Cao điểm dịch sốt xuất huyết: Bí mật đáng sợ đằng sau những ca nguy kịch

Hiện các phương pháp điều trị sốt xuất huyết chỉ có tác dụng làm giảm triệu chứng của bệnh

Hết sốt mới vào giai đoạn nguy hiểm

Theo Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội, Khổng Minh Tuấn, Hà Nội đang là trung tâm chính về Sốt xuất huyết (SXH) ở miền Bắc, và tình hình dịch bệnh đang ngày càng nghiêm trọng hơn. Số lượng ca mắc SXH tăng lên đồng nghĩa với tăng số lượng ca nặng và có nhiều trường hợp biến chứng nghiêm trọng.

Hiện nay, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, cơ sở 2 đang tiếp nhận và điều trị khoảng 190 trường hợp SXH, trong số đó có một số ca đặc biệt nặng, gặp các dấu hiệu của xuất huyết và mất máu. Ví dụ, có một bệnh nhân nữ, 46 tuổi, đến từ Hà Nội, đã nhập viện vào ngày thứ sáu sau khi mắc SXH, và đã có tình trạng xuất huyết bên trong cơ thể. Tình trạng nghiêm trọng của bệnh nhân này bao gồm sốc mất máu và suy hô hấp, đòi hỏi phải sử dụng máy thở.

ThS.BS Phạm Văn Phúc - Phó Trưởng khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết: Khi mắc SXH, người bệnh có thể bị xuất huyết ở nhiều vị trí khác nhau như chảy máu mũi, xuất huyết tiêu hóa, xuất huyết trong cơ… Hiếm khi xuất hiện trường hợp xuất huyết ở cơ thành bụng. Mặc dù trường hợp này ít gặp nhưng lại rất nguy hiểm. Do vậy, khi phát hiện bệnh nhân mất máu, bác sĩ cần tiến hành khám kỹ để xác định vị trí xuất huyết và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp nhất.

Bác sĩ Phạm Văn Phúc cảnh báo: Nhiều người mắc SXH cho đến ngày thứ 3 đã tự chủ quan khi cảm thấy sốt đã giảm đi. Tuy nhiên, giai đoạn từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 là giai đoạn nguy hiểm nhất của bệnh, khi người bệnh có thể trở thành tình trạng sốc và xuất hiện các dấu hiệu xuất huyết, giảm tiểu cầu, rối loạn đông máu... Cụ thể, trong 4 ngày đầu khi mắc SXH, người bệnh thường gặp các triệu chứng như sốt, mệt mỏi nhưng chưa quá nghiêm trọng; giai đoạn này không phải là thời điểm nặng nhất của SXH nhưng lại là giai đoạn để phát hiện và theo dõi các biến chứng. Trong giai đoạn từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7, bệnh trở nên nguy hiểm nhất; người bệnh có khả năng bị sốc, xuất hiện các dấu hiệu xuất huyết, giảm tiểu cầu, rối loạn đông máu...

Theo các chuyên gia, bệnh sốt xuất huyết Dengue có thể xảy ra ở cả trẻ em và người lớn. Bệnh này có những đặc điểm như sốt cao, xuất huyết và thoát huyết tương. Nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng lúc, bệnh có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như sốc do giảm thể tích tuần hoàn, rối loạn đông máu và suy đa tạng, thậm chí có thể dẫn đến tử vong. Bệnh thường bắt đầu một cách đột ngột và tiến triển qua ba giai đoạn: giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn hồi phục.

Theo TS Vương Ánh Dương - Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), nguyên nhân dẫn đến số lượng tử vong gia tăng là do những người bệnh và người thân cảm thấy lơ là sau khi sốt đã qua đi. Bệnh nhân thường không được đưa vào viện kịp thời và việc chuyển lên các cơ sở y tế trên cũng diễn ra muộn.

Để tránh những biến chứng của bệnh, bác sĩ cũng khuyến cáo rằng, khi đã được khám và phát hiện mắc SXH, các bệnh nhân cần tuân thủ để có thể phát hiện và điều trị kịp thời, đúng thời điểm. Thực tế, nhiều người bệnh thường cho rằng khi thấy giảm sốt thì đã khỏi bệnh hoặc chỉ đơn giản là do sốt virus thông thường, điều này có thể dẫn đến sự chủ quan trong giai đoạn nguy hiểm, gây ra tình trạng sốc, rối loạn các chỉ số, đặc biệt là giảm tiểu cầu khi nhập viện cấp cứu.

