Nỗi ám ảnh về cân nặng và hình thể khiến nhiều chị em phụ nữ và cả các bé gái đang trong độ tuổi dậy thì cảm thấy tự ti. Thay vì tìm hiểu kỹ về nguồn gốc, họ thường tin tưởng vào những quảng cáo thuốc giảm cân trên mạng với hy vọng giảm cân nhanh chóng. Dù vậy, đã có rất nhiều trường hợp phải nhập viện do sử dụng thuốc giảm cân dẫn đến suy gan và suy thận.
Gần đây, một bé gái 13 tuổi đã phải nhập viện vì gia đình đã cho bé sử dụng một loại thuốc hỗ trợ giảm cân. Bệnh nhi hiện đang được điều trị tại khoa Nhi của Bệnh viện đa khoa tỉnh Lạng Sơn với các triệu chứng tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, và chỉ số xét nghiệm men gan cao gấp 10 lần so với mức bình thường.
Theo Bệnh viện đa khoa tỉnh Lạng Sơn, loại thuốc giảm cân mà trẻ đã sử dụng trong thời gian gần đây có chứa thành phần Garcinia Cambogia. Đây là một loại quả nhiệt đới thuộc họ măng cụt, có hình dạng giống quả bí ngô nhỏ, thường có màu xanh lá. Garcinia Cambogia thường được sử dụng rộng rãi trong các sản phẩm hỗ trợ giảm cân.
Ảnh minh họa
Gần đây, Bệnh viện Bạch Mai cũng đã tiếp nhận một bệnh nhân từ Quảng Ninh phải cắt toàn bộ thực quản dạ dày do sử dụng thuốc giảm cân. Theo Viện Pháp Y, thuốc giảm cân này chứa chất độc Sibutramine, đã bị cấm sử dụng trong lĩnh vực tân dược và thực phẩm chức năng vì tác động nguy hiểm đến sức khỏe.
Có một số thành phần trong thuốc giảm cân có liên quan đến tổn thương gan như Garcinia cambogia, Hydroxycut, usnic acid, sibutramine và ephedra. Việc sử dụng thuốc giảm cân có thể gây viêm gan, xơ gan, suy gan hoặc thậm chí gây tử vong. Điều này có thể xảy ra do sử dụng quá liều hoặc do thành phần của thuốc chứa độc tố gây hại cho gan. Các biểu hiện có thể từ gia tăng chỉ số xét nghiệm gan không kèm theo triệu chứng cho đến da vàng, suy gan hoặc viêm gan mạn tính.
Các yếu tố nguy cơ có thể dẫn đến tổn thương gan do thuốc giảm cân bao gồm tuổi, giới tính, thai kỳ, suy dinh dưỡng, béo phì, tiểu đường, bệnh gan tiềm ẩn, hút thuốc, lạm dụng rượu, nhiễm trùng và viêm nhiễm đã tồn tại.
Các triệu chứng của tổn thương gan do thuốc giảm cân có thể thay đổi tùy thuộc vào loại tổn thương gan. Có ba loại chính là tổn thương tế bào gan (gây hại cho các tế bào gan), tổn thương ống mật và tổn thương gan hỗn hợp (tổn thương tế bào gan và ống mật). Tổn thương tế bào gan có thể dẫn đến các triệu chứng như mệt mỏi, mất khẩu vị, buồn nôn, nôn mửa, đau bụng phía trên và da vàng. Tổn thương ống mật có thể dẫn đến các triệu chứng như ngứa ngáy, tiêu chảy, trào ngược và nóng trong người. Tổn thương gan hỗn hợp có thể kết hợp các triệu chứng của cả hai loại tổn thương trên.
Để phát hiện tổn thương gan do sử dụng thuốc giảm cân, cần tiến hành các xét nghiệm máu nhằm kiểm tra các chỉ số sinh hóa gan bao gồm alanine aminotransferase (ALT), aspartate aminotransferase (AST), phosphatase kiềm (ALP), gamma-glutamyl transferase (GGT) và bilirubin. Bên cạnh đó, cần loại trừ các nguyên nhân khác có thể gây tổn thương gan như viêm gan do vi rút A, B, C, D và E; viêm gan do rượu; viêm gan do tự miễn; viêm gan do ứ sắt hoặc đồng; viêm gan nhiễm mỡ; u ác tính hoặc lành tính của gan; và tắc nghẽn đường mật.
Để điều trị tổn thương gan do sử dụng thuốc giảm cân, chủ yếu cần dừng sử dụng thuốc và tiến hành theo dõi chức năng gan. Hầu hết các trường hợp này sẽ được cải thiện sau khi ngưng sử dụng thuốc. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể yêu cầu điều trị hỗ trợ như chế độ ăn uống, dưỡng chất, chống viêm, chống dị ứng và chống nhiễm trùng.
Để tránh tổn thương gan do sử dụng thuốc giảm cân, quan trọng và cần thiết phải tuân thủ các nguyên tắc sau đây:
- Tránh sử dụng quá liều thuốc theo hướng dẫn hoặc khuyến cáo.
- Đừng sử dụng nhiều loại thuốc cùng lúc mà chưa được tư vấn từ bác sĩ.
- Hãy tránh sử dụng các loại thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc hoặc không có bằng chứng khoa học.
- Không sử dụng thuốc giảm cân nếu có bệnh gan tiền sử hoặc các yếu tố nguy cơ khác
- Không uống rượu khi sử dụng thuốc giảm cân
- Hãy thường xuyên kiểm tra chức năng gan khi sử dụng thuốc giảm cân lâu dài.
- Vui lòng thông báo ngay cho bác sĩ nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến gan khi sử dụng thuốc giảm cân.