Khuyến nông là gì? Vai trò và các phương pháp khuyến nông?

1. Khuyến nông là gì?

Theo Điều 2 Nghị định 83/2018/NĐ-CP về khuyến nông, khuyến nông là hoạt động chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, thông tin, truyền bá các kiến thức và đào tạo tay nghề cho nông dân nhằm nâng cao năng lực và hiệu quả về sản xuất, kinh doanh nông nghiệp, bảo vệ môi trường và xây dựng nông thôn mới.

Khuyến nông là việc ứng dụng nghiên cứu khoa học và những kiến thức mới vào thực tiễn nông nghiệp thông qua giáo dục nông dân. Lĩnh vực "mở rộng" hiện bao gồm một loạt các hoạt động truyền thông và học tập được tổ chức cho toàn người dân nông thôn bởi các nhà giáo dục từ các ngành khác nhau, bao gồm cả nông nghiệp, tiếp thị nông nghiệp, y tế và nghiên cứu kinh doanh.

Nói chung, khuyến nông là việc cung cấp thông tin hữu ích cho người nông dân. Vai trò của dịch vụ khuyến nông rất quan trọng trong việc giúp nông dân tăng năng suất chăn nuôi và trồng trọt. Mở rộng lĩnh vực này cũng đáng chú ý để chuyển giao kết quả nghiên cứu và đảm bảo lợi tức đầu tư vào cải tiến sáng tạo.

Nhóm chuyên gia về an ninh lương thực và dinh dưỡng của Liên hợp quốc đã lập luận rằng "các hệ thống nghiên cứu và khuyến nông của quốc gia cần được quan tâm và đầu tư từ phía chính phủ và các nhà tài trợ trong cộng đồng".

Học viện khuyến nông có thể được tìm thấy trên toàn cầu, thường được ứng dụng trong các tổ chức chính phủ. Họ được đại diện bởi một số tổ chức chuyên nghiệp về khuyến nông nhằm hỗ trợ sự phát triển trong lĩnh vực nông nghiệp. Cơ quan khuyến nông ở các nước đang phát triển thường nhận được sự hỗ trợ quan trọng từ các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới và Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp thuộc Liên hợp quốc.

2. Vai trò và các phương pháp khuyến nông:

2.1. Vai trò và các phương pháp khuyến nông trong phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao:

Ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp là một xu hướng không thể thiếu cho sự phát triển nông nghiệp ở Việt Nam trong thời kỳ hội nhập. Mục tiêu của nền nông nghiệp Việt Nam trong thời kỳ hội nhập có thể liệt kê như sau:

- Tăng cường áp dụng công nghệ cao và tiên tiến trong sản xuất nông nghiệp để đạt được các sản phẩm có năng suất, chất lượng, an toàn và độ cạnh tranh cao;

- Tăng giá trị sản xuất nông nghiệp bằng việc áp dụng công nghệ cao.

- Cơ giới hóa và tự động hóa trong quá trình chăn nuôi và xử lý chất thải

- Sử dụng các kỹ thuật tiên tiến và công nghệ cao trong quá trình sản xuất nuôi trồng các đối tượng thủy sản chủ yếu

- Cầu nối và thực hiện chuyển giao tiến bộ kỹ thuật ứng dụng công nghệ cao trong ngành nông nghiệp

- Tạo điều kiện đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao thông qua việc cử cán bộ đi học tập ở nước ngoài hoặc hợp tác với các đơn vị như Hợp tác xã, Doanh nghiệp, Viện, Trường... để đào tạo lại cho cán bộ khuyến nông, từ đó hỗ trợ cán bộ khuyến nông đào tạo và chuyển giao kiến thức cho nông dân.

- Đưa ra các mô hình nông nghiệp công nghệ cao để tổ chức tập huấn, tham quan, hội thảo, giúp nông dân tiếp cận kiến thức cơ bản về sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phù hợp với thực tế.

- Tập trung xây dựng cơ sở kinh tế kỹ thuật để triển khai các mô hình điểm.

- Áp dụng phương pháp khuyến nông trong phát triển nông nghiệp sử dụng công nghệ cao: để mở rộng việc áp dụng công nghệ cao trong nông nghiệp, hoạt động khuyến nông cần tập trung vào các nội dung sau:

- Chọn lựa các loại cây con quan trọng, có giá trị kinh tế cao và phù hợp với đặc điểm của từng vùng;

- Cải thiện và hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ nông nghiệp công nghệ cao để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp và nông dân.

– Tập trung phát triển định mức kinh tế kỹ thuật cho nông nghiệp công nghệ cao;

– Nâng cao thông tin và tuyên truyền, tăng cường hoạt động liên kết và hợp tác giữa doanh nghiệp và nông dân.

- Tăng cường đào tạo và tập huấn thông qua khóa học ngắn hạn và dài hạn để nâng cao kiến thức và kỹ năng của cán bộ khuyến nông, đáp ứng yêu cầu thực tế;

- Tiếp tục đẩy mạnh tập huấn cho nông dân về các kiến thức kỹ thuật áp dụng công nghệ cao.

