Tội giao cấu với người dưới 16 tuổi theo pháp luật quốc tế

1. Tội giao cấu với người dưới 16 tuổi trong các Điều ước quốc tế:

Vấn đề bảo vệ trẻ em nói chung và người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi nói riêng trước những hành vi xâm hại tình dục đang nhận được sự quan tâm đặc biệt từ pháp luật quốc tế, và có nhiều quy định cụ thể hướng tới việc bảo vệ trẻ em khỏi những hành vi này. Tuyên ngôn quốc tế về Quyền con người năm 1948 tại Điều 12 đã tuyên bố rõ ràng: “Không ai được xâm phạm đời tư, gia đình, nhà ở, thư tín hoặc bị xúc phạm danh dự và uy tín. Mọi người đều có quyền được bảo vệ bởi luật pháp chống lại những vi phạm đó”. Tương tự, Công ước quốc tế về các Quyền dân sự và chính trị năm 1966 cũng quy định: “Không ai được can thiệp độc đoán hoặc bất hợp pháp đến đời sống riêng tư... hoặc bị xúc phạm bất hợp pháp đến danh dự và uy tín”. Bất kỳ hành vi bóc lột, lạm dụng tình dục trẻ em dưới bất kỳ hình thức nào cũng xâm phạm đến sức khỏe, danh dự, nhân phẩm và uy tín của các em, đồng nghĩa với việc nghiêm trọng vi phạm quyền con người, quyền dân sự và chính trị cơ bản của các em.

Bên cạnh đó, để đảm bảo việc bảo vệ trẻ em nói chung và người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi nói riêng khỏi các hành vi xâm hại tình dục, pháp luật quốc tế đã thiết lập một hệ thống các văn bản quốc tế tương đối đầy đủ, cung cấp khuôn mẫu và là căn cứ pháp lý cho hoạt động đấu tranh và xử lý các hành vi xâm hại tình dục đối với nhóm đối tượng này.

Tại Điều 34 của Công ước Liên Hợp Quốc về quyền trẻ em năm 1989, được gọi tắt là CRC, có quy định rằng các Quốc gia thành viên cần thực hiện các biện pháp phù hợp về lập pháp, hành pháp, xã hội và giáo dục để bảo vệ trẻ em khỏi bị bạo lực về thể chất hoặc tinh thần, bị đánh đập hoặc lạm dụng, bị bỏ mặc hoặc sao nhãng chăm sóc, bị ngược đãi hoặc bóc lột, bao gồm cả xâm hại tình dục, trong thời gian trẻ em còn được chăm sóc bởi cha, mẹ hoặc cả hai, người giám hộ pháp lý hoặc bất kỳ người nào khác được giao trách nhiệm chăm sóc trẻ em.

Các Quốc gia thành viên cam kết bảo vệ trẻ em khỏi bị bóc lột và lạm dụng tình dục. Để đảm bảo mục đích này, các Quốc gia thành viên cần thực hiện các biện pháp thích hợp ở cấp quốc gia, song phương và đa phương để ngăn ngừa;

Cấm mọi hành vi xúi giục hay ép buộc trẻ em tham gia vào bất kỳ hoạt động tình dục trái pháp luật nào.

Sử dụng trẻ em trong các hoạt động mại dâm hoặc các hoạt động tình dục trái pháp luật;

Sử dụng trẻ em trong các cuộc biểu diễn hoặc trong các tài liệu khiêu dâm có tính chất bóc lột.

Nhằm bảo vệ trẻ em cũng như những người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi khỏi những hành vi xâm hại tình dục, Công ước của Liên Hợp Quốc về quyền trẻ em năm 1989 đã thiết lập một số quy định pháp lý quan trọng. Các quy định này đã tạo nền tảng quan trọng cho các văn kiện quốc tế trong việc bảo vệ trẻ em khỏi những hành vi xâm hại tình dục.

Năm 2000, Nghị định thư không bắt buộc bổ sung cho Công ước Liên Hợp Quốc về quyền trẻ em đã đặc biệt nhấn mạnh trách nhiệm của các quốc gia thành viên trong việc ngăn chặn hoạt động buôn bán trẻ em, mại dâm trẻ em và văn hóa phẩm khiêu dâm trẻ em. Đồng thời, Nghị định thư cũng yêu cầu các quốc gia thành viên phải áp dụng các biện pháp cụ thể để cấm mua bán trẻ em, mại dâm trẻ em và khiêu dâm trẻ em, các hoạt động mà Nghị định thư này xem là có liên quan mật thiết đến hành vi xâm hại tình dục trên trẻ em.

Phân tích các quy định trên cho thấy, các văn bản pháp lý quốc tế không bao gồm quy định về hành vi quan hệ tình dục với trẻ em nói chung và người từ 13 đến dưới 16 tuổi nói riêng. Các quy định chỉ tập trung vào việc bảo vệ trẻ em khỏi xâm hại tình dục, bóc lột tình dục, mại dâm hay khiêu dâm, trong khi hành vi quan hệ tình dục được thực hiện dưới sự đồng ý của trẻ em vẫn chưa được quy định trong pháp luật quốc tế.

