1. Các thầy/cô cho biết khó khăn có thể gặp phải khi xây dựng kế hoạch giáo dục của nhà trường:
1.1. Khái quát:
Xây dựng kế hoạch giáo dục là một quá trình phức tạp và đòi hỏi nhiều yếu tố phải được xem xét. Một số khó khăn có thể gặp phải khi xây dựng kế hoạch giáo dục là:– Thiếu nguồn lực và hỗ trợ: Để xây dựng một kế hoạch giáo dục hiệu quả, cần đáp ứng đủ nguồn lực về tài chính, nhân lực, cơ sở vật chất và công nghệ. Tuy nhiên, nhiều nước đang đối mặt với những thách thức về kinh tế và xã hội, dẫn đến giảm khả năng đầu tư vào giáo dục. Ngoài ra, cần có sự hỗ trợ và tham gia của các bên liên quan, như chính quyền, cộng đồng, gia đình và học sinh, để đảm bảo kế hoạch giáo dục phù hợp với nhu cầu và mong muốn của họ.
– Thiếu thông tin và dữ liệu: Để xây dựng một kế hoạch giáo dục có căn cứ khoa học, cần có đủ thông tin và dữ liệu về tình hình giáo dục hiện tại, mục tiêu và chiến lược đạt được, các vấn đề và thách thức cần giải quyết. Tuy nhiên, việc thu thập và phân tích thông tin và dữ liệu có thể gặp khó khăn do hệ thống quản lý và theo dõi chất lượng thiếu, nhân viên thiếu trình độ chuyên môn và kỹ năng thống kê, và nguồn thông tin không minh bạch và đáng tin cậy.
– Thiếu sự thích ứng và linh hoạt: Để xây dựng một kế hoạch giáo dục bền vững, cần có sự thích ứng và linh hoạt với thay đổi trong môi trường bên ngoài. Tuy nhiên, việc điều chỉnh và cập nhật kế hoạch giáo dục có thể gặp khó khăn do thiếu sự đồng thuận và phối hợp giữa các bên liên quan, thiếu sáng tạo và đổi mới trong phương pháp giảng dạy và học tập, và thiếu sự chấp nhận và ủng hộ từ người học và người dạy.
1.2. Chi tiết:
- Mối quan tâm về việc đóng góp ý kiến: Khi gặp khó khăn, vướng mắc hoặc nhận thấy bất cập trong quá trình thực hiện chương trình giảng dạy tại trường, giáo viên thường có thể chịu đựng hoặc tự cố gắng khắc phục tình hình mà không đề cập đến vấn đề này với lãnh đạo của trường. Điều này thường là do tâm lý e dè, ngại ngùng hoặc sợ hãi. Khi được hỏi về ý kiến về kế hoạch giáo dục, họ thường trả lời "Thầy/cô đã làm rất tốt!" và không có ý kiến gì thêm để tránh bị chỉ trích.- Hiện nay, học sinh thường truyền tải vấn đề của họ qua lòn giáo viên, đặt lỗi cho giáo viên. Điều này khiến cho giáo viên trở nên im lặng và ít tiếp xúc với các đối tác cộng tác khác vì họ không biết liệu họ sẽ nhận được sự hỗ trợ tích cực hay không. Chỉ khi hai tâm lý trên của giáo viên được loại bỏ hoàn toàn từ môi trường giảng dạy và môi trường xã hội, những kỳ tích mới có thể xảy ra.
Ngoài ra, giáo viên gặp khó khăn khi xây dựng chương trình giảng dạy ở trường: việc triển khai kế hoạch giáo dục của nhà trường và kế hoạch môn học còn thiếu sự liên kết, không đóng góp đầy đủ vào các phần của chương trình đã xây dựng, bao gồm mục tiêu chương trình, nội dung chương trình, phương pháp thực hiện, giao việc trên lớp và ở nhà...
