Cắt ghép phát ngôn: Đâu là hậu quả pháp lý?

Khánh Vân đang tức giận vì thông tin được cho là cô được tặng nhà và xe chỉ sau một đêm đăng quang Hoa hậu. Thực tế, việc cắt ghép, xuyên tạc và rút gọn những phát ngôn của nghệ sĩ để tạo sự chú ý và tranh cãi trên mạng xã hội đang gây ảnh hưởng xấu đến danh tiếng của họ và khiến công chúng hiểu lầm thông tin theo khía cạnh tiêu cực. PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội đã có những chia sẻ về vấn đề này với phóng viên của VTC News.

Khánh Vân đang bức xúc vì phát ngôn của cô trước đó 3 năm bị cắt ngắn, dẫn đến sự thay đổi nội dung ban đầu và dễ tạo ra những hiểu lầm. Đây không phải là trường hợp đầu tiên của nghệ sĩ, người nổi tiếng bị cắt phát ngôn. Tại sao luôn có những vấn đề như vậy xảy ra với những người nổi tiếng?

Do sự nổi tiếng của họ trong công chúng, các người nổi tiếng thường được quan tâm và theo dõi rất nhiều, đặc biệt là trong thời đại công nghệ thông tin phát triển như hiện nay.

Tuy nhiên, có một số người đã lợi dụng điều này để cắt ghép, xuyên tạc những phát ngôn của họ và đăng tải lên trang cá nhân của mình như một hình thức ăn theo sự nổi tiếng. Họ muốn thu hút lượng người đọc, người xem và người theo dõi cho trang cá nhân để phục vụ cho các mục đích kinh tế, tăng doanh thu quảng cáo hoặc những mục đích cá nhân khác.

Tôi cho rằng việc cắt ghép, xuyên tạc thông tin là một hành động không đúng đắn, không phù hợp với đạo đức xã hội và có thể gây ra những hệ lụy tai hại cho cả cá nhân nghệ sĩ và xã hội. Vậy trên các nền tảng mạng xã hội, tình trạng này đang diễn ra với mức độ như thế nào?

Tình trạng cắt ghép và xuyên tạc phát ngôn đang ngày càng trở nên phổ biến và nghiêm trọng hơn, đặc biệt là trên các mạng xã hội. Tuy nhiên, chế tài hiện tại vẫn chưa đủ để ngăn chặn những hành động sai phạm này. Nguyên nhân của vấn đề này có thể là do mong muốn thu hút sự chú ý và tăng lượt xem, tương tác với khán giả để mang lại doanh thu cho các trang web, trang mạng đăng tin. Ngoài ra, tình trạng cắt ghép và xuyên tạc phát ngôn cũng có thể do những kẻ muốn gây ảnh hưởng tiêu cực đến nghệ sĩ hoặc thu hút sự chú ý cho bản thân.

"Việc cắt ghép, xuyên tạc phát ngôn là không đúng, là vi phạm quyền riêng tư và làm ảnh hưởng đến uy tín của nghệ sĩ".

PGS. TS Bùi Hoài Sơn

Việc phát ngôn của nghệ sĩ bị hiểu sai và bị cắt ghép hoặc xuyên tạc khi được tường thuật lại là một tình huống không hiếm gặp. Tuy nhiên, việc này là không đúng, là vi phạm quyền riêng tư của nghệ sĩ và có ảnh hưởng xấu đến uy tín của họ. Nếu việc này diễn ra thường xuyên, nó sẽ làm rối loạn môi trường nghệ thuật, thị trường giải trí và ảnh hưởng tiêu cực đến đạo đức của công chúng. Điều đáng lưu ý là không chỉ các trang mạng, fanpage mà một số nhân vật có uy tín trên mạng xã hội cũng sử dụng phương thức cắt ghép, xuyên tạc phát ngôn để gây chú ý hoặc vì mục đích xấu. Việc này là không đúng và không phù hợp với đạo đức nghề nghiệp của họ.

Chúng ta đang đối diện với những lo ngại về trách nhiệm đạo đức của nghệ sĩ và người nổi tiếng đối với công việc và xã hội. Việc cắt ghép, xuyên tạc các phát ngôn của họ không chỉ gây hại cho sự trong sạch của môi trường văn hóa, mà còn có thể băng hoại giá trị đạo đức chung của xã hội. Chúng ta cần xử lý vấn đề này sớm để đảm bảo tôn trọng và bảo vệ giá trị đạo đức của xã hội.

Tôi cho rằng việc chỉnh sửa, biến tấu hoặc trích dẫn sai thông tin là một hành động đáng lên án và có thể gây ra nhiều hậu quả tiêu cực. Điều này không chỉ xâm phạm đến quyền riêng tư của nghệ sĩ hoặc người được trích dẫn, mà còn có thể ảnh hưởng đến danh tiếng và uy tín của họ. Ngoài ra, việc lan truyền thông tin không chính xác cũng sẽ gây ra những hậu quả đáng tiếc, đặc biệt là đối với những người tin tưởng vào tính chính xác và trung thực của những người có tiếng nói trên mạng xã hội.

Những người cố tình cắt ghép và xuyên tạc phát ngôn của người khác sẽ phải trả giá đắt khi bị công chúng phát hiện. Họ sẽ mất niềm tin và uy tín giảm sút. Hơn nữa, hành động này không mang lại lợi ích gì cho bất kỳ ai, bao gồm cả người phát ngôn, người xuyên tạc phát ngôn và công chúng.

Các nghệ sĩ cần tuân thủ đạo đức nghề nghiệp và đảm bảo tính trung thực trong việc tường thuật và trích dẫn phát ngôn. Nếu có bất kỳ sự hiểu nhầm hoặc vấn đề nào xảy ra, họ cần sửa chữa kịp thời và công khai trên các phương tiện truyền thông để tránh gây ra tranh cãi và ảnh hưởng tiêu cực đến danh tiếng của mình. Đó là chia sẻ của PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội.

Trong lĩnh vực pháp luật, việc cắt ghép và xuyên tạc phát ngôn của nghệ sĩ được xem là một hành vi vi phạm pháp luật và có thể bị trừng phạt bởi hình thức dân sự hoặc hình thức hình sự. Các kinh nghiệm ở một số quốc gia đã cho thấy điều này.

Trong Hoa Kỳ, việc sửa đổi, biên tập hoặc sai lệch phát ngôn của nghệ sĩ trên các phương tiện truyền thông có thể bị coi là vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, luật thông tin sai lệch và ảnh hưởng đến danh tiếng của người đó. Nếu sự vi phạm này gây ra tổn thương nghiêm trọng cho người bị ảnh hưởng, họ có thể khởi kiện ra tòa để đòi lại bồi thường.

Ở các quốc gia khác, các quy định pháp lý tương tự cũng được áp dụng. Tuy nhiên, điều quan trọng là mỗi quốc gia có thể có các quy định và hình phạt khác nhau cho các hành vi vi phạm này.

Việc cắt ghép, xuyên tạc phát ngôn của nghệ sĩ tại Việt Nam đang bị xem là vi phạm các điều luật về bản quyền, thông tin sai lệch, và cả tội danh tổn hại đến uy tín, danh dự, nhân phẩm của cá nhân và tổ chức. Theo Điều 225 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017, những người thực hiện các hành vi xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan mà không được phép của chủ thể và với quy mô thương mại hoặc thu lợi bất chính sẽ bị xử lý hình sự.

Theo Luật Quảng cáo, các hoạt động quảng cáo không được sử dụng hình ảnh, lời nói, chữ viết của cá nhân khi chưa được sự đồng ý của người đó, trừ khi được pháp luật cho phép. Nếu sử dụng hình ảnh sai sự thật để xúc phạm danh dự, uy tín của người khác trên mạng xã hội, sẽ bị xử phạt tiền từ 10.000.000 đến 20.000.000 đồng theo quy định của Điều 102 Nghị định 15/2020/NĐ-CP. Hành vi "Thu thập, xử lý và sử dụng thông tin của tổ chức, cá nhân khác mà không được sự đồng ý hoặc sai mục đích theo quy định của pháp luật" cũng sẽ bị xử phạt tương tự.

Đối với trách nhiệm dân sự, Bộ Luật Dân sự 2015 quy định rằng thông tin có ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân được đăng tải trên phương tiện thông tin đại chúng, phải được gỡ bỏ, cải chính bằng cùng phương tiện đó. Nếu thông tin này được lưu trữ bởi cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân, thì phải được hủy bỏ. Ngoài quyền yêu cầu bác bỏ thông tin đó, cá nhân bị ảnh hưởng còn có quyền yêu cầu người đưa ra thông tin xin lỗi, cải chính công khai và bồi thường thiệt hại theo khoản 5 điều 34 của Bộ Luật Dân sự 2015.

Việc này cho thấy chúng ta đang có một quan điểm nghiêm khắc đối với hành vi vi phạm và đã có các quy định pháp lý để giải quyết các trường hợp này. Chúng ta cần phải xử lý nghiêm các trường hợp này, để trở thành một bản mẫu cho việc xử lý triệt để hơn, mang lại sự tích cực cho môi trường văn hóa của xã hội.