Theo bác sĩ Vũ Minh Điền - Phó Trưởng khoa Nội tổng hợp, (Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương), Sốt xuất huyết là một căn bệnh truyền nhiễm do virus Dengue gây ra và có thể lây từ người bệnh sang người lành thông qua muỗi đốt. Trường hợp người bệnh chỉ mắc sốt xuất huyết thông thường thì việc điều trị không gặp khó khăn, tuy nhiên, nếu tình trạng bệnh tiến triển thành hội chứng sốc Dengue hay còn được gọi là sốt xuất huyết Dengue thì rất nguy hiểm. Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho căn bệnh này và các phương pháp điều trị sốt xuất huyết chỉ giúp giảm triệu chứng của bệnh.

Bệnh thường khởi phát đột ngột và diễn biến qua 4 giai đoạn. Giai đoạn ủ bệnh: 3-10 ngày (có thể kéo dài đến 14 ngày), thường không có triệu chứng. Giai đoạn sốt: Người bệnh có sốt cao xuất hiện đột ngột và kéo dài, có thể bị cảm giác rét run, kèm theo nhức đầu, mất sự thèm ăn, buồn nôn, đau khớp và đau vùng hai bên mắt. Da có hiện tượng dập nổi, thường có các vết dập dưới da, có thể xuất huyết chân răng hoặc xuất huyết dưới da. Giai đoạn nguy hiểm: thường diễn ra từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 của bệnh. Người bệnh có thể vẫn còn sốt hoặc đã giảm sốt. Có thể xuất hiện triệu chứng như lừ đừ, phù mắt, tràn dịch trong màng phổi, màng bụng, tăng kích thước gan, có thể đau, có thể có các biểu hiện xuất huyết ở niêm mạc và các cơ quan. Giai đoạn hồi phục: Sau 24 - 48 giờ của giai đoạn nguy hiểm. Người bệnh hết sốt, sức khỏe tổng thể cải thiện, ăn uống và ngủ được tốt hơn, huyết áp ổn định và tiểu nhiều hơn.

Ông Khổng Minh Tuấn cho biết rằng, bệnh sốt xuất huyết (SXH) do virus gây bệnh có tổng cộng 4 chủng huyết thanh khác nhau, bao gồm Dengue 1, Dengue 2, Dengue 3 và Dengue 4. Nếu ai đó đã nhiễm bệnh bởi một chủng virus nào đó, họ chỉ có khả năng phát triển miễn dịch với chủng đó suốt đời, nhưng không có khả năng phát triển miễn dịch với những chủng virus còn lại. Ông Tuấn cũng nhấn mạnh về nguy cơ biến chứng của SXH do hiện chưa có loại thuốc chuyên trị dành riêng cho bệnh này, vì vậy, việc điều trị SXH hiện tại tập trung vào kiểm soát triệu chứng, uống đủ nước, nghỉ ngơi đầy đủ và duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý.

Đối với những người có sốt cao trên 38,5 độ C, có thể sử dụng Paracetamol để hạ sốt và giảm các triệu chứng đau. Những người mắc SXH không nên sử dụng quá mức các loại thuốc như Ibuprofen, Aspirin, Natri naproxen, Analgin vì chúng có thể gây ra tác dụng phụ là biến chứng xuất huyết.

Bộ Y tế khuyến cáo rằng muỗi vằn thường đậu ở các góc/xó tối trong nhà, trên quần áo, chăn màn, dây phơi và các vật dụng trong nhà. Muỗi vằn sinh sản và đẻ trứng ở ao, vũng nước và các vật chứa nước xung quanh nhà, như bể bơi, chum, vại, lu, giếng nước, hốc cây, và các vật phẩm hoặc đồ phế thải chứa nước, như lọ hoa, lốp xe và vỏ dừa. Vì vậy, yêu cầu các địa phương thực hiện phòng, chống dịch bệnh, đặc biệt là trong mùa cao điểm này. Đồng thời, hãy tìm hiểu thêm thông tin để có thái độ đúng đắn hơn về dịch bệnh sốt xuất huyết.