Carbohydrate và Bệnh đái tháo đường: Bí quyết cần biết!

Carbohydrate (carbs) đóng vai trò quan trọng trong chế độ ăn uống lành mạnh. Tất cả chúng ta đều cần carbs, kể cả những người mắc bệnh đái tháo đường.

Carbs cung cấp năng lượng cho hoạt động của cơ thể. Sau khi ăn, carbs sẽ được phân giải thành glucose (đường) để cung cấp năng lượng cho tế bào. Glucose được chuyển vào máu và tạo ra một lượng đường cao hơn trong máu. Tuyến tụy sẽ sản xuất hormone insulin và chúng ta cần hormone này để đưa glucose vào tế bào.

Đối với những người bị mắc bệnh đái tháo đường và gặp vấn đề với insulin, glucose gặp khó khăn khi thâm nhập vào tế bào. Khi glucose không thể được hấp thụ vào tế bào, nồng độ đường trong máu sẽ tăng lên quá cao, gây ra những biến chứng nguy hiểm đối với nhiều cơ quan khác.

Carbohydrate được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm.

Carbohydrate có ba dạng chính, bao gồm đường, tinh bột và chất xơ. Tuy nhiên, tác động của chúng lên cơ thể có sự khác biệt. Cụ thể, đường là loại thực phẩm có chứa đường (như bánh, kẹo, nước ngọt, v.v.) gây tăng đột ngột nồng độ đường trong máu. Trái cây tươi và sữa, chứa đường tự nhiên, không gây tăng nhanh đồng đều đường trong máu như những nguồn đường bổ sung.

- Có các loại tinh bột khác nhau, một loại tăng đường trong máu nhanh và một loại tăng từ từ. Nhưng nói chung, tinh bột ít được chế biến như các loại ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, yến mạch, đậu... làm tăng đường trong máu chậm hơn. Ngược lại, thực phẩm được chế biến kỹ như gạo trắng, bánh mì trắng, bánh ngọt... được hấp thu nhanh hơn và làm tăng đường trong máu một cách nhanh chóng.

- Chế độ ăn uống giàu chất xơ có thể giúp duy trì mức đường trong máu ổn định cho những người mắc bệnh tiểu đường. Chất xơ trong thực phẩm giúp chuyển đổi carbs thành đường chậm hơn, làm chậm quá trình hấp thụ đường. Vì vậy, nó không gây tăng đột biến lượng đường trong máu. Chất xơ cũng giúp người bệnh cảm thấy no lâu và giữ cho hệ tiêu hóa hoạt động mượt mà hơn.

1. Người bệnh đái tháo đường cần có hiểu biết đúng về carbohydrate

Đối với những người mắc bệnh đái tháo đường, sau khi ăn thì mức đường trong máu thường tăng lên cao nhưng không được chuyển hoá để cung cấp năng lượng cho cơ thể. Để tránh làm cho lượng đường trong máu tăng cao, chúng ta cần có một chế độ ăn uống phù hợp, phù hợp với tình trạng bệnh của mình.

Theo ThS. BS Nguyễn Thu Yên, một chuyên gia về Nội tiết học tại Bệnh viện Đa khoa Đức Giang, tất cả thực phẩm mà chúng ta ăn được tạo thành từ 3 nhóm chất dinh dưỡng chính: carbohydrate (tinh bột), protein (chất đạm) và chất béo. Cơ thể chúng ta đều cần tất cả ba nhóm chất này, nhưng lượng cần thiết của mỗi người lại khác nhau, tùy thuộc vào tuổi tác, thói quen và tình trạng bệnh.

Cơ chế sinh bệnh của đái tháo đường liên quan đến vấn đề sản xuất và sử dụng insulin trong cơ thể. Điều này làm cho cơ thể không thể sử dụng glucose, dẫn đến tăng đường trong máu. Do đó, để kiểm soát mức đường trong máu, người bệnh cần quan tâm đến việc chọn và tiêu thụ thức ăn chứa tinh bột một cách hợp lý, bên cạnh việc sử dụng thuốc.

Về cơ bản, người bệnh đái tháo đường cần duy trì chế độ ăn uống đủ dinh dưỡng, kiểm soát lượng carbohydrate ăn vào (vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến mức đường trong máu), và tăng cường sử dụng thực phẩm giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất.

Người bệnh nên lựa chọn các loại thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp (GI<55) như: ngũ cốc nguyên hạt (gạo lứt, yến mạch, các loại khoai củ…); Các loại rau không chứa tinh bột, cà chua, cà rốt…; Các loại trái cây như táo, bưởi, mận, lê, kiwi, ổi… Nên ăn uống điều độ, ăn đúng giờ, không bỏ bữa và kiểm tra đường huyết thường xuyên.

2. Nên ăn uống thế nào để giữ cho lượng đường trong máu ổn định?

Theo ThS. BS Nguyễn Thu Yên, người bệnh đái tháo đường nên lựa chọn loại tinh bột tốt như các loại rau xanh, củ quả; trái cây có hàm lượng đường ít; ngũ cốc nguyên hạt; các loại đậu hạt…

Tinh bột tốt có chỉ số đường huyết thấp, giúp duy trì mức đường huyết ổn định. Ngoài ra, tinh bột tốt còn chứa ít calo và cung cấp nhiều chất xơ và khoáng chất tốt cho sức khỏe.

Việc bổ sung thực phẩm giàu chất xơ như ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh và trái cây tươi có thể giúp điều chỉnh lượng đường trong máu và duy trì đường huyết ổn định.

Người bệnh đái tháo đường nên chọn loại carbohydrate phức tạp.

Xem thêm video đang được quan tâm