- Một số giáo viên vẫn còn thiếu hiểu biết về khái niệm giáo án, do đó, kế hoạch giáo án mà họ đưa ra thường là mục tiêu và kế hoạch chung chung, không liên quan đến các yếu tố hiện có tại trường như học sinh, năng lực của đội ngũ giáo viên và điều kiện vật chất.
- Một số giáo viên đã tự actively lập kế hoạch nhưng gặp phải những khó khăn khách quan.
Nếu không hiểu rõ bản chất của các cấp độ nhận thức, việc xây dựng các yêu cầu cần đạt được sẽ trở nên hỗn độn.
Việc không xác định và phân loại chính xác đối tượng người học dẫn đến việc đặt mục tiêu không hợp lý.
Cấu trúc yêu cầu tiết học hiện tại còn mơ hồ, chưa xác định rõ ràng và không cụ thể hóa được.
- Chương trình giáo dục phổ thông mới đặc biệt nhấn mạnh việc tích hợp Lịch sử và Địa lý địa phương. Tuy nhiên, việc chuẩn bị tài liệu và giáo trình phụ thuộc vào khả năng và điều kiện thực tế của từng giáo viên. Điều này dẫn đến việc thông tin quá tải và khả năng tiếp cận lịch sử dân tộc và lịch sử địa phương không đồng đều. Ngoài ra, do đặc điểm địa phương, phương pháp dạy học còn hạn chế và việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy lịch sử và địa lý hiện tại đang giảm đi. Thực tế chỉ có các trường gần trung tâm hoặc gần di tích mới có tổ chức cho học sinh tham quan và tìm hiểu di tích lịch sử. Ngoài ra, một số học sinh cũng chưa có sự quan tâm đến việc học lịch sử và địa lý. Nhiều trường còn mắc phải việc quản lý cục bộ làm cho một số tiết học không đáp ứng được nội dung và yêu cầu của chương trình.
‐ Trong những năm gần đây, công tác xã hội hóa giáo dục đã được thực hiện qua nhiều hình thức và đã đạt được một số thành tựu đáng kể. Tuy nhiên, cùng với những thành tựu đó, vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn và vướng mắc trong việc thực hiện xã hội hóa giáo dục. Đối với phụ huynh, chưa có sự quan tâm thực sự đến việc học của con em mình và chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của giáo dục. Gia đình có hoàn cảnh phức tạp, do đó có những trường hợp cha mẹ phải đi làm ăn xa, dẫn đến con cái sống với ông bà. Một số đánh giá cho rằng, nội dung chính của xã hội hóa giáo dục chỉ nhằm mục đích thu tiền của nhân dân hoặc gây lo lắng, không thúc đẩy đầu tư vào giáo dục đúng mức. Bên cạnh đó, công tác quản lý xã hội hóa giáo dục cũng thiếu nhân lực phù hợp và tính khả thi chưa cao. Những khó khăn này chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới tâm lý của giáo viên trong quá trình giảng dạy và gây ra sự không đạt được chất lượng giáo dục như mong đợi.
Ngoài ra, những khó khăn trên chỉ là một phần trong số nhiều vấn đề mà các nhà lãnh đạo giáo dục cần đối mặt khi xây dựng kế hoạch giáo dục. Để vượt qua những khó khăn này, cần có sự nỗ lực chung từ tất cả các bên liên quan cũng như sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế và phi chính phủ trong việc xây dựng một hệ thống giáo dục chất lượng và công bằng cho tất cả mọi người.
2. Hướng dẫn xây dựng kế hoạch giáo dục của nhà trường cấp tiểu học:
Kế hoạch giáo dục của trường là kế hoạch sắp xếp các hoạt động giáo dục tại cơ sở giáo dục để thực hiện chương trình giáo dục theo quy định của Bộ Giáo dục. Chương trình cơ bản được biên soạn hàng năm bởi giám đốc trường, dựa trên kế hoạch thời gian năm học do Uỷ ban nhân dân xã, phường, thành phố trực tiếp quản lý, quyết định và chỉ đạo nhiệm vụ giáo dục tại cấp đó.Kế hoạch học tập và hoạt động giáo dục của môn học là kế hoạch thực hiện các môn học và hoạt động giáo dục ở từng lớp, đảm bảo chất lượng và phù hợp với mục tiêu, yêu cầu của các hoạt động; phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, trường học và học sinh.
