Hãy hiểu để tự bảo vệ: Những hình thức lừa đảo mớI hiện nay trên Internet

Sự lừa đảo trong việc bình chọn trên Facebook

Trong thời gian gần đây, các hình thức lừa đảo để lấy cắp tài sản và thông tin cá nhân ngày càng trở nên tinh vi và phức tạp hơn. Các cuộc thi trực tuyến trên mạng xã hội ngày càng được người tham gia quan tâm hơn, và việc có nhiều lượt bình chọn cũng tăng cơ hội để giành chiến thắng nên nhiều người đã nhờ bạn bè và người quen trên mạng tham gia bình chọn cho họ hoặc cho con cái của họ.

Lợi dụng việc này, kẻ xấu đã tìm cách đưa những đường link giả mạo, xâm nhập vào một tài khoản cá nhân và gửi lời mời bình chọn cho hàng trăm tài khoản khác là bạn bè, người quen của nạn nhân. Và nếu ai chấp nhận lời yêu cầu tham gia bình chọn, tài khoản của họ tiếp tục bị hack, bị dùng để đi lừa đảo.

Các đối tượng tạo đường link giả mạo để thu thập thông tin. Ảnh: Công an TP Hà Nội.

Các kẻ gian sẽ tận dụng mối quan hệ giả dạng bạn bè, người thân hoặc đối tác để làm cho nhiều người không nghi ngờ và đăng nhập vào trang web, điền thông tin như tên đăng nhập, số điện thoại và mật khẩu Facebook. Đường link bình chọn, trang web có giao diện rất chi tiết và giống như thật.

Sau khi hack thành công, chúng sẽ nghiên cứu các tin nhắn trên messenger, xem cách chủ tài khoản thường nhắn tin và giả làm chủ tài khoản nhắn tin cho bạn bè hoặc người thân để mượn tiền với các lí do khác nhau; sau đó yêu cầu chuyển tiền vào các tài khoản ngân hàng mà chúng cung cấp, hẹn giờ trong ngày chuyển lại và sau đó chiếm đoạt.

Không chỉ dừng lại ở đó, tin tặc còn tận dụng nhu cầu cấp bách trong việc khôi phục lại tài khoản, họ sẽ nhắn tin vào số điện thoại hoặc bình luận vào bài đăng cá nhân trên Facebook để tiếp tục thực hiện hành vi lừa đảo. Nếu người bị lừa tin dùng số điện thoại mà tin tặc cung cấp, hoặc gửi bất kỳ giấy tờ tùy thân nào cho chúng, thì họ sẽ dễ dàng bị lừa đảo một lần nữa.

Ảnh: Công an TP Hà Nội.

Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, CATP Hà Nội đề xuất người dùng mạng xã hội:

- Khi nhận yêu cầu từ người thân qua tài khoản mạng xã hội, hãy xác minh thông tin bằng cách gặp mặt trực tiếp, gọi điện thoại từ số được lưu trong danh bạ và không kiểm tra qua ứng dụng mạng xã hội.

- Quyết định không bao giờ nhập thông tin cá nhân vào các đường link không rõ nguồn gốc. Nếu người dùng nhầm lẫn và cảm thấy không bình thường, họ nên ngay lập tức thay đổi mật khẩu hoặc khóa tài khoản ngân hàng, thẻ,...

- Khi sử dụng mạng xã hội, cần thường xuyên kiểm tra và cập nhật các tính năng bảo mật, quyền riêng tư trên các tài khoản mạng xã hội. Không nên chia sẻ thông tin cá nhân trên mạng xã hội.

Cảnh báo: Đối tượng giả mạo cơ quan chính quyền để lừa đảo thông tin cá nhân.

Theo thông tin từ Công an phường Mễ Trì, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội, đang có cảnh báo trên nhóm Zalo cộng đồng về việc xuất hiện thủ đoạn lừa đảo công nghệ cao giả mạo người của UBND quận thông báo công dân sai dữ liệu dân cư...

Ảnh minh hoạ.

Theo Trung tá Nguyễn Mạnh Cường, Trưởng Công an phường Mễ Trì, vào sáng ngày 18-11, đã xảy ra một hình thức lừa đảo mới tại địa phương. Một công dân trên địa bàn phường nhận được cuộc gọi từ một người tự giới thiệu làm việc tại Nguyễn Cơ Thạch, thông báo rằng dữ liệu của công dân bị sai lệch. Ban đầu, người gọi điện mời công dân ra đường Nguyễn Cơ Thạch để chỉnh sửa dữ liệu, nhưng sau đó lại gợi ý hướng dẫn từ xa để tiến hành lừa đảo. "Tôi khẳng định rằng chỉ có cảnh sát khu vực mới có thể chỉnh sửa dữ liệu dân cư của cư dân có hộ khẩu tại đây," Trung tá Nguyễn Mạnh Cường nói rõ.

