Hoa hậu Ý Nhi - Thách thức đáng chú ý với những phát ngôn 'vạ miệng'

Hoa hậu Ý Nhi đã trở thành tâm điểm chú ý trong những ngày gần đây với những phát ngôn gây tranh cãi. Tuy nhiên, liệu những lời nói "gắt gỏng" của cô gái đến từ Bình Định này có xứng đáng bị ghẻ lạnh? Liệu truyền thông có thực sự đang đàn áp chúng ta?

Chuyện gì đang xảy ra trên mạng xã hội những ngày qua?

Sau hơn 1 tuần kể từ khi đăng quang, Miss World Vietnam 2023 Huỳnh Trần Ý Nhi đã thu hút sự chú ý của cộng đồng mạng với những phát ngôn gây sốc. Cộng đồng anti-fan trên Facebook của cô đã trở nên rất đông đảo, với hơn 400.000 thành viên (tính đến chiều ngày 2/8). Đây là con số chưa từng thấy trong lịch sử hoa hậu Việt Nam, bởi các hoa hậu trước đó như Hương Giang, Thiên Ân, Bảo Ngọc cũng chỉ có số lượng anti-fan chưa vượt quá con số 100.000 người. Nhiều người hâm mộ còn đòi hỏi ban tổ chức tước vương miện của cô.

Điểm nhấn là trong buổi phỏng vấn gần đây nhất, khi được yêu cầu liệt kê tên 3 người nổi tiếng quê ở Bình Định, Ý Nhi đã trả lời: “Tôi, nhà thơ Hàn Mặc Tử và vua Quang Trung”. Hành động tự coi mình là người nổi tiếng và xưng danh trước một nhân vật lịch sử như vua Quang Trung, đã khiến Ý Nhi thu hút nhiều chỉ trích từ công chúng. Không chỉ vậy, việc nàng hậu cho rằng nhà thơ Hàn Mặc Tử quê ở Bình Định đã gây ám ảnh cho rất nhiều người, do hiểu lầm cơ bản. Trước đó, Ý Nhi cũng từng gặp tranh cãi vì phát ngôn không cẩn trọng về bạn trai và bạn bè cùng trang lứa của mình.

Truyền thông đáng sợ như thế nào?

1. Cắt ghép những phân đoạn nhạy cảm dễ gây hiểu lầm nhằm mục đích câu view

Từ sau khi đăng quang cho đến bây giờ, Hoa hậu Ý Nhi đã tạo nhiều sự chú ý trên truyền thông với những trả lời phỏng vấn gây tranh cãi và thiếu sự tinh tế. Nhưng nếu bạn xem toàn bộ quá trình trả lời của HH Ý Nhi, bạn sẽ nhận ra không phải tất cả các phần được trưng bày đều tiêu cực. Một số phần đó còn có mặt tích cực. Cụ thể:

“Bạn trai phải thay đổi để theo kịp tôi”

“Trong khi bạn cùng tuổi tôi chỉ dành thời gian để ngủ, để vui chơi và thưởng thức trà sữa, thì tôi lại đã tham gia vào cuộc thi hoa hậu.”

Đây không phải lần đầu tiên, trong giới showbiz, những người nổi tiếng đã gặp phải những trò cắt ghép câu view. Trước đó, chủ nhân bài hát "Người Âm Phủ" cũng đã phải đối mặt với đánh giá gay gắt về lời phát ngôn gây tranh cãi: "Hai năm sau tôi sẽ thay thế anh Binz". Cộng đồng mạng chỉ trích rapper nam này vì coi anh ta "tự cao tự đại". Ngay trong buổi tối đó, trang cá nhân OSAD đã đăng tải thông tin và đính chính, nhưng dường như những thông tin tiêu cực vẫn tiếp tục được lan truyền trước đó.

Taylor Swift đã từng gây xôn xao và bị tẩy chay mạnh mẽ từ cộng đồng, thậm chí bị gọi là "rắn độc" chỉ vì một đoạn video không có căn cứ rõ ràng (sau này được sửa lại là đoạn video đã được chỉnh sửa) được Kanye West đăng tải. Và sau tận 4 năm, "công chúa nhạc đồng quê" mới có cơ hội để làm sạch danh dự của mình.

Từ những sự việc của Hoa hậu Ý Nhi và các trường hợp tương tự, chúng ta có thể thấy cách thức lan truyền thông tin trên mạng xã hội có một mặt đáng sợ hơn chúng ta nghĩ. Thay vì chia sẻ thông tin đáng tin cậy và xác thực, người ta lại chủ động tìm kiếm những bài báo hoặc tin tức cá nhân, nhấn mạnh vào những thông tin tiêu cực và gây tranh cãi. Qua đó, tranh cãi thường tạo nên những cuộc thảo luận sôi nổi. Dù người ta có hứng thú hay không, chúng đều thu hút sự chú ý của mọi người.

Các trang tin tức và mạng xã hội thường chỉ quan tâm đến việc tạo ra tiêu đề hấp dẫn mà không xem xét sự thật, thậm chí họ còn cố tình hoán đổi sự thật và gây ra các tranh cãi, hàng trăm hoặc hàng nghìn bình luận mang tính tiêu cực về một vấn đề nào đó. Họ tận dụng sức mạnh của truyền thông để thu lợi cho mình.

Một số thông tin trong mạng xã hội thậm chí được chỉnh sửa, biến đổi, hoặc tạo nên giả để thu hút sự quan tâm, khơi gợi sự đồng cảm và lan truyền thông tin xấu, sai lệch. Kết quả là cộng đồng mạng thường bị xem là "độc hại" trên mạng xã hội.

2. Lợi dụng sự viral từ những thông tin tiêu cực khiến độc giả “sập bẫy” 

Hời hợt, vội vàng... có thể là những gì mà phần lớn chúng ta đang thể hiện trong thời đại "bội thực tin tức" ngày nay. Chúng ta nhanh chóng tin vào những gì chúng ta vừa đọc qua, mà không cần xác minh tính đúng đắn hoặc nguồn gốc của chúng trước khi phán xét hoặc tẩy chay về sự việc hoặc vấn đề đó. Nhiều người thậm chí không quan tâm tới thông tin đó là gì, chỉ đơn giản là lặp lại những gì đám đông đã làm.

Bão drama giