Xu hướng chi tiền đu idol của giới trẻ: Sản phẩm đáng đầu tư hay lãng phí?

2 buổi biểu diễn đã diễn ra tại Hà Nội và đánh dấu sự kết thúc của BLACKPINK tại Châu Á. Trước khi diễn ra hai đêm nhạc, nhiều ý kiến cho rằng giá vé quá cao đối với đối tượng chủ yếu là các bạn trẻ chưa độc lập về tài chính. Trên mạng xã hội, nhiều câu chuyện hài hước đã được chia sẻ về cách con cái năn nỉ và sử dụng mọi cách để thuyết phục gia đình cho phép tham gia buổi biểu diễn.

Dù không quan tâm đến nhóm nhạc Hàn Quốc, những người đã có cơ hội có mặt trong hai buổi biểu diễn vẫn có thể cảm nhận được sức hút và sự quan tâm đổ về 4 thành viên của BLACKPINK. "Ngay cả người bán nước vỉa hè cũng biết tên thành viên của nhóm", một fan hâm mộ đã chờ đợi trước cổng khách sạn ngày BLACKPINK đến Hà Nội đã chia sẻ với chúng tôi.

Đừng biến thần tượng thành rào cản giữa các thế hệ

Nhiều người vẫn không thể hiểu được nguyên nhân chính xác tại sao giới trẻ dám bỏ ra hàng chục triệu đồng để có thể vào sân Mỹ Đình để trực tiếp chiêm ngắm các thần tượng của họ từ xa. Dù có ý kiến cho rằng việc "đu idol" là vô ích và lãng phí, nhưng phần lớn đều phải công nhận vai trò cực kỳ quan trọng của các nghệ sĩ như BLACKPINK đối với cuộc sống tinh thần của nhiều người. Bây giờ, chúng ta hãy bắt đầu với câu chuyện của những thập kỷ trước đó của thế kỷ trước.

Đó là những năm 50-60 thế kỉ XX, hàng triệu cô gái ở Mỹ đã trở nên mê mẩn với Elvis Presley. Bất cứ khi nào ông đi đâu, ông luôn có một đám đông người hâm mộ theo sau và các buổi hòa nhạc của ông luôn được bán vé nhanh chóng với khán giả sẵn sàng hò hét vì thần tượng. Khi Elvis phải cắt tóc để nhập ngũ, hàng triệu cô gái lại tiếp tục đau đớn vì thần tượng của họ đã từ bỏ mái tóc nguyên vẹn lãng tử.

Đó là những năm 60-70, khi The Beatles trở thành hiện tượng toàn cầu, các thành viên của nhóm được biết đến với biệt danh "tứ quái" ... Những fan cuồng nhiệt của họ luôn xuất hiện ở mọi nơi có The Beatles, gây ra những tắc đường kéo dài và khiến các thành viên phải di chuyển bằng xe bọc thép. Ngay cả một thuật ngữ riêng đã được sử dụng để miêu tả sự mê hoặc nồng nhiệt của các fan The Beatles - Beatlemania - mà không nghệ sĩ nào khác có được.

Thập kỷ 80-90 đã chứng kiến sự cuồng nhiệt của khán giả toàn cầu đối với Michael Jackson. Ông Hoàng nhạc Pop đã được đón nhận như một nguyên thủ quốc gia và được tôn vinh như một vị thánh. Ví dụ, tại buổi biểu diễn Dangerous Tour tại Romania vào năm 1992, Michael Jackson có một phần trình diễn khởi đầu từ dưới đường hầm trên sân khấu và đứng im không động trong vòng 5 phút, tuy nhiên điều này đã khiến cho hơn 80,000 khán giả hò hét, khóc và ngất xỉu.