Trước đó, vào ngày 17/11, anh T, sống tại phường Quỳnh Lôi, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội cũng đã nhận một cuộc điện thoại có nội dung tương tự. Người gọi tự xưng là Ngô Trung Kiên, là cán bộ của UBND phường Quỳnh Lôi.

Người này thông báo rằng dữ liệu về hộ khẩu của anh T. bị sai và đề nghị anh tới bộ phận một cửa của UBND phường để được sửa đổi. Người tên Kiên cũng tỏ ra rất thân thiện và hướng dẫn anh cẩn thận, đồng thời khuyên anh nên nhanh chóng đến bộ phận một cửa để sửa dữ liệu mà không ảnh hưởng đến các giao dịch dân sự.

Thông tin cá nhân của "cán bộ bộ phận một cửa" như tên, ngày tháng năm sinh và địa chỉ đều rất chính xác, đáng chú ý khiến anh T. hoài nghi.

Sau đó, anh T. liên lạc trực tiếp với UBND phường Quỳnh Lôi, và được lãnh đạo phường xác nhận rằng không có người tên Ngô Trung Kiên làm việc tại bộ phận một cửa của UBND phường.

Hình minh họa.

Cũng với các phương pháp liên quan đến cơ sở dữ liệu dân cư, anh Đ.T.T. cư trú tại phường Nguyễn Du, quận Hai Bà Trưng đột ngột nhận được thông báo từ một người tự xưng là Cảnh sát khu vực Công an phường, cho biết anh T chưa có thẻ căn cước công dân.

Theo "Cảnh sát khu vực", trên hệ thống cơ sở dữ liệu dân cư, anh T chỉ có CMND 9 số và chưa có số CCCD gắn chíp. Tuy nhiên, anh T đã làm hồ sơ và nhận thẻ CCCD gắn chíp từ tháng 07-2021. Anh T đã sử dụng thẻ CCCD trong các giao dịch với cơ quan dân sự và cổng dịch vụ công trực tuyến. Để báo cáo về việc bị người giả danh công an, anh T đã liên hệ cơ quan chức năng.

Trong một trường hợp khác, anh T, cư dân ở phường Tân Mai, quận Hoàng Mai, Hà Nội, nhận cuộc gọi từ một người tự xưng là G, là cán bộ bộ phận 1 cửa của phường. Người này yêu cầu anh T đến bộ phận 1 cửa quận Hoàng Mai ngay lập tức, mang theo CCCD để điều chỉnh thông tin do xảy ra trùng lặp với người khác. Người tự xưng là G còn nói chuyện rất nghiêm túc.

"Nếu anh T không cập nhật lại thông tin cá nhân, anh phải chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu có vấn đề xảy ra sau này." Vì biết rằng không có ai tên là G ở cửa số 1 của phường, anh T đã ngạc nhiên hỏi người đang đối thoại và thấy bị "bóc mẽ". Người đàn ông lạ đã không còn cách nào khác để trả lời, nên anh ta buông ngay một câu chửi tục tĩu rồi cúp máy...

Ảnh minh hoạ.

Thủ đoạn lừa đảo công nghệ cao trong thời gian gần đây đã có nhiều diễn biến phức tạp. Các đối tượng đã sử dụng nhiều phương pháp và thủ đoạn phạm tội tinh vi, thường kết hợp với nhau và sử dụng nhiều hình thức lừa đảo khác nhau.

Công an Thành phố cảnh báo rằng, tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp cần cảnh giác khi có cuộc gọi từ người không quen, tự xưng là cán bộ cơ quan Nhà nước hoặc các cơ quan tư pháp, thực hiện công tác tố tụng hình sự hoặc giả danh làm nhân viên ngân hàng, bưu điện, bảo hiểm, thanh tra, hải quan… yêu cầu nhận tiền, quà bưu phẩm có giá trị lớn hoặc đóng các khoản phí, trả các khoản nợ không xác định. Không nên tuân theo các yêu cầu hoặc hướng dẫn từ nhóm tội phạm liên lạc qua điện thoại.

Khi nhận cuộc điện thoại có dấu hiệu nêu trên, người dân cần bình tĩnh, không hoảng sợ, và nhanh chóng liên hệ với người thân, bạn bè để được tư vấn. Nếu có nghi ngờ về hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản, ngay lập tức thông báo cho cơ quan công an gần nhất để được hướng dẫn xử lý.

Trong năm 2023, đã có hơn 15.900 phản ánh về trường hợp lừa đảo do người dùng Internet Việt Nam gửi đến qua các hệ thống cảnh báo. Trong đó, hơn 91% liên quan đến giả mạo và lừa đảo trong lĩnh vực ngân hàng - tài chính.

Cuối năm là thời điểm lừa đảo trực tuyến trở nên phổ biến, do đó người dân cần cảnh giác với những hình thức lừa đảo trên mạng như: Sử dụng mã độc để đánh cắp thông tin và mã hóa dữ liệu của người dùng để lấy trộm tài sản; Lừa đảo bán xe sang giá rẻ để rủi ro; Lừa đảo qua dịch vụ hẹn hò trực tuyến, mua bán dâm;...