Đội tuyển nữ Việt Nam: Hành trình lịch sử tiến tới sân chơi quốc tế World Cup

Đội tuyển nữ Việt Nam sắp có trận đấu đầu tiên tại World Cup. Khi Huỳnh Như và các đồng đội xuất hiện từ đường hầm sân Eden Park (Auckland, New Zealand) vào ngày 22/7, đó sẽ là những bước đi lịch sử.

Dưới sự dẫn dắt của HLV Mai Đức Chung, "những cô gái kim cương" đã đạt đỉnh cao. Thế nhưng, hành trình kéo dài suốt 4 thập kỷ để bóng đá nữ Việt Nam đến với World Cup không chỉ là thành tựu của họ. Đó là ước mơ của cả một nền bóng đá, bắt đầu từ những cặp chân trần ẩn mình trong bóng tối.

Khởi đầu từ đôi chân trần

Có thể xem như sự khởi đầu của bóng đá nữ Việt Nam đã diễn ra 39 năm trước đây. Đáng chú ý là ông Trần Thanh Ngữ, nguyên Trưởng phòng Thể dục Thể thao Quận 1 TP.HCM, đã có ý tưởng tổ chức một đội bóng đá dành riêng cho phái nữ sau khi trải qua thời gian du học tại Pháp.

Những cầu thủ nữ đầu tiên trong lịch sử bóng đá Việt Nam.

Ý tưởng ra đời từ năm 1984, nhưng đến 6 năm sau, bóng đá nữ mới thực sự trở nên phổ biến và đội bóng nữ đầu tiên được thành lập. Năm 1990, đội bóng đá nữ Quận 1 (TP.HCM) ra đời, cùng với sự hiện diện của đội bóng nữ Hà Nội - được phát triển bởi ông Hoàng Vĩnh Giang, một nhà quản lý thể thao nổi danh.

Khái niệm về thể thao cho phụ nữ không tồn tại vào thời điểm đó tại Việt Nam. Sau khi trải qua thời kỳ bao cấp, hình ảnh các cô gái trẻ mặc quần đùi, áo số chơi bóng vẫn còn khá xa lạ và chưa được nhận thức bởi đa số dân chúng. Việc thành lập đội bóng là một việc đơn giản, nhưng tìm kiếm người tham gia mới là một vấn đề khó khăn.

Không nói đến về sân bãi hay trang thiết bị tập luyện, việc có chiếc áo thi đấu cũng là một câu chuyện khiến nhiều cầu thủ nữ "đời đầu" cười khi nhắc lại. Không có áo đấu riêng cho các đội nữ, áo đấu chỉ là kích thước dành cho nam và cầu thủ nữ như "bơi" trong áo của mình.

Trong lúc trò chuyện sau khi uống trà và rượu, huấn luyện viên Mai Đức Chung đã kể lại về những kỷ niệm xưa. Ông Chung là huấn luyện viên nhưng chỉ được cung cấp một chiếc áo duy nhất. Vì không giặt cẩn thận, ông Chung đã bị "choáng váng" khi chiếc áo bị rút ngắn một đoạn do chất lượng vải không tốt. Thầy khổ, trò cũng khổ. Các cầu thủ chỉ có thể tập luyện trần chân trong những ngày đầu tiên.

Sau khi mất 7 năm từ ngày thành lập của hai đội bóng đá nữ ở TP.HCM và Hà Nội, Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF) đã quyết định thành lập đội tuyển bóng đá nữ quốc gia tham dự SEA Games 19 diễn ra tại Jakarta, Indonesia vào năm 1997. Từ đó, bóng đá nữ đã được coi trọng và phát triển theo từng bước, nhưng vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn. Một trong những hình ảnh đã làm rơi lệ của người hâm mộ là khi tuyển thủ quốc gia Nguyễn Thị Liễu được chụp lại khi đi ra chợ bán rau, một khoảnh khắc bình thường trong cuộc sống của cô sau trận đấu tại ASIAD. Cô vẫn mặc áo khoác của đội tuyển trong khi đang vác gánh hàng mưu sinh.