Giáo án bao gồm các hoạt động của học sinh và giáo viên nhằm giúp học sinh nắm vững kiến thức, phát triển năng lực và phẩm chất cần thiết. Các hoạt động được xây dựng dựa trên chương trình và đề xuất từ nhóm chuyên gia, được hiệu trưởng phê duyệt và được giáo viên thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo. Giáo án cần có đầy đủ văn bản chỉ dẫn và được giáo viên tuân thủ một cách nghiêm túc.
3. Kinh nghiệm xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường:
Thứ hai, ta cần tập trung vào việc đánh giá, xếp loại học sinh ngay từ đầu năm học và áp dụng biện pháp điều chỉnh ngay từ đầu năm học bằng cách xây dựng chương trình giảng dạy cho từng khoa, từng lớp.
Thứ ba, nhà trường phải thực hiện sứ mệnh giáo dục, phân công chủ nhiệm một cách hợp lý và đảm bảo đến lúc học sinh ra trường (quản lý giảng dạy và chủ nhiệm giảng dạy) vì các mục tiêu như thầy, cô giáo và phụ huynh. Các bộ môn và giáo viên bộ môn cần đảm nhận trách nhiệm và chịu trách nhiệm về thành quả của mình trong suốt khóa học (trừ một số trường hợp cần điều chỉnh).
- Thứ tư, trong quá trình lập kế hoạch giáo dục, nhà trường cần đảm bảo thực hiện chương trình cơ bản một cách linh hoạt, chủ động, hiệu quả, phù hợp với điều kiện thực tế và điều kiện cụ thể tại từng địa điểm. Tránh lập kế hoạch quá chung chung không phù hợp với thực tế.
- Thứ năm, chú trọng xây dựng và xác định mục tiêu bài học, đảm bảo chủ đề sát với nhóm đối tượng học sinh. Một yếu tố quan trọng trong chương trình giảng dạy là đặt ra những mục tiêu có thể đạt được cho bài học (chủ đề) tương ứng.
Thứ sáu, tập trung vào việc hướng dẫn học sinh học bài và tự học ở nhà. Xác định nội dung ôn tập, yêu cầu học sinh chuẩn bị bài cũ cho các tiết học tiếp theo.
Thứ bảy, chương trình đặc thù môn học tập trung vào xây dựng và chia sẻ chương trình nhằm phát triển các kỹ năng của học sinh. Với việc loại bỏ thông tin cũ và lạc hậu, chương trình sẽ cập nhật và bổ sung thông tin mới, nhận diện và xử lý thông tin mới phù hợp. Ngoài ra, chương trình còn nhấn mạnh việc phát hiện và xử lý những nội dung khó và học thuật không phù hợp với năng lực của học sinh. Bên cạnh việc giảng dạy theo chương trình của từng lớp, chúng ta cần tập trung nâng cao kiến thức trọng tâm mà học sinh yếu nhất, đặc biệt là môn khoa học.
Ngày thứ tám, ta cân nhắc viết lại kế hoạch ôn luyện cho kỳ thi THPT theo từng môn học để cải thiện chất lượng ôn luyện. Điều này là quan trọng vì chất lượng ôn luyện sẽ ảnh hưởng đến kết quả thi THPT. Nhà trường sẽ lựa chọn kỹ lưỡng giáo viên để tham gia coi thi và thanh tra, những giáo viên này phải có tâm huyết, kinh nghiệm và trình độ chuyên môn.
Ngày thứ chín, ta tập trung vào việc xây dựng chương trình dạy học tích hợp liên môn, dạy học theo chủ đề và kết hợp với các hoạt động ngoại khóa và dã ngoại. Nhờ những hoạt động này, học sinh sẽ được rèn luyện kiến thức phổ thông cần thiết.