5 loại người dễ mắc ung thư dạ dày và 3 nguyên tắc cần biết để tránh bệnh

Năm 2020, trên toàn cầu ghi nhận xảy ra khoảng 1,09 triệu trường hợp ung thư dạ dày mới, với số ca tử vong là khoảng 770.000, trong đó có 66% là nam giới. Đa số bệnh nhân được phát hiện ung thư ở giai đoạn trung và cuối, chỉ có dưới 30% tỷ lệ sống sót sau 5 năm kể từ khi tiếp xúc phương pháp điều trị phẫu thuật. Tuy nhiên, tỷ lệ sống sót sau 5 năm của những bệnh nhân được chẩn đoán ở giai đoạn đầu có thể vượt quá 90% khi điều trị kịp thời.

Vì vậy, việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa các yếu tố nguy cơ của ung thư dạ dày và khám phá bệnh ở giai đoạn sớm có vai trò quan trọng trong việc giảm tỷ lệ mắc bệnh, cải thiện tiên lượng và tăng tỷ lệ sống sót của bệnh nhân.

Ung thư dạ dày "chuộng" 5 kiểu người này

1. Người bị nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP)

Nhiễm vi khuẩn H. pylori có thể gây viêm niêm mạc dạ dày mạn tính, có khả năng tiến triển từ viêm niêm mạc mạn tính đến viêm niêm mạc teo dạ dày và cuối cùng là ung thư dạ dày. Các yếu tố như môi trường bất lợi và chế độ ăn uống cũng ảnh hưởng đến quá trình này.

Từ năm 1994, Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) đã xếp vi khuẩn H. pylori vào danh sách chất gây ung thư loại 1 (có khả năng gây ung thư cho con người). Một nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng nguy cơ mắc ung thư dạ dày ở những người nhiễm H. pylori cao gấp 2,04 lần so với những người không nhiễm.

Việc diệt trừ vi khuẩn HP không chỉ giảm nguy cơ mắc ung thư dạ dày mà còn giảm nguy cơ tử vong do căn bệnh này. Cho dù đã mắc ung thư dạ dày, phương pháp loại bỏ vi khuẩn có thể giảm nguy cơ tái phát. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc loại bỏ nhiễm vi khuẩn HP liên quan đến việc giảm nguy cơ xuất hiện và tử vong do ung thư dạ dày lần lượt là 46%, 39% và 51%, cũng như giảm nguy cơ tái phát ung thư dạ dày.

2. Các yếu tố ăn uống và thói quen không tốt của một người

Bao gồm việc tiêu thụ nhiều muối, thường xuyên ăn các loại thực phẩm chứa muối như dưa muối, đồ hun khói, chiên và rán, thịt đỏ và thịt chế biến sẵn, cùng với thói quen ăn uống thiếu chất.

Theo Quỹ Nghiên cứu Ung thư Thế giới/Viện Ung thư Hoa Kỳ (WCRF/AICR), việc ăn quá nhiều muối được xem là một trong những yếu tố nguy cơ dẫn đến ung thư dạ dày. Việc tiêu thụ quá nhiều muối có thể kích thích niêm mạc dạ dày, dẫn đến teo niêm mạc, tăng tổng hợp DNA và tăng sinh tế bào, từ đó làm tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ 5g muối mỗi ngày có liên quan đến việc tăng 12% nguy cơ mắc ung thư dạ dày.

Thực phẩm ngâm chua, hun khói, chiên, rán như cá muối, dưa muối, thịt nướng… có thể khiến nguy cơ mắc ung thư dạ dày tăng lên khi tiêu thụ lâu dài. Quá trình sản xuất của các loại thực phẩm này có thể tạo ra các chất gây ung thư như hydrocacbon thơm đa vòng và hợp chất N-nitroso. Ẩn số lớn về tăng nguy cơ ung thư dạ dày cũng có thể xuất phát từ việc tiêu thụ thường xuyên thịt đỏ và thịt chế biến sẵn. Một nghiên cứu đã cho thấy việc tiêu thụ thịt đỏ tăng 100g/ngày và thịt chế biến tăng 50g/ngày liên quan đến tăng 26% và 72% nguy cơ mắc ung thư dạ dày.