Gần đây, thế giới lại điên cuồng với The Eras Tour của Taylor Swift. Mỗi nơi cô đến đều tạo nên "cơn sốt" và thị trưởng của các thành phố đã lần lượt trao danh hiệu "thị trưởng danh dự" cho cô, thậm chí có thành phố thay đổi tên trong những ngày cô diễn. Ở buổi biểu diễn tại Seattle, thậm chí có một trận động đất đo được khoảng 2-3 độ richter do sự nhiệt tình cuồng nhiệt của khán giả. Ngay khi Taylor Swift lên kế hoạch đưa tour diễn đến Singapore, đã có tới 22 triệu người xếp hàng tranh giành mua vé!

Thời kỳ thứ 2 của thế kỷ 21 đã chứng kiến sự xuất hiện của những đại diện nổi bật từ Châu Á, và hai cái tên đáng chú ý là BTS và BLACKPINK. Dù nguồn gốc và quá trình phát triển của các nghệ sĩ Hàn Quốc khác biệt so với các nghệ sĩ Âu Mỹ, nhưng cảm xúc hạnh phúc mà họ mang đến cho khán giả trong những buổi hòa nhạc không thay đổi.

Các thành viên BLACKPINK tại Hà Nội.

Những fan hâm mộ ngày xưa, đã từng chi tiền mua vé và thậm chí đi du lịch đến nửa vòng trái đất để gặp thần tượng của mình, bây giờ ra sao? Đương nhiên, qua thời gian, mọi người đều có sự thay đổi, những nam thanh nữ tú trước đây hào hứng đến xem buổi biểu diễn của Elvis Presley hoặc The Beatles giờ đây đã là người cao tuổi; những thanh niên nhiệt huyết dưới ánh đèn sân khấu của Michael Jackson giờ đã là làm cha làm mẹ, và có thể con cái của họ đang tiếp tục truyền thống tham dự concert của Taylor Swift! Văn hóa thần tượng được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, phù hợp với nghệ sĩ ở mỗi thời điểm. Chắc chắn rằng, những trải nghiệm này luôn là niềm kiêu hãnh cho mỗi người. Đó là nơi để xả lòng, nơi mà trái tim có thể kết nối chặt chẽ với những người có cùng tình yêu, nơi mà ta có thể hát hò toả hết bài hát của thần tượng mà không bị phê phán, và là những chuyến du lịch đến những nơi mới để gặp thần tượng... Cuộc đời ngắn ngủi, chắc chắn không thể thiếu những trải nghiệm concert trong danh sách "phải trải nghiệm" trước khi qua đời!

Từ những câu chuyện xưa đến hiện tại, khi nhìn vào những tấm vé, nhìn vào "biển người" chờ đón bốn cô gái BLACKPINK ở mọi nơi họ đi qua, ta có thể thấy rằng văn hóa thần tượng vẫn đang tồn tại mạnh mẽ và có ảnh hưởng to lớn đối với xã hội, không chỉ trong cộng đồng trẻ.

Trong cuộc sống, mỗi người đều có sở thích và đam mê riêng, cũng như quyền tự do để chọn những người mình thần tượng. Các nhà khoa học và tâm lý học đã xem đây là một nhu cầu cơ bản trong sự phát triển của cá nhân trẻ. Hiện tượng văn hóa thần tượng không chỉ tồn tại trong lĩnh vực nghệ thuật và giải trí, mà đã xuất hiện từ lâu trong xã hội.

Nếu nói về một mức độ "cuồng", những người hâm mộ của các nhóm nhạc KPOP có thể chưa đạt độ cực đoan so với một số nhóm fan rock và rap trên thế giới. Chỉ cần nhắc tới nhóm nhạc The Beatles, trong khi đi lưu diễn khắp Mỹ, bốn thành viên của nhóm phải sử dụng xe được bọc thép để đảm bảo an toàn. Thậm chí, thành viên John Lennon của The Beatles đã trở thành nạn nhân của một fan cuồng người ta vì fan này coi việc nhắc đến tên John Lennon phải đi kèm với việc nhắc đến tên của họ.

Blackpink: Khán giả chịu mưa để xem đêm nhạc ở Hà Nội.

