Dữ liệu thống kê về ung thư toàn cầu của GLOBOCAN năm 2020 cho biết, ung thư dạ dàyđứng thứ tư về loại bệnh gây tử vong toàn cầu với 768.793 ca và chiếm khoảng 7,8% tổng số ca tử vong do ung thư, chỉ đứng sau ung thư gan. Tại Việt Nam, ung thư dạ dày đứng thứ 4 về tỷ lệ mắc mới sau ung thư gan, phổi vú với gần 18.000 ca mắc mới, 15.000 ca tử vong mỗi năm và đang có xu hướng ngày càng trẻ hóa.
Nguyên nhân dẫn đến ung thư dạ dày
1. Nhiễm khuẩn Helicobacter pylori (HP)Khi nhắc đến ung thư dạ dày, không thể không đề cập đến nhiễm khuẩn Helicobacter pylori (HP). Từ năm 1994, Tổ chức Y tế Thế giới WHO đã xếp HP vào nhóm tác nhân gây ung thư và cho đến nay, vi khuẩn này vẫn được coi là yếu tố quan trọng dẫn đến sự phát triển của ung thư dạ dày.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, các thói quen không lành mạnh trong sinh hoạt và ăn uống như hút thuốc, uống rượu, thường xuyên tiêu thụ đồ ngâm chua... có thể làm tăng nguy cơ nhiễm vi khuẩn HP. Ngoài ra, ăn nhanh và không kiểm soát trong thời gian dài cũng tăng nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn này.
Vi khuẩn Helicobacter pylori là một loại vi khuẩn rất nguy hiểm, có khả năng lây nhiễm mạnh mẽ và duy nhất có khả năng tồn tại trong dạ dày mà không bị tiêu diệt. Thói quen dùng đũa chung ngoài quán hoặc chia sẻ đồ ăn trên bàn ăn không biết đã trở thành yếu tố tiềm ẩn, tạo môi trường thuận lợi để vi khuẩn Helicobacter pylori lây lan.
Nhiễm khuẩn Helicobacter pylori sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến tế bào biểu mô dạ dày, gây viêm nhiễm và có thể dẫn đến nhiều bệnh lý tiền ung thư. Vi khuẩn cũng thúc đẩy sự phát triển của các tổn thương tiền ung thư.
2. Thức ăn chứa quá nhiều muối
Phổ biến trong văn hoá ẩm thực Việt Nam, việc ăn nhiều muối không được nhận thức làm tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày. Các nhà khoa học đã phát hiện mối liên hệ chặt chẽ giữa việc tiêu thụ quá nhiều muối và tổn thương tiền ung thư dạ dày.
Hàm lượng muối quá cao sẽ kích thích niêm mạc dạ dày, gây tổn thương và làm hỏng hàng rào bảo vệ niêm mạc. Điều này dẫn đến sự tăng sinh tế bào và gây tổn thương cho cơ thể. Ngoài ra, hấp thụ lượng muối lớn cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày do chất nitrosoguanidine.
Do đó, cần thay đổi khẩu vị ăn uống sớm và bổ sung muối một cách vừa phải hàng ngày để giảm nguy cơ mắc bệnh và duy trì sức khỏe tốt hơn.
3. Ăn quá nhiều thịt đỏ và các loại thịt được chế biến đặc biệt có thể gia tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư dạ dày.
Theo nhiều nhà nghiên cứu, thông qua việc phân tích tổng hợp, đã cho thấy rằng việc tiêu thụ thêm 100g thịt đỏ mỗi ngày có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày lên đến 26%, và nếu tăng thêm 50g/ngày với các loại thịt đã được chế biến, thì nguy cơ này có thể tăng lên tới 72%.
Nguyên nhân chính là do sự hiện diện của một lượng sắt lớn trong dạng heme có trong thịt đỏ, khi phân huỷ sẽ tạo ra những hợp chất gây hại cho các tế bào trong cơ thể và từ đó gây ra ung thư. Bên cạnh đó, các chất bảo quản như nitrit và nitrat trong các loại thịt đã được chế biến cũng khiến cho các hoá chất N-nitroso được sản sinh, từ đó phá hủy lớp niêm mạc dạ dày và làm tăng nguy cơ gây ung thư.
Đặc biệt, khi áp dụng các phương pháp chế biến thịt như nướng hay hun khói, sẽ tăng sự hiện diện của các chất gây ung thư như hydrocacbon thơm đa vòng và amin dị vòng... trong thực phẩm.
4. Áp lực tâm lý lớn
Cuộc sống hiện đại nhấn mạnh nhiều áp lực tinh thần đối với con người. Dạ dày, một phần quan trọng của cơ thể, có mối liên hệ mật thiết với cảm xúc và dễ bị ảnh hưởng bởi tâm lý tiêu cực.
Các nghiên cứu cho thấy rằng căng thẳng tinh thần có tác động đáng kể đến việc phát triển ung thư dạ dày. Những yếu tố tâm lý bất lợi có thể ức chế hoạt động của hệ thần kinh giao cảm, làm suy giảm khả năng miễn dịch hoặc tăng mức độ hoạt động oxy trong cơ thể, tạo điều kiện cho sự phát triển tế bào ung thư dạ dày.
4 thói quen cần thay đổi để có dạ dày khoẻ mạnh
1. Ăn ít rau củ quảRau và quả có chứa nhiều vitamin như C, A, E, caroten, axit folic và flavonoid. Những chất dinh dưỡng này giúp ngăn ngừa sự hình thành chất gây ung thư, giảm tổn thương của DNA và có tác dụng ức chế tế bào ung thư. Việc ăn ít rau củ quả cũng giúp giảm nguy cơ mắc ung thư dạ dày.
Ngoài ra, các nghiên cứu cũng cho thấy rằng, bất kể những lợi ích đã được chứng minh của việc ăn rau và trái cây, việc duy trì một chế độ ăn đầy đủ trong 4 ngày mỗi tuần cũng có khả năng giảm 44% nguy cơ mắc ung thư dạ dày. Ngoài ra, hút thuốc và uống rượu cũng là những yếu tố khác có thể tăng nguy cơ mắc bệnh này. Hãy đảm bảo rằng bạn có một lối sống lành mạnh và kiên trì trong việc duy trì chế độ ăn uống và sinh hoạt hàng ngày.
Mọi người ai cũng biết hút thuốc lá gây tổn thương phổi, nhưng cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến ung thư dạ dày. Bất kể đã hút thuốc lá trong quá khứ hay hiện tại, nguy cơ mắc ung thư dạ dày tăng gấp 2 đến 3 lần.
Hơn nữa, hút thuốc lá có thể làm thay đổi protein khối u P53 và một số enzyme, tạo ra các chất gây ung thư như dimethylnitrosamine, benzopyrene... Những chất này sẽ xâm nhập vào đường tiêu hóa qua quá trình tuần hoàn máu, gây tổn thương niêm mạc dạ dày và dẫn đến ung thư cuối cùng.
Việc uống rượu cũng có thể gây hại cho dạ dày. Những người tiêu thụ nhiều rượu thường đối mắt với nguy cơ bị viêm loét dạ dày và cũng có khả năng mắc ung thư dạ dày tăng cao.
3. Ăn không đều đặn vào giờ hoặc ăn quá no.
Nhiều người có thói quen ăn không đều ba bữa mỗi ngày vào cùng một khung giờ. Dạ dày có một đồng hồ sinh học riêng, nếu ăn không theo khung giờ ăn uống lâu dài có thể gây tổn thương niêm mạc dạ dày.
Ngoài ra, ăn quá no khiến thức ăn khó tiêu hóa hoàn toàn và gây khó chịu cho dạ dày. Những thói quen ăn uống không tốt này có thể gây nguy cơ ung thư dạ dày.
Ngoài ra, chuyên gia cũng đề nghị mọi người không nên sử dụng đũa ăn chung trong các nhà hàng và hạn chế việc chia sẻ thức ăn trên cùng một bàn. Hành động này không chỉ giảm nguy cơ mắc ung thư dạ dày mà còn giảm nguy cơ lây truyền của các vi khuẩn như Helicobacter pylori và vi rút viêm gan A...
4. Giữ tinh thần thoải mái.
Sự xuất hiện của các bệnh liên quan đến dạ dày có mối liên hệ mạnh mẽ với tình trạng tâm lý của con người. Theo một nghiên cứu, tỷ lệ mắc ung thư dạ dày của những người trải qua suy nhược tinh thần trong thời gian dài và chịu đựng những cú sock tâm lý mạnh mẽ trong suốt 10 năm có tăng gấp 1.7 lần và 2.1 lần tương ứng so với những người có tâm lý ổn định. Những người bị căng thẳng, cảm thấy cô đơn, trầm cảm và sống trong cô lập cũng là những nhóm người có nguy cơ cao mắc ung thư dạ dày.
Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, mọi người đều phải chịu đựng nhiều áp lực và căng thẳng liên tục. Hãy cố gắng giải tỏa những cảm xúc tiêu cực và áp lực tâm lý bằng cách chia sẻ với gia đình và bạn bè.
Nguồn và ảnh: aboluowang, pinterest