Theo quan điểm của tác giả, pháp luật quốc tế đã quá coi trọng quyền tự do tình dục của trẻ em mà chưa xem xét một cách toàn diện những tác hại của việc trẻ em quan hệ tình dục sớm. Như đã phân tích ở trên, trẻ em chưa đủ trưởng thành về cả thể chất và tư duy, và chưa có nhận thức đầy đủ về tâm sinh lý của tuổi dậy thì. Điều này khiến trẻ em dễ dàng bị người lớn lừa dụng để có quan hệ tình dục, gây ra những hậu quả nguy hiểm.

2. Pháp luật hình sự một số quốc gia trên thế giới: 

2.1. Pháp luật hình sự Hoa Kỳ 

Trong PLHS Hợp chúng quốc Hoa Kỳ, hành vi giao cấu thuận tình với người chưa thành niên là nữ giới được quy định tại Điều 20.32 Mục 18 Bộ tổng hợp luật Hợp chúng quốc Hoa Kỳ.

Cụ thể: “Người nào trên lãnh thổ và vùng biển chủ quyền của Liên bang giao cấu với phụ nữ không phải là vợ mình, chưa đủ 16 tuổi sẽ bị phạt tù giam từ 15 đến 30 năm tù”;. Luật pháp Liên bang đã quy định về vi phạm giao cấu với người dưới 16 tuổi. Tuy nhiên, quy định này vẫn còn một số hạn chế như: thứ nhất, không quy định tuổi tối thiểu của người thực hiện hành vi giao cấu với người dưới 16 tuổi; thứ hai, chỉ hạn chế giao cấu với trẻ em gái dưới 16 tuổi mà không điều chỉnh giao cấu với trẻ em nam dưới 16 tuổi; thứ ba, chỉ điều chỉnh hành vi giao cấu với trẻ em gái mà chưa điều chỉnh các hành vi tình dục khác (miệng, công cụ).

2.2. Pháp luật hình sự Anh 

Tại Vương quốc Anh, hình phạt về các tội phạm tình dục chủ yếu được quy định trong pháp luật. Theo Đạo luật về tội phạm tình dục năm 1976, "Người nào có quan hệ tình dục với trẻ em gái chưa đủ 13 tuổi sẽ bị phạt tù chung thân. Nếu có quan hệ tình dục với trẻ em gái từ 13 tuổi đến chưa đủ 16 tuổi, sẽ bị phạt tù giam tối đa 2 năm" [44, tr.407]. Giống như luật pháp Hoa Kỳ, mục đích của quy tắc này trong pháp luật Anh là nhằm phân biệt và trừng phạt hành vi hiếp dâm. Cũng giống như luật pháp Hoa Kỳ, pháp luật Anh chưa cụ thể quy định độ tuổi của người bị hại trong hành vi có sự tham gia tự nguyện, chưa có quy định về các hành vi tình dục khác mà có sự thỏa thuận của người bị hại, đặc biệt là chưa quy định hành vi có quan hệ tình dục với trẻ em nam.

2.3. Pháp luật hình sự Thụy Sĩ 

Ở Thụy Sĩ, luật pháp đã đề ra quy định về trách nhiệm hình sự đối với tội phạm tình dục với trẻ em. Cụ thể, Điều 187 của Bộ luật hình sự Thụy Sĩ quy định:

Người nào phạm tội tình dục với người chưa đủ 16 tuổi sẽ bị phạt tù khổ sai tới 5 năm hoặc tù giam. Tuy nhiên, hành vi đó không được xem là phạm tội nếu hai người có khoảng cách độ tuổi không quá 3 năm.

Người thực hiện hành vi chưa đủ 12 tuổi tại thời điểm thực hiện hành vi và có các tình tiết đặc biệt (giảm nhẹ) hoặc người bị hại đã kết hôn với người đã thực hiện hành vi.

Nếu người phạm tội lầm tưởng rằng người bị hại đã đủ 16 tuổi ít nhất (tuy nhiên, nếu cẩn thận, việc này có thể tránh được) thì hình phạt tù giam được áp dụng thay cho hình phạt tù khổ sai. Quy định này của Luật Bảo vệ Hiến pháp Thụy Sĩ nhấn mạnh sự tự quyết và tự chịu trách nhiệm về việc thực hiện quan hệ tình dục với người dưới 16 tuổi. Có thể thấy các nhà lập pháp Thụy Sĩ đặc biệt quan tâm và bảo vệ quyền tự do tình dục của người dưới 16 tuổi. Do đó, theo Điều này, các nhà lập pháp đã quy định một số trường hợp không bị xem là tội và giảm nhẹ hình phạt đối với người thực hiện quan hệ tình dục với người dưới 16 tuổi. Đây là điểm khác biệt đáng chú ý của Luật Bảo vệ Hiến pháp Thụy Sĩ so với Luật Bảo vệ Hiến pháp Việt Nam trong việc bảo vệ quyền của trẻ em nói chung và tự do tình dục nói riêng.

2.4. Pháp luật hình sự Trung Quốc 

Quy định về độ tuổi cho phép đồng thuận quan hệ tình dục tại Trung Quốc giống như ở một số nước Châu Âu như Đức, Bỉ, Áo,... là 14 tuổi. Điều này có nghĩa là theo luật hiện hành ở Trung Quốc, các cá nhân từ đủ 14 tuổi trở lên có thể trao đổi quan hệ tình dục theo ý muốn và được coi là hoàn toàn hợp pháp. Tuy nhiên, trường hợp giao cấu với trẻ em nữ chưa đủ 14 tuổi, người vi phạm sẽ bị xem là tội hiếp dâm và phải chịu hình phạt theo quy định tại Điều 236 Bộ luật hình sự Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa "...".

Nhìn chung, quy định của pháp luật tại Trung Quốc còn nhiều hạn chế và bất cập. Đầu tiên, độ tuổi cho phép quan hệ tình dục được xác định quá thấp. Ở độ tuổi này, các em chưa đủ nhận thức về các hậu quả và tác hại của việc tham gia quan hệ tình dục sớm, và do đó cần sự bảo vệ từ pháp luật. Thứ hai, pháp luật tại Trung Quốc chưa đảm bảo yếu tố thuận tình và sự đồng ý tham gia quan hệ tình dục của trẻ em. Cuối cùng, PLHS Trung Quốc chưa điều chỉnh các hành vi giao cấu với trẻ em nam, không xem nam giới nói chung và trẻ em nam nói riêng là đối tượng và nạn nhân của tội xâm hại tình dục.

2.5. Pháp luật hình sự Nga 

Trong luật hình sự Liên bang Nga, việc giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục với người chưa đủ 16 tuổi được qui định trong Điều 134, Chương XVIII: "Các tội xâm phạm quyền cá nhân về tình dục và tự do tình dục", Luật hình sự Liên bang Nga năm 1996. Cụ thể:

Người đủ 18 tuổi giao cấu, thực hiện hành vi đồng tính nam hoặc đồng tính nữ với một người khác mà họ biết là chưa đủ mười sáu tuổi sẽ bị phạt tù từ 4 năm, có thể kèm theo tước quyền đảm nhiệm một số chức vụ, cấm hành nghề hoặc công việc cụ thể trong vòng 5 năm.

Các hành vi như vậy, nếu được thực hiện với người chưa đủ 14 tuổi, sẽ bị phạt tù từ 3 đến 7 năm, có thể bị tước quyền đảm nhiệm một số chức vụ, bị cấm hành nghề hoặc công việc cụ thể trong vòng 10 năm.

Các hành vi được quy định ở khoản 1 của Điều luật này được áp dụng đối với người rõ ràng chưa đủ 12 tuổi. Những người này sẽ bị phạt tù từ 7 đến 15 năm, có thể bị tước quyền đảm nhiệm một số chức vụ, bị cấm hành nghề hoặc công việc cụ thể trong vòng 20 năm và bị hạn chế tự do trong 2 năm.

Rất dễ nhận thấy, Công ước Liên bang Nga đã áp đặt các quy định cụ thể để bảo vệ người chưa đủ 16 tuổi khỏi hành vi quan hệ tình dục sớm. Điều này giúp hạn chế việc người dưới 16 tuổi tham gia các hành vi quan hệ tình dục với người từ 18 tuổi trở lên. Điều này giúp trẻ em tránh được những hậu quả và tác động tiêu cực của việc tham gia quan hệ tình dục sớm. Theo quy định này, các nhà lập pháp Liên bang Nga đã chi tiết hóa mức độ nguy hiểm của hành vi giao cấu với người chưa đủ 16 tuổi theo độ tuổi. Đồng thời, các nhà lập pháp Liên bang Nga đã công nhận khả năng nhận thức và chịu trách nhiệm của người dưới 16 tuổi đối với hành vi đồng ý tham gia quan hệ tình dục với người từ 18 tuổi trở lên. Vì vậy, nếu người từ 18 tuổi trở lên tham gia quan hệ tình dục với người chưa đủ 12 tuổi, người này chỉ bị kết tội quan hệ tình dục hoặc thực hiện các hành vi tình dục khác với người chưa đủ 16 tuổi, thay vì bị truy cứu trách nhiệm về tội hiếp dâm người chưa thành niên. Một điều đặc biệt trong quy định của Công ước Liên bang Nga là sự mở rộng đối tượng nạn nhân của khiếp dâm, quan hệ tình dục với người chưa đủ 16 tuổi.