Ngoài ra, các thói quen xấu như bỏ bữa sáng, ăn uống không đều đặn, ăn nhanh và ăn quá no cũng có thể gây tổn thương niêm mạc dạ dày và làm giảm sự phục hồi của nó, làm gia tăng nguy cơ ung thư.

3. Những người hút thuốc

Hút thuốc cũng làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày, hút càng nhiều và thời gian hút càng lâu thì nguy cơ ung thư dạ dày càng cao.

Các nghiên cứu cho biết, việc hút thuốc và đã từng hút thuốc tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày lên lần lượt là 1,61 và 1,43 lần so với những người không hút thuốc.

4. Người tiêu dùng rượu.

Khi cồn đi vào cơ thể con người, trong quá trình trao đổi chất sẽ tạo ra một lượng lớn acetaldehyde - một chất được IARC xếp vào danh sách những chất gây ung thư hàng đầu.

Sự liên quan giữa việc uống rượu và nguy cơ mắc ung thư dạ dày đối với cả lượng và thời gian uống rượu là rất chặt chẽ. Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng so với những người không uống rượu, người uống rượu và người uống nhiều rượu (≥50g cồn/ngày) có nguy cơ phát triển ung thư dạ dày lần lượt là 7% và 20%.

5. Trong gia đình có tiền sử ung thư dạ dày, khoảng 2-10% bệnh nhân ung thư dạ dày có người thân cấp 1 (cha mẹ, con cái và anh chị em ruột của cả bố và mẹ) cũng mắc phải căn bệnh này.

Ung thư dạ dày "sợ" nhất bạn làm 3 điều này

Tăng cường ăn uống rau và trái cây đã được chứng minh có thể giảm nguy cơ mắc ung thư dạ dày. Một nghiên cứu lớn đã chỉ ra rằng người tiêu thụ nhiều trái cây và rau quả có nguy cơ mắc ung thư dạ dày thấp hơn 44% so với những người ăn ít trái cây và rau quả.

Rau cùng trái cây cũng là nguồn cung cấp chất xơ chính. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng, so với những người ăn ít chất xơ, những người ăn nhiều có nguy cơ mắc ung thư dạ dày thấp hơn 42%. Ngoài ra, mỗi 10g lượng chất xơ tăng trong chế độ ăn uống cũng có liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư dạ dày 44%.

2. Hạn chế ngồi nhiều và tăng cường hoạt động vận động

Tận hưởng hoạt động thể chất đều đặn và tránh ngồi lâu có thể giúp phòng ngừa béo phì và giảm rủi ro mắc bệnh ung thư dạ dày.

Hãy cố gắng tích hợp hoạt động thể chất vào hầu hết các ngày trong tuần, để đạt ít nhất 150 phút hoạt động thể chất vừa phải hoặc ít nhất 75 phút hoạt động thể chất mạnh mỗi tuần, hoặc một tổng thời gian tương đương.

3. Sàng lọc kịp thời

Những người từ 45 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc ung thư dạ dày nên được sàng lọc từ sớm nếu họ có bất kỳ điều kiện sau đây:

-Sinh sống lâu dài ở những khu vực có tỷ lệ mắc ung thư dạ dày cao;

- Nhiễm vi khuẩn HP;

- Người bị mắc các bệnh tiền ung thư dạ dày như viêm teo dạ dày mãn tính, loét dạ dày, polyp dạ dày, dạ dày còn sót lại sau phẫu thuật, viêm dạ dày phì đại, thiếu máu ác tính hoặc có tiền sử ung thư dạ dày;

- Có gia đình có tiền sử mắc ung thư dạ dày;

- Có các yếu tố nguy cơ cao khác gây ung thư dạ dày: ăn nhiều muối, hút thuốc, uống nhiều rượu...

Nguồn và ảnh: IARC, WHO