Đậu đen là một loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, chứa nhiều chất đạm thực vật, chất xơ, kali, folate, vitamin B6 và phytonutrient có lợi cho sức khỏe. Ngoài việc là một món ăn giá rẻ để giải nhiệt trong những ngày nắng, đậu đen cũng được sử dụng như một loại thuốc dân gian. Với những giá trị dinh dưỡng và tính kháng vi khuẩn của nó, đậu đen được nhiều người coi như "sâm đen".
BSCK2 Huỳnh Tấn Vũ, Trưởng đơn vị Điều trị ban ngày, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM (cơ sở 3), cho biết đậu đen là một loại thực phẩm có nhiều giá trị dinh dưỡng và công dụng chữa bệnh tuyệt vời. Trong những ngày hè nắng nóng, đậu đen thường được chế biến thành các món ăn giúp làm mát cơ thể, ngon miệng và bồi bổ sức khỏe.
Theo y học cổ truyền, đậu đen có vị ngọt nhạt, tính mát; có tác dụng bổ máu, bổ thận; làm mát cơ thể, thanh nhiệt, làm sạch độc tố, giảm khí, tăng tiểu. Phần được sử dụng trong thuốc là hạt có vỏ đen, nhân màu trắng hoặc xanh (đậu đen xanh lòng).
Theo bác sĩ Huỳnh Tấn Vũ, có một số món ăn từ đậu đen rất dễ làm và có lợi cho sức khỏe là:
Cháo đậu đen là một món ăn có tác dụng làm mát cơ thể và loại bỏ độc tố khi thời tiết nóng bức. Món cháo này phù hợp cho mọi lứa tuổi, đặc biệt là những người phải làm việc trong môi trường nóng, người khát khao và những người cần bổ thận và tiếp tục trường hư như tăng huyết áp, phụ nữ tiền mãn kinh, rôm sảy, ban ngứa và suy nhược cơ thể.
Cách chế biến cháo đậu đen như sau: Lấy 50g đậu đen, 1 lá sen và 50g gạo tẻ. Lá sen được chọn là loại lá bánh tẻ, loại bỏ các tạp chất, thái nhỏ và đun sắc trong 15 - 20 phút, sau đó lọc nước không chứa bã. Trộn đậu đen, gạo tẻ và nước sắc lá sen vào, thêm nước để đủ, đun nấu đến khi cháo đậu đen mềm.
- Chè đậu đen là một loại thức uống rất được ưa thích trong những ngày hè, giúp giải khát. Khi nấu chè, thêm một ít muối sẽ cân bằng lượng điện giải mất do ra mồ hôi. Chè đậu đen cũng có tác dụng thanh nhiệt, thải độc và bổ sung dưỡng chất cho cơ thể.
Ngoài việc được sử dụng làm món ăn ngon và bổ dưỡng, đậu đen còn có thể làm mỹ phẩm tự nhiên giúp làm đẹp da. Bạn có thể thử làm mặt nạ đậu đen tại nhà bằng cách pha trộn bột đậu đen, mật ong và bột đất sét mỗi loại một thìa. Mặt nạ này có tác dụng trị mụn.
Uống nước đậu đen không chỉ mang lại hiệu quả thanh nhiệt giải độc, bồi bổ sức khỏe mà còn giúp làn da trở nên đẹp mịn màng, trắng hồng hơn.
Bác sĩ Vũ đề xuất sử dụng bột đậu đen kết hợp với nước cam hoặc sữa chua để tạo ra một hỗn hợp mặt nạ giúp làm trắng da và làm dưỡng da khỏe mạnh.
Một ứng dụng quan trọng của đậu đen là được sử dụng làm thuốc chữa bệnh.
- Điều trị tiểu đái không tự chủ: Sử dụng 15g đậu đen, 15g hạt sen, rau má và hạt mã đề, lấy chiết xuất để uống thay cho nước chè. Hoặc sử dụng 20g đậu đen, 15g bông sứ. Đặt cả hai thành phần vào nước và đun sôi, chắt lấy nửa lượng nước còn lại để uống. Uống trong 5-7 ngày.
- Tăng cường máu và thanh lọc độc tố trong cơ thể: Sử dụng 12g hà thủ ô, 10g đậu đen, 8g lá dâu, 12g bồ công anh, 12g thổ phục linh, 10g nhân trần, 10g rau má và 8g mã đề. Nấu với 750 ml nước, chắt lấy 200 ml, chia thành 2 lần uống trước bữa ăn. Bài thuốc này giúp bổ máu, thanh nhiệt và thanh lọc độc tố, rất tốt cho những người có sự suy giảm âm hư, thiếu máu, gầy khô, cảm giác nóng rực, táo bón, tiểu tiểu vàng và ít...