– Khích lệ phát triển doanh nghiệp, hợp tác xã ứng dụng công nghệ cao để thúc đẩy sự phát triển và tạo liên kết, đồng thời đóng vai trò chủ đạo trong việc xây dựng các thương hiệu sản phẩm công nghệ cao,…

2.2. Vai trò và phương pháp khuyến nông trong kết quả sản xuất nông nghiệp:

Vai trò quan trọng của khuyến nông nằm ở việc truyền đạt kiến thức kỹ thuật tiên tiến và cải tiến phương pháp tổ chức sản xuất tới các hộ nông dân và nhóm hộ nông dân.

Hoạt động khuyến nông là quá trình thúc đẩy, đào tạo để thay đổi nhận thức và kỹ năng trong sản xuất nông nghiệp của nông dân thông qua nhiều hình thức khác nhau như xây dựng mô hình thực hành, đào tạo tập huấn, truyền thông qua các phương tiện báo chí và tư vấn trực tiếp cho nông dân.

Khuyến nông có vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin và hỗ trợ cho nông dân, không chỉ ở Việt Nam mà còn ở các nước Đông Nam Á và các nước đang phát triển. Ngoài ra, khuyến nông là một phần thiết yếu của hoạt động nghiên cứu và phát triển nông nghiệp. Nghiên cứu tập trung vào việc tạo ra giải pháp công nghệ hữu ích để phục vụ sản xuất và đời sống, trong khi khuyến nông tập trung vào việc thuyết phục và áp dụng công nghệ đó vào quá trình sản xuất nông nghiệp, nhằm tăng năng suất, giá trị và thu nhập cho nông dân.

Các phương pháp khuyến nông để cải thiện sản xuất nông nghiệp: chỉ có bằng cách sử dụng các phương pháp khuyến nông hiệu quả mới có thể đảm bảo chất lượng và tăng cao sản xuất nông nghiệp hàng ngày. Một số phương pháp khuyến nông cho sản xuất nông nghiệp có thể bao gồm:

- Sự dồi dào và tiên tiến về công nghệ mang lại hiệu quả cao trong quá trình chuyển giao;

- Xây dựng mô hình khuyến nông tập trung vào giới thiệu những kỹ thuật sản xuất mới như lựa chọn giống cây con, quản lý đất trồng nông nghiệp, ứng dụng phân bón và thức ăn, quản lý nước, bảo vệ cây trồng và vật nuôi, sử dụng công cụ sản xuất nông nghiệp, và thực hành nông nghiệp; đồng thời tổ chức sản xuất một cách tốt và tiên tiến.

- Ưu tiên đầu tiên là đào tạo và tăng cường năng lực cho cán bộ khuyến nông, đặc biệt là ở cấp cơ sở. Hoạt động khuyến nông trên cấp trung ương và địa phương phải được thực hiện theo mục tiêu, phương pháp và tiêu chí đánh giá thống nhất, cùng với việc tuyên truyền lan rộng;

- Tăng cường công tác bồi dưỡng kiến thức cho nông dân trong hoạt động khuyến nông;

– Tư vấn khuyến nông;

– Tăng cường hơn nữa hợp tác quốc tế về khuyến nông.

3. Nguyên tắc của hoạt động khuyến nông:

Nghị định 83/2018/NĐ-CP về khuyến nông quy định các nguyên tắc hoạt động khuyến nông như sau:

- Căn cứ trên nhu cầu sản xuất, thị trường và sự phát triển nông nghiệp theo hướng của Nhà nước;

- Tận dụng tối đa vai trò chủ động, tích cực, tự nguyện và trách nhiệm giải trình của các tổ chức và cá nhân trong các hoạt động khuyến nông;

- Đảm bảo sự dân chủ, công khai, có sự giám sát từ cộng đồng và sự quản lý từ phía Nhà nước;

– Nội dung, hình thức và hoạt động khuyến nông cần phù hợp với từng vùng địa lí và nhóm dân tộc khác nhau;

– Công nghệ và kỹ thuật tiến bộ phải được cấp có thẩm quyền công nhận hoặc phê chuẩn để chuyển giao.

- Tăng cường kết nối chặt chẽ giữa cơ quan quản lý, cơ sở nghiên cứu khoa học, doanh nghiệp và nông dân, cũng như giữa các nông dân với nhau.

- Thúc đẩy xã hội hóa hoạt động khuyến nông và đa dạng hóa dịch vụ khuyến nông để thu hút sự tham gia của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước.

– Ưu tiên triển khai hoạt động khuyến nông tại các vùng miền khó khăn, đặc biệt là vùng có khó khăn về điều kiện kinh tế và xã hội.

– Đặc biệt chú trọng hỗ trợ phụ nữ và những thành viên của dân tộc thiểu số tham gia hoạt động khuyến nông. Ưu tiên đối tượng là các tổ chức có tỷ lệ cao về thành viên phụ nữ hoặc người dân tộc thiểu số tham gia hoạt động này.

Văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:

– Nghị định 83/2018/NĐ-CP về khuyến nông