Khi ông Stamatis Moraitis, một người Hy Lạp 66 tuổi, được các bác sĩ thông báo rằng ông chỉ còn sống được từ 6 đến 9 tháng nữa, ông đã quyết định thực hiện một quyết định quan trọng. Trước khi đi khám, ông đã có những triệu chứng khó thở và không thể đảm nhiệm công việc hàng ngày như trước đây. Các bác sĩ xác định rằng ông đang ở giai đoạn cuối của căn bệnh ung thư phổi.
Vì vậy, ông và vợ của ông đã quyết định để trở về quê hương, sống trên hòn đảo Ikaria. Đây được biết đến là một trong năm khu vực "Blue zones" của thế giới, nằm giữa Athens và Thổ Nhĩ Kỳ ở vùng Địa Trung Hải. Ý đồ của ông là không để gia đình phải chịu trách nhiệm về các chi phí tang lễ lớn lên đến hàng nghìn đô la tại Mỹ.
Ông nghĩ: "Hãy để tôi được nghỉ ngơi bên gia đình, bên bờ biển, nơi người thân không phải chi tiêu nhiều tiền cho đám tang". Nhưng khi ông trở về Ikaria, đã xảy ra một sự kiện đáng chú ý. Địa điểm mà ông đã chọn để sống cuối đời là một nơi độc đáo, cô lập. Nơi này có nhiều người sống đến tuổi trên 100. Dần dần, ông bắt đầu thưởng thức cuộc sống tại đây. Ông hít thở không khí trong lành, ngắm nhìn màu xanh của nước, gặp gỡ và trò chuyện với những người bạn quen thuộc.
Đảo Ikaria ở Hy Lạp thuộc vào nhóm 5 khu vực Blue Zones của thế giới.
Moraitis đã bắt đầu trồng nho trong khu vườn sau nhà. Mặc dù ông nhận ra rằng mình có thể không có cơ hội thưởng thức vị ngọt của những trái nho chín mọng, nhưng tối thiểu ông muốn để cho vợ ông có những cây nho để gợi nhớ về ông.
Nhưng đáng ngạc nhiên là, sau ba thập kỷ, Moraitis vẫn còn sống và ông đã trồng đủ loại cây trái và rau quả, bao gồm cả nho và ô-liu, trên trang trại gia đình.
Khi Dan Buettner, một chuyên gia về tuổi thọ và tác giả cuốn sách "Sống tới 100 tuổi: bí mật của những vùng đất Blue zones", hỏi về bí quyết sống lâu của Moraitis, ông ta chỉ nhún vai và nói: "Tôi không biết! Tôi đoán rằng tôi đã quên mình phải chết".
Không rõ nguyên nhân gì đã giúp Moraitis tồn tại thêm ba thập kỷ sau khi bị chẩn đoán mắc ung thư giai đoạn cuối. Có khả năng ông ta có một số yếu tố di truyền đặc biệt thường gặp ở những người sống thọ đến mức "siêu", giúp họ tránh các bệnh như ung thư.
Dan Buettner và Stamatis Moraitis.
Tuy nhiên, Buettner nghi ngờ rằng, rất có thể yếu tố chính quyết định tuổi thọ của chúng ta không nằm trong cơ thể mà lại nằm trong môi trường xung quanh - con người, cây cỏ, không khí, và lối sống. Một nghiên cứu về các cặp sinh đôi người Đan Mạch đã chỉ ra rằng di truyền chỉ đóng vai trò quyết định khoảng 20-25% tuổi thọ của chúng ta.
Theo Buettner, Moraitis không nỗ lực để cải thiện sức khỏe của mình một cách có ý thức. Ông chỉ thay đổi môi trường sống của mình.
Buettner đã thử tái tạo lối sống giống người sống đến 100 tuổi trên đảo Ikaria ở Mỹ và đã đạt được kết quả đáng kể. Bắt đầu từ năm 2009 tại thị trấn nhỏ Albert Lea, Minnesota, Dự án Blue Zones của ông cho phép nhiều người dân Mỹ sống như những người ở năm Vùng Xanh trên thế giới.
Các dự án này thúc đẩy hành đi bộ và tập thể dục, xây dựng đường cho xe đạp, cung cấp thực phẩm tốt hơn ở cửa hàng tạp hóa và nhà hàng, cùng tổ chức các hoạt động kết nối cộng đồng như tình nguyện hoặc vẽ tranh tường.
Đối với Moraitis, môi trường sống hàng ngày đã trở thành nguồn động lực để ông vận động hàng ngày cho đến cuối đời. Nếu ông muốn nấu ăn với dầu ô liu hoặc nho, ông phải ra ngoài và leo lên thang để hái chúng. "Cho dù dễ hay khó, tôi đều làm được", ông nói với nụ cười.
Moraitis chỉ tập trung vào việc vận động và ăn thực phẩm hữu cơ do chính ông trồng. "Tôi vẫn rất vui vẻ và làm việc hàng ngày," Moraitis chia sẻ với truyền thông vào đầu năm 2013, chỉ vài tuần trước khi ông qua đời ở tuổi 98 (hoặc 102, do ông không thể nhớ chính xác).