Câu chuyện tiêu biểu khác từng được đề cập rất nhiều trước đây là trường hợp của thủ môn Nguyễn Thị Kim Hồng. Kim Hồng tập luyện chăm chỉ vào ban ngày và làm nghề bán bánh mỳ vào buổi tối để kiếm sống.

Cựu tuyển thủ quốc gia Nguyễn Thị Liễu chọn nghề bán rau để kiếm sống.

Giải đấu bóng đá nữ vô địch quốc gia vẫn tồn tại với những đội bóng luôn đối diện với nhiều khó khăn - không chỉ về tài chính mà còn về tình cảm từ người hâm mộ.

Sự quan tâm đối với bóng đá nữ chỉ xuất hiện khi đội tuyển nữ Việt Nam đoạt chức vô địch Đông Nam Á, và gần đây là việc góp mặt tại World Cup nữ. Tuy nhiên, giải bóng đá nữ vô địch quốc gia vẫn chưa được quan tâm, trừ một số ít cổ động viên trung thành của các đội bóng Hà Nam và Than Khoáng sản.

Một nữ cầu thủ nổi tiếng đã từng chia sẻ: "Người hâm mộ có thể nhận ra và chụp ảnh cùng chúng tôi, nhưng vẫn không ai đến xem chúng tôi thi đấu trong giải vô địch quốc gia". Cô nói với tinh thần đùa vui hơn là oán trách, bởi như lời HLV Mai Đức Chung nói: "Chúng tôi đã quen rồi".

Tất cả những nước mắt và khó khăn đã làm cho ý chí phi thường của các cầu thủ nữ bị đánh thức. Người hâm mộ cũng dần chú ý và quan tâm đến một nửa còn lại của bóng đá. Bóng đá nữ đã đặt chân vào tâm trí của từng người hâm mộ một cách bình thường và đơn giản.

Vì vậy, trước hành trình sang New Zealand, đội trưởng Huỳnh Như đã rơi vào cảm xúc và bày tỏ lòng biết ơn tới những đàn chị đã đi trước. Sự kiên trì không mệt mỏi của các đàn chị đã giúp bóng đá nữ Việt Nam nhận được sự chú ý và đầu tư nhiều hơn, tạo nền tảng cho đội tuyển nữ Việt Nam ngày hôm nay.

Cần nhắc lại rằng, trước khi tham gia World Cup, bóng đá nữ Việt Nam đã có ổn định trong top 40 thế giới suốt gần 2 thập kỷ. Việc đề cập lại cuộc hành trình gian khó này có lẽ không nhằm mục đích gây đau lòng người hâm mộ. Khi Huỳnh Như và các đồng đội đưa bóng đá nữ Việt Nam lên đỉnh cao, có lẽ họ muốn sự công nhận và tôn vinh hơn là sự thương hại.

Cú "nước rút" 5 năm

Khi đội tuyển nữ Việt Nam ra đời, ông Mai Đức Chung đã được bổ nhiệm làm HLV trưởng. Điều này có thể coi là một sự trùng hợp vô cùng định mệnh. Ông Chung có thể nói rằng ông sinh ra để dành cho bóng đá nữ. Đây là câu chuyện ông huấn luyện viên kỳ cựu đã kể trong nhiều cuộc phỏng vấn. Từ việc đặt viên gạch đầu tiên cho đến việc xây dựng một đế chế bóng đá, ông vẫn là người "thợ cả" mang tên Mai Đức Chung.

Vào thời điểm quyết tâm thực hiện giấc mơ World Cup, ông Chung được nhắc đến.

HLV Mai Đức Chung cùng đội tuyển nữ Việt Nam sẽ tham dự World Cup 2023.

Sau thành công của World Cup 2015, FIFA đã quyết định mở rộng số lượng đội bóng tham gia sự kiện bóng đá nữ lớn nhất thế giới. VFF đã nhanh chóng đáp ứng và triển khai kế hoạch phát triển. Được xây dựng với tốc độ nhanh chóng, kế hoạch này tăng cường tổ chức nhiều giải đấu và chương trình đào tạo trẻ dài hạn, tại Trung tâm đào tạo bóng đá trẻ Việt Nam.

"FIFA đã mở rộng số đội tham dự World Cup, tạo cơ hội cho đội tuyển Việt Nam. HLV Mai Đức Chung chia sẻ rằng nếu không lần này thì không còn cơ hội nào khác." Ông Trần Quốc Tuấn, khi đó là Phó Chủ tịch VFF, đã mời ông Chung trở lại làm HLV trưởng đội tuyển nữ vào năm 2016.

"Chúng tôi đã chuẩn bị con đường đến World Cup từ năm 2017. Đầu tiên, chúng tôi mời HLV Mai Đức Chung. Tiếp theo là lập kế hoạch hệ thống thi đấu trong nước. Chúng tôi cần thay đổi bằng cách bổ sung giải cúp, giải U16, U19 và chương trình đào tạo dài hơi ở VFF", ông Trần Quốc Tuấn, nay là Chủ tịch VFF, kể lại. Thực tế đã chứng minh chữ "phải" không chỉ là khẩu hiệu.

Tất nhiên trong hoàn cảnh nguồn lực hạn hẹp, VFF chưa thể tạo ra sự khác biệt rõ rệt ở giải vô địch quốc gia. Thay vào đó, VFF chỉ có thể tập trung vào việc tập huấn cho đội tuyển và xây dựng các lứa trẻ. Khác với bóng đá nam, bóng đá nữ vẫn cần tới mô hình "luyện lò", "nuôi gà chọi" theo kiểu như vậy.

Suất dự World Cup nữ là thành quả tương xứng với vị thế của đội tuyển nữ Việt Nam (hạng 32 thế giới).

Cùng với việc tăng cường hợp tác quốc tế và tirftgf hỗ trợ từ LĐBĐ thế giới, đội tuyển nữ Việt Nam được huấn luyện trong và ngoài nước nhiều hơn. Chế độ dành cho các tuyển thủ quốc gia đã được nâng cao. HLV Mai Đức Chung đã đề cập đến mức lương một triệu đồng/ngày trong một sự kiện gần đây.

Trong khi đó, phần lớn người hâm mộ không để ý đến, các đội tuyển U16, U19 nữ quốc gia tiếp tục tập trung suốt cả năm. Điều này đã tạo điều kiện cho những cầu thủ trẻ mới như Nguyễn Thị Thanh Nhã, Ngân Thị Vạn Sự, Đào Thị Kiều Oanh, và Vũ Thị Hoa tham gia đội tuyển quốc gia dù đã trên 20 tuổi.

Từ năm 2017 đến nay, đội tuyển Việt Nam đã thành công trong việc giành lại vị trí số một ở khu vực Đông Nam Á (trước khi bị mất vào năm 2022) và liên tiếp thống trị SEA Games với 4 tấm huy chương vàng. Đội cũng đã leo lên vị trí 32 trên thế giới (cao nhất trong từng từ năm 2015). Việc giành vé tham dự World Cup 2023 là một thành tựu xứng đáng với những thành công đó.

Năm 2014, đội tuyển nữ Việt Nam đã thất bại trong việc giành vé dự World Cup sau khi thua Thái Lan trong trận play-off. Những cầu thủ phải chịu đựng nước mắt trong ngày hôm đó bao gồm Nguyễn Thị Tuyết Dung, Chương Thị Kiều, Huỳnh Như và Trần Thị Kim Thanh. Họ là những đại diện cho thế hệ đã trải qua nhiều thăng trầm, đã trưởng thành với lòng dũng cảm trong một môi trường bóng đá nữ đầy khó khăn và áp lực.

Bây giờ, thế hệ này sẽ cùng với các thành viên trẻ tuổi Thanh Nhã, Vạn Sự - mặc dù ít kinh nghiệm nhưng lại có thêm sức trẻ và kỹ năng bóng đá được đào tạo chuyên nghiệp - tạo thành đội hình biểu diễn quốc ca Việt Nam tại các cuộc thi thế giới.