Liên hoan phim trong nước khám phá tiềm năng mở rộng kiểm duyệt
Tùy viên Đại sứ quán Pháp Jeremy Segay bày tỏ hy vọng mở rộng kiểm duyệt và tôn vinh nghệ thuật điện ảnh thông qua mô hình liên hoan phim tại TP HCM
Ngày 16/11, diễn đàn Phát triển điện ảnh thành ngành công nghiệp văn hóa đã diễn ra tại Liên hoan phim quốc tế TP HCM 2024 (HIFF), do Sở Văn hóa - Thể thao TP HCM chủ trì.
Buổi hội thảo kéo dài hai tiếng, thu hút sự tham gia của các chuyên gia trong lĩnh vực điện ảnh cùng hơn 200 người tham dự. Một điểm nổi bật trong buổi hội thảo là bài thuyết trình của ông Jeremy Segay - thành viên ban cố vấn HIFF - nêu lên vấn đề về kiểm duyệt và tự do sáng tạo.
"Mỗi quốc gia có quy định kiểm duyệt phim riêng. Tuy nhiên, các liên hoan phim quốc tế thường tạo điều kiện để chấp nhận và linh hoạt với việc kiểm duyệt, nhằm vinh danh ngôn ngữ điện ảnh và tầm nhìn nghệ thuật của các nhà làm phim", Segay cho biết.
Tùy viên nghe nhìn khu vực Đông Nam Á Đại sứ quán Pháp, Jeremy Segay, đã phát biểu tại Hội thảo về sự phát triển của ngành công nghiệp văn hóa điện ảnh. Video được ghi lại bởi Quế Chi.
Ông Segay ví dụ rằng trước năm 1996, có một số bộ phim Nhật đã bị cấm chiếu ở Hàn Quốc do tác động của việc kiểm duyệt truyền thông Nhật Bản tại đây. Điều này xuất phát từ tình yêu quê hương và bảo vệ ngành công nghiệp văn hóa Hàn Quốc. Tuy nhiên, chính phủ đã cho phép chiếu các bộ phim Nhật tại Liên hoan phim Busan vào cuối thế kỷ 20.
Các chuyên gia đã nhận định rằng HIFF là một trong những sự kiện quan trọng đóng góp vào sự phát triển của ngành điện ảnh, đồng thời kết nối Việt Nam với thế giới. Sự kiện có thể học hỏi từ mô hình Liên hoan phim quốc tế Busan của Hàn Quốc, điều này giúp chính phủ nới lỏng quy định kiểm duyệt và giới thiệu những tác phẩm địa phương tới các liên hoan phim lớn.
Theo dữ liệu từ tạp chí Screen International, Việt Nam đã có 90 phòng chiếu vào năm 2010, nhưng con số này đã tăng lên 1.100 phòng sau 9 năm. Năm 2019, trong khu vực Đông Nam Á, Việt Nam đã trở thành một trong bốn nước có thị phần phim nội địa cao nhất, chiếm 29% tổng số tác phẩm phát hành trong nước.
Trong năm nay, có một số tác phẩm của Việt Nam đã thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế, đáng chú ý nhất là chiến thắng của đạo diễn Phạm Thiên Ân (Bên trong vỏ kén vàng, 2023) tại Liên hoan phim Cannes 2023. Bộ phim của Thiên Ân đã bán được 50.000 vé tại Pháp, mang về doanh thu 400.000 USD, mặc dù không có sự góp mặt của diễn viên danh tiếng và có thời lượng dài hơn ba tiếng. "Nhìn vào thành công này, giới làm phim quốc tế rất mong được làm việc với các tài năng đạo diễn từ Việt Nam", nhận định của ông Jeremy Segay.
Ông Jeremy Segay tại Hội thảo Phát triển điện ảnh thành ngành công nghiệp văn hóa (TP HCM). Ảnh: Ban tổ chức cung cấp
Cùng với Jeremy Segay, diễn giả khác bao gồm bà Nguyễn Thị Thanh Thúy - Phó giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP HCM, ông Kim Dong Ho - nhà sáng lập Liên hoan phim Busan (Hàn Quốc), chủ tịch danh dự HIFF và đạo diễn Nguyễn Vinh Sơn - giám đốc nghệ thuật HIFF.