Mỗi người đều từng trải qua một thời tuổi trẻ đầy đam mê và nhiệt huyết. Có những người đã từng hy sinh giấc ngủ và bữa ăn chỉ để có thể chiêm ngưỡng những ngôi sao nổi tiếng, tài năng mà mình kính trọng. Trước đám đông fan những cô gái BLACKPINK, nhiều thế hệ người Việt cũng từng có những thần tượng không kém, mà mỗi fan đều sống đắm đuối trong đam mê đó.

Chị Phượng, quản trị viên của hội người hâm mộ Bức Tường, đã cho biết rằng cô hiểu được những cảm xúc của các fan KPOP trong những ngày gần đây. Chị chia sẻ rằng có những nhóm bạn đã quên ăn, quên ngủ chỉ để theo đuổi thần tượng của mình. Thậm chí, có người đã đi bộ hàng chục cây số từ Nhổn đến Giảng Võ để được xem biểu diễn nhạc. "Khi đó, người ta nói rằng chúng tôi điên, điên cuồng. Chúng tôi xếp hàng dưới mưa, cháy cùng nhau, lao vào nhau, thậm chí ôm lấy nhau khóc vì sự chia tay của thần tượng".

"Và sau 20 năm, khi thế hệ con chúng tôi đi xem BLACKPINK, chúng tôi nghĩ gì? 'Bọn nhỏ này vẫn còn còm mặt mà có gan làm những điều đó? Ông chúng ta đã từng đi xem thần tượng chưa? Ôi, có một đám điên cuồng chạy trong mưa chỉ để xem hát mà chẳng hiểu hát gì cả?'. Chúng ta bị sao vậy? Chúng ta đang tự trách mình, những người của ngày xưa đó... Rồi chúng ta chỉ trích thế hệ cha ông là cố hữu và lạc hậu nhưng hóa ra thế hệ chúng ta lại không thể tiếp nhận và thay đổi với những thế hệ sau này. Đã đến lúc chúng ta cần nhìn nhận và thay đổi, các bạn 7x, 8x, và 9x".

Chị Linh - một người mẹ tại Hà Nội có con gái 12 tuổi rất yêu thích nhóm nhạc BLACKPINK, chia sẻ: "Đối với tôi, âm nhạc là một hình thức giải trí, mang lại niềm vui và phấn khích cho mọi người, nên tôi không bao giờ phản đối. Tùy thuộc vào tình hình tài chính gia đình, chúng tôi sẽ cố gắng mua vé để đi xem nhóm nhạc, miễn là điều đó tạo nên niềm hạnh phúc cho gia đình chúng tôi. Không như thời thơ ấu của tôi, khi tôi cũng rất thích các nhóm nhạc như Backstreet Boys, Westlife nhưng do gia đình không đủ điều kiện, tôi không thể theo idol của mình. Vì thế, bây giờ khi tôi có con, tôi muốn tạo ra những kỷ niệm đáng nhớ cho con. Nếu con gái thích một nhóm nhạc nào đó và sự ủng hộ đó giúp con có động lực học tốt hơn, thì đó thực sự là một điều tuyệt vời".

Các thành viên của nhóm BLACKPINK trên sân khấu diện chiếc nón lá đặc trưng của Việt Nam. (Ảnh: Thế Hiển)

Hãy coi văn hóa thần tượng là cơ hội thay vì nguy cơ

Nếu người trưởng thành có tư duy thoáng đãng và hỗ trợ cho sự yêu thích chính đáng của trẻ con, "hâm mộ thần tượng" còn là cơ hội để gia đình gắn kết hơn. Việc cha mẹ và con cái cùng hâm mộ một nhóm nhạc hoặc ca sĩ cũng tương tự việc cả nhà ủng hộ một đội bóng hoặc danh nhân.

MC Diệp Chi đã viết trên trang cá nhân sau khi đi xem đêm nhạc cùng con gái: "Tôi là một trong những chấm đỏ nhỏ giữa hàng ngàn chấm đỏ lấp lánh đêm nay. Bỗng dưng tôi trở thành bạn gái của con. Con muốn ngồi ở đâu, thì tôi sẽ ngồi đó. Con bảo tôi bật đèn màu gì, tôi sẽ nhớ rồi bật. Tôi biết và thuộc nửa câu chuyện của 20 bài hát. Cả bốn cô gái tôi cũng theo dõi trên Instagram để có thể chia sẻ những điều đặc biệt với cô gái nhà tôi".

Youtuber Kiên Hoàng đã đăng trên trang cá nhân của mình rằng: "Vào năm 2009, khi 18 tuổi, tôi đã phải đi vay tiền để bay sang Thái Lan chỉ để xem buổi biểu diễn Mirotic của nhóm nhạc DBSK. 14 năm trước đây, mọi thứ không dễ dàng như hiện tại. Bây giờ, dù có điều kiện thế nào đi chăng nữa, tôi cũng mãi không thể xem concert của những idol KPOP Gen2 mà tôi yêu thích như DBSK, Bigbang nữa. Vì vậy, nếu ai đang băn khoăn và không biết xem hay không xem concert của BLACKPINK vào ngày mai, thì hãy cứ đi xem thôi. Nếu con bạn thích theo đuổi idol, hãy khuyến khích và đồng hành cùng con ngay từ bây giờ, thậm chí có thể cùng con đi xem concert".

Nhiều người lo lắng rằng sự "cuồng" thần tượng quá mức có thể ảnh hưởng xấu đến tâm lý của các bạn trẻ. Chị Phượng, trưởng fanclub của ban nhạc Bức Tường, có quan điểm rằng đây là giai đoạn mà hầu như ai cũng phải trãi qua ít nhất một lần: "Tôi biết rất nhiều người khi còn trẻ đã từng sống một cách cuồng nhiệt với thần tượng của mình. Ngay cả khi trưởng thành, họ vẫn nuôi dưỡng niềm đam mê và sống một cuộc sống thành công. Nhiều người trong số họ đã trở nên giàu có và sẵn sàng tài trợ cho nghệ sĩ với số tiền lên tới hàng tỷ đồng. Quan trọng nhất là cách mọi người sống và theo đuổi idol của họ một cách có ý thức và không ảnh hưởng đến cuộc sống cá nhân".

Đêm nhạc của BLACKPINK ở Hà Nội đã thể hiện những đặc điểm riêng của văn hóa "đu idol Hàn Quốc" tại Việt Nam. Các chương trình vừa qua đã mang lại sự phấn khích cho người hâm mộ khi có cơ hội gặp gỡ thần tượng trực tiếp. Đây cũng là một cơ hội quan trọng cho ngành công nghiệp giải trí trong nước và các nghệ sĩ Việt Nam. Các chuyên gia ngành giải trí đánh giá rằng concert đã tạo ra một "đột phá" lớn, thúc đẩy sự phát triển thị trường và mở ra nhiều cơ hội mới.

Trong khi các quốc gia khác cần mất từ 4-5 tháng, thậm chí nửa năm để chuẩn bị đón chào BLACKPINK, chúng ta chỉ có dưới 1 tháng. Dù vậy, với những vấn đề gặp phải liên tiếp (fan BLACKPINK gọi là "kiếp nạn") thì hai đêm concert với gần 70,000 khán giả trên SVĐ Mỹ Đình đã gỡ bỏ nhiều gánh nặng. Chưa từng có trường hợp thị trường giải trí Việt Nam phải tiêu thụ lượng vé đến vậy nhanh và lớn - nhưng kết quả là chúng ta vẫn đầy đủ khoảng 80% sức chứa của SVĐ lớn nhất quốc gia trong hai ngày liên tiếp! Thị trường Việt Nam đã sẵn sàng để đón nhận nghệ sĩ quốc tế, nhưng chắc chắn chúng ta cần chuẩn bị kỹ lưỡng hơn, mạnh mẽ hơn cho những lần tiếp theo!

Không ngạc nhiên khi nghệ sĩ Hàn Quốc có sức hấp dẫn mạnh mẽ như vậy. Hiện nay, âm nhạc đã trở thành một ngành công nghiệp giải trí thay vì một môn nghệ thuật thông thường. Một sản phẩm được trình diễn không chỉ là thành quả của nghệ sĩ mà còn phản ánh phẩm chất của cả một đội ngũ phụ trách sau cùng. Công nghiệp giải trí Hàn Quốc đã tạo ra một thế hệ nghệ sĩ có tầm ảnh hưởng toàn cầu với người hâm mộ.

BLACKPINK cũng là một trong những "hàng hóa" tích cực được Hàn Quốc "xuất khẩu" trong những năm gần đây. BORN PINK World Tour mới đây đã giúp nhóm trở thành nhóm nhạc nữ có doanh thu tour diễn cao nhất mọi thời đại, vượt qua thành tích của Spice World Tour (78,2 triệu USD) do nhóm Spice Girl thiết lập năm 2019 và được dự đoán sẽ kết thúc tour diễn với doanh thu lên đến hơn 250 triệu USD. Các cái tên như BLACKPINK không chỉ đơn thuần là những nghệ sĩ tài năng. Họ cũng là sản phẩm được tạo ra theo công thức và kỷ luật chặt chẽ để đảm bảo tài năng và phẩm chất trước khi trở thành "thần tượng".

Có thể một số ý kiến cho rằng BLACKPINK mang tính chất "công nghiệp", nhưng không thể phủ nhận nỗ lực không ngừng của cả bốn cô gái trong suốt thời gian dài, cũng như thành quả rực rỡ mỗi khi họ xuất hiện trên sân khấu. BLACKPINK không chỉ đơn thuần là các nghệ sĩ giải trí hay một nhóm nhạc thần tượng, mà còn là những "đại sứ văn hóa" lan tỏa "sức mạnh mềm" của Hàn Quốc trên toàn cầu một cách tích cực.

Hai đêm diễn của BLACKPINK đã để lại ấn tượng mạnh đối với hàng chục nghìn khán giả. (Ảnh: Ban tổ chức sự kiện)

Sự xuất hiện của BLACKPINK không chỉ mang ý nghĩa đối với người hâm mộ nhóm mà còn là động lực, cơ hội cho nhiều ngành công nghiệp phi vật chất trong nước. Buổi biểu diễn của nhóm tại Việt Nam đã thu hút sự chú ý từ cộng đồng quốc tế khi người hâm mộ BLACKPINK trên toàn thế giới hướng ánh mắt về đêm diễn cuối cùng trong chặng lưu diễn Châu Á, với nhiều lời khen ngợi. Điều này không chỉ giới thiệu hình ảnh tích hợp của Việt Nam mà còn là cơ hội quảng bá danh tiếng ngành giải trí và du lịch trong nước. Trong bối cảnh trào lưu "du lịch âm nhạc" nổi lên trên thế giới, các chuyến lưu diễn của các nghệ sĩ hàng đầu là một cơ hội hoàn hảo để kích thích du lịch trong một địa phương. Việc các ngôi sao quốc tế đến Việt Nam là một dịp tốt để quảng bá du lịch nội địa.

Sau buổi nhạc, nhà báo Tạ Bích Loan đã viết trên trang cá nhân: "Không chỉ có 67.000 bạn trẻ Việt Nam là fan cuồng mộ mà không biết gốc rễ hoặc bị showbiz điều khiển... Hàn Quốc đã tiến hành nghiên cứu, thử nghiệm và có các chính sách văn hóa công nghiệp tạo ra làn sóng Hallyu mà chúng ta đã phân tích trong nhiều năm qua... Vì vậy, sự phấn khích của giới trẻ cũng là một tín hiệu tốt để thấy rằng một ngày không xa, họ cũng có thể đóng góp trong lĩnh vực công nghiệp văn hóa giải trí".

Mọi vấn đề luôn có hai mặt tích cực và tiêu cực. Nếu chỉ nhìn vào mặt xấu của văn hóa thần tượng, chúng ta đang bỏ qua một cơ hội quan trọng để tiếp cận với giới trẻ hơn.