Người sử dụng mạng xã hội có bị lợi dụng hay không?
Nhà phát triển mạng xã hội đang chuyển từ mô hình miễn phí sang thu phí, tuy nhiên nhiều người dùng cho rằng việc trả phí để sử dụng tiện ích là mối quan hệ win-win có lợi ích đối với cả hai bên
ạ hội là một cách để chúng ta mang lại trải nghiệm tốt hơn cho người dùng.
Kể từ khi Elon Musk tiếp quản mạng xã hội X (tên cũ là Twitter) vào năm trước, ông đã tìm cách kiếm tiền từ nền tảng này. Đáng chú ý nhất là việc thu phí bắt buộc là 1 USD/năm đối với người dùng ở New Zealand và Philippines để xác nhận tính "không phải robot" và có thể truy cập X.
Thành công đó đã thúc đẩy Elon Musk tính phí cho các tính năng trên nền tảng X nhằm tăng doanh thu. Cụ thể, vào tháng 10 vừa qua, nền tảng này đã công bố bán vé màu xanh để xác minh tài khoản cho người dùng mua gói thuê bao Premium với giá 8 USD/tháng và gói thuê bao Premium+ với giá 16 USD/tháng.
Nền tảng miễn phí rủ nhau... thu phí
Trong gói Premium+ đặc biệt, chúng tôi cam kết mang đến trải nghiệm tương tác mạnh mẽ hơn, chặn quảng cáo hiệu quả hơn so với các gói khác và cho phép bạn thử nghiệm chatbot Grok - đối thủ của ChatGPT, được tích hợp trên nền tảng X.
Mạng xã hội X thu hút người dùng bằng việc giới thiệu một chương trình mới hấp dẫn, cho phép cộng đồng nhà sáng tạo nội dung chia sẻ doanh thu từ quảng cáo. Nhà sáng tạo nội dung có thể kiếm được phần nào của doanh thu từ quảng cáo hiển thị trong các câu trả lời trên bài viết của họ nếu đáp ứng các tiêu chí bắt buộc. Các tiêu chí này bao gồm: đăng ký tick xanh, có ít nhất 5 triệu lượt hiển thị trên các bài đăng tích lũy trong vòng 3 tháng và có ít nhất 500 người theo dõi.
Facebook không ngừng phát triển và cung cấp các dịch vụ mới để thu hút người dùng.
Meta, nền tảng sau Facebook, đã không bỏ qua cơ hội tận dụng sự hiện diện mạnh mẽ của cộng đồng người dùng để thúc đẩy chiến lược riêng, không giống mạng xã hội X.
Một cư dân tại TP Thủ Đức, TP HCM, anh Vũ Anh Vinh đã bị ngạc nhiên khi phát hiện rằng tài khoản cá nhân của anh đã tự động được thay đổi thành "chuyên gia trong lĩnh vực tạo nội dung số" mà không có thông báo trước. "Tôi đã được biết rằng nhiều bạn bè của tôi cũng gặp tình trạng tương tự. Đây là một chế độ dành cho các doanh nghiệp, người nổi tiếng và nhằm hỗ trợ quảng cáo để tăng cường tương tác và lan tỏa sự hiện diện trên Facebook. Tuy vậy, tôi vẫn chưa rõ ràng liệu Facebook có mục đích gì đằng sau việc chuyển chế độ cho người dùng thông thường hay không. Có thể họ muốn tạo ra các tài khoản chạy thử quảng cáo thêm" - anh Vinh đặt câu hỏi băn khoăn.
Chị P.K.N. từ TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai, cho biết gần đây nhiều người bạn đã hỏi chị về những bài đăng quảng cáo từ các nhãn hàng xuất hiện ngay trên trang cá nhân Facebook của chị. Chị nói rằng chị không thấy những quảng cáo này, chỉ khi các người bạn truy cập vào trang cá nhân của chị thì mới nhìn thấy. Các quảng cáo này sẽ được đưa tới người dùng dựa trên sở thích và quan tâm của họ. Facebook không thông báo về việc liên kết quảng cáo này và chị cũng không nhận phí từ việc quảng cáo trên trang cá nhân của mình. Chị Ngân cảm thấy bất ngờ và cho rằng mình đang bị Facebook lợi dụng.
Việc kiếm tiền từ quảng cáo vẫn là một nguồn thu quan trọng của các nền tảng mạng xã hội. Vì vậy, việc chạy quảng cáo trên bản tin Facebook vẫn được duy trì, và một số người dùng đã cho biết tần suất quảng cáo ngày càng dày đặc. Anh Mạnh Duy từ quận 3, TP HCM, phản ánh rằng chỉ cần lướt bản tin trong khoảng 2-3 phút, anh đã thấy 3-4 quảng cáo về tour du lịch, ô tô, mỹ phẩm, thời trang và đặc biệt là những sản phẩm mà anh quan tâm thì tần suất hiển thị quảng cáo càng nhiều.
Người dùng phản ứng thế nào?
Trái với dự đoán ban đầu, người dùng mạng xã hội không phản đối việc phải trả phí sử dụng các tính năng bổ sung của nền tảng. Thực tế là nhiều người dùng, đặc biệt là những người có tài khoản kiếm tiền trên các nền tảng này, có quan niệm rằng đây là mối quan hệ "win - win" mà cả hai bên đều có lợi.
Theo những thông tin mà phóng viên thu thập được, số lượng người Việt Nam sử dụng mạng xã hội X đang ngày càng gia tăng, đặc biệt là trong cộng đồng người dùng có mục đích kiếm thu nhập từ việc chia sẻ doanh thu quảng cáo theo chính sách của ông Elon Musk. "Nếu tài khoản đáp ứng các yêu cầu bắt buộc và có thể kiếm tiền, thì việc trả 8-16 USD/tháng để có tick xanh không đáng kể. Tuy nhiên, người dùng cần tập trung vào việc xây dựng thương hiệu, tạo ra nội dung hấp dẫn để thu hút lượt theo dõi và duy trì độ hot của tài khoản để có thể chia sẻ doanh thu quảng cáo" - H.L, một người dùng có tick xanh trên mạng xã hội X, chia sẻ thông tin.
Tương tự, đối với người dùng Facebook, việc giới hạn hiển thị quảng cáo đối với người dùng Việt Nam mà không đồng thời hạn chế các tính năng khác cũng không ảnh hưởng nhiều. Tất nhiên, người dùng không trả phí sẽ phải chấp nhận tiếp cận phiên bản không chứa quảng cáo.
Dưới góc độ của một chuyên gia bảo mật, ông Phạm Đình Thắng không đồng tình với việc Facebook tự ý hiển thị quảng cáo trong trang cá nhân của người dùng. "Hành động này không tôn trọng người dùng vì nó xâm phạm vào quyền riêng tư. Nếu điều này xảy ra ở các quốc gia phát triển, mạng xã hội có thể phải đối mặt với vấn đề pháp lý phức tạp" - ông Thắng nhận định.
Với việc nền tảng X cho phép bất cứ tài khoản nào đăng tải thông tin mà không kiểm chứng, ông Thắng nhắc nhở người dùng mạng xã hội nên tăng cường nhận thức và cẩn trọng trước các thông tin nhằm đảm bảo an toàn cho bản thân. Tuy nhiên, ông Thắng cũng cho rằng việc các nền tảng mạng xã hội thu phí người dùng là một xu hướng không thể tránh để duy trì hoạt động kinh doanh.
Theo ông Tạ Công Sơn từ dự án Chống lừa đảo, Facebook cần thông báo và xin phép người dùng trước khi quảng cáo trên trang cá nhân của họ. Đối với các nền tảng mạng xã hội nói chung, do tình trạng lan truyền tin giả và tin chưa kiểm chứng ngày càng phổ biến, người dùng cần phải cẩn trọng để tránh rơi vào các bẫy lừa.
Tính năng Subscription do tỷ phú Elon Musk phát triển đã không được phổ biến đến mức mong đợi.
CEO Tesla đã quyết định chuyển đổi tính năng Super Follow thành Subscription trên tài khoản mạng xã hội X của mình. Người dùng có thể trả 4 USD/tháng để được trải nghiệm tính năng này. Trong trạng thái này, họ sẽ nhận được huy hiệu đặc biệt với màu tím ấn tượng, tiếp cận các nội dung độc quyền mà người dùng khác không thể truy cập - bản văn có nhiều chữ và video dài. Đặc biệt hơn, người theo dõi cũng có cơ hội để giao tiếp với tỷ phú Elon Musk.
Tuy nhiên, đến nay mới chỉ có hơn 130 tài khoản đăng ký tính năng này trên toàn cầu.