Ngoài tiềm năng phát triển, một số khách mời cũng đã phân tích những thách thức của ngành điện ảnh Việt trong tương lai. Đạo diễn Nguyễn Vinh Sơn đã đề cập đến vấn đề các bộ phim nghệ thuật không đủ lợi nhuận. Ông cho rằng khán giả đang có nhiều sự lựa chọn giữa phim thương mại và phim độc lập, nhưng số lượng người xem giữa hai thể loại này có sự chênh lệch. Vì vậy, việc tổ chức các liên hoan phim đã giúp thu hẹp khoảng cách này, giới thiệu nhiều tác phẩm chất lượng đến khán giả.
Theo bà Nguyễn Thị Thanh Thúy, ngành điện ảnh và ngành công nghiệp văn hóa phụ thuộc vào ngân sách và đối mặt với nhiều khó khăn như thu nhập thấp, thiếu kỹ năng quản lý và kinh doanh, cũng như chưa sử dụng đầy đủ công nghệ số hóa. Ông Segay cũng cho rằng điện ảnh Việt còn hạn chế bởi sự tập trung phát triển thị trường trong nước của các nhà sản xuất và nhà phát hành, chưa có kế hoạch cụ thể để đưa các tác phẩm đến các liên hoan phim quốc tế.
Có nhiều giải pháp được các chuyên gia đề xuất để phát triển ngành điện ảnh tại TP HCM. Ông Kim Dong Ho cho rằng các liên hoan phim trong nước cần thu hút nhà làm phim trẻ và tập trung vào đào tạo và hỗ trợ phát triển. Ban ngành cũng cần giới thiệu nhiều tác phẩm văn hóa điện ảnh cho công chúng, đồng thời tăng cường số lượng phim chiếu trong liên hoan và tính toán cẩn thận số lượng thiết bị để đáp ứng nhu cầu của khán giả.
Có một số phương án khác để cải thiện mà bao gồm tham gia các sự kiện quốc tế nhằm quảng bá tác phẩm, thành lập ủy ban điện ảnh, xây dựng một nguồn thông tin tổng hợp cho các nhà làm phim, lập danh sách các công ty phim và cơ sở sản xuất hậu kỳ, phát triển các ưu đãi nhằm thu hút các êkíp nước ngoài đến ghi hình.
Jeremy Segay hiện là tùy viên Nghe nhìn Khu vực Đông Nam Á của Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam, từ cuối năm 2021 đến nay. Ông đã có hơn 20 năm đóng góp cho ngành điện ảnh châu Á và đã giữ nhiều vị trí quan trọng trong các liên hoan phim như Liên hoan phim Châu Á Deauville, Paris Cinéma, Asia-Europe Foundation, Singapore, Malaisie: Le Cinéma, Jakarta, Bucheon. Từ năm 2003 đến 2011, ông đã làm Chuyên gia châu Á và tuyển chọn phim cho hạng mục Directors' Fortnight tại Liên hoan phim Cannes. Hiện tại, ông cũng là một thành viên trong ban cố vấn của HIFF.
Lễ khai mạc và trao giải Liên hoan phim quốc tế TP HCM sẽ diễn ra vào ngày 6 và 13 tháng 4 năm 2024 tại Nhà hát Thành phố, khu vực Công viên Lam Sơn, quận 1, được tổ chức bởi Ủy ban Nhân dân TP HCM và chủ trì bởi Sở Văn hóa và Thể thao TP HCM, phối hợp với các ban ngành. Sự kiện dự kiến sẽ bao gồm năm hạng mục chính tranh giải cùng với giải thưởng, dự kiến thu hút 200 nghệ sĩ từ nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ. Danh sách ban giám khảo sẽ được công bố vào cuối năm nay.
Ngoài việc chiếu các bộ phim tranh giải, HIFF cũng sẽ tổ chức các hoạt động như triển lãm và tọa đàm để thảo luận về tầm quan trọng của điện ảnh đối với địa phương, gặp gỡ và giao lưu giữa các nghệ sĩ sau mỗi buổi chiếu, cùng với các chương trình âm nhạc và thời trang trong phim.
Quế Chi
