hiện nay là béo phì".

Ở Mỹ, khoảng 25% người trưởng thành và 75% người thừa cân mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. Tình trạng này được đặc trưng bởi sự tích tụ chất béo trong gan.

75% số người thừa cân ở Mỹ đang mắc bệnh gan nhiễm mỡ không phải do rượu.

Bác sĩ Rustgi cho biết: Gan khỏe mạnh không lão hóa như những bộ phận khác của cơ thể, nhưng thời gian có thể khiến nguy cơ cho những người mắc bệnh gan tăng lên. Mặc dù giai đoạn đầu của bệnh gan nhiễm mỡ không phải do rượu thường không gây ra vấn đề đáng chú ý, nhưng nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người trên 50 tuổi mắc bệnh này có nhiều khả năng bị xơ hóa hơn. Xơ hóa xảy ra khi tình trạng viêm mãn tính làm cho mô sẹo tích tụ quanh gan và các mạch máu gần đó. Những người lớn tuổi mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu cũng dễ tiến triển thành xơ gan, loại sẹo nghiêm trọng nhất.

Tuy nhiên, những người có mỡ gan quá nhiều hoặc bị sẹo nhẹ (xơ hóa) có thể đảo ngược tổn thương nếu họ thực hiện các hành động dưới đây, theo bác sĩ Rustgi. Những hành động này có thể giúp tránh tổn thương gan hoặc hỗ trợ việc lành gan.

7 hành động giúp bảo vệ gan

1. Hãy ăn nhiều thực phẩm lành mạnh

Theo nghiên cứu từ tạp chí Nutrients, cố gắng giảm lượng chất béo bão hòa trong khẩu phần ăn hàng ngày, đặc biệt là từ thịt đỏ và thực phẩm chế biến sẵn, và tăng cường ăn nhiều thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật.

Một nghiên cứu khác trên tạp chí Gut đã chỉ ra rằng chế độ ăn theo lối Địa Trung Hải có lợi cho sức khỏe gan. Chế độ ăn theo lối Địa Trung Hải kết hợp ăn theo lối truyền thống của khu vực Địa Trung Hải với các polyphenol (hợp chất thực vật) bổ sung từ trà xanh và một loại thực vật thủy sinh có tên là bèo tấm Mankai.

Nhìn chung, bạn có thể chọn thực phẩm ít chất béo và với khẩu phần nhỏ hơn, theo Nicholas Lim, phó giáo sư y khoa tại Khoa Tiêu hóa, Gan và Dinh dưỡng tại Trường Y Đại học Minnesota, Mỹ. Ông cho biết kiểu ăn uống này giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim và tiểu đường loại 2, và cũng giúp tăng cường sức khỏe gan.

Chế độ ăn Địa Trung Hải được chứng minh là đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

2. Giảm cân nếu thừa cân

Bởi vì bệnh gan nhiễm mỡ không phải do uống rượu mà chặt chẽ liên quan đến bệnh béo phì, giảm cân có lẽ là phương pháp quan trọng nhất để phòng ngừa tình trạng này, theo phát ngôn của phó giáo sư Lim. Chỉ cần giảm 7 đến 10% cân nặng ban đầu sẽ giúp làm giảm đáng kể mỡ trong gan, viêm gan và sẹo (xơ gan).

Hạn chế ăn vặt và uống nước ngọt chứa nhiều đường

Điều này không chỉ giúp kiểm soát cân nặng mà còn giúp phòng ngừa bệnh gan. Thực phẩm này thường chứa nhiều đường đơn, đặc biệt là đường fructose, có thể góp phần tăng cường bệnh gan. Mặc dù cơ chế chính xác chưa được hiểu rõ, nhưng fructose có thể làm tăng sự hình thành và tích trữ chất béo trong cơ thể.

Tập thể dục một số lần mỗi tuần

Hoạt động thể chất đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe của gan, ngay cả khi không dẫn đến việc giảm cân. Các nghiên cứu cho thấy có mối liên hệ giữa tập thể dục và việc giảm nguy cơ mắc bệnh gan. Những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ không phải do rượu, sau khi tập thể dục nhịp điệu hoặc tập thể dục đối kháng trong khoảng 45 phút (ba lần một tuần), có thể giảm gan nhiễm mỡ từ 20 đến 30% trong vòng 12 tuần.

Hoạt động nhiều hơn thực sự quan trọng đối với sức khỏe của gan.

5. Cắt giảm rượu bia

Phó giáo sư Mansouri nhấn mạnh rằng việc hạn chế uống rượu bia rất quan trọng cho sức khỏe gan, đặc biệt là khi bạn có các vấn đề liên quan đến gan do rượu.

6. Uống cà phê

Theo phó giáo sư Mansouri, việc uống cà phê có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ tiến triển và thậm chí là ung thư gan. Nghiên cứu đã chứng minh rằng uống khoảng ba đến bốn cốc mỗi ngày có thể có tác dụng bảo vệ sức khỏe.

Việc tiêu thụ cà phê có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ tiến triển và thậm chí là ung thư gan.

7. Tránh xa thực phẩm bổ sung không cần thiết

Bác sĩ Rustgi khẳng định rằng một số thực phẩm bổ sung như cây kế sữa có thể giúp chống viêm gan, nhưng không có bằng chứng cụ thể cho việc sử dụng chúng.

Bác sĩ Rustgi cho biết, một sai lầm phổ biến mà bệnh nhân thường mắc phải là nghĩ rằng "tự nhiên" đồng nghĩa với an toàn hoặc có lợi. Ông nhấn mạnh: "Chúng tôi sẽ nhắc nhở họ rằng sét và rắn là những điều tự nhiên và không hẳn là có lợi cho sức khỏe".

Liệu phải thải độc gan không?

Gan có một trong những nhiệm vụ chính là lọc chất độc khỏi máu, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng bị mắc kẹt trong gan hoặc cần phải loại bỏ một cách đặc biệt. Phó giáo sư Lim nói: "Gan tự nhiên bài tiết chất độc vào mật và được loại bỏ qua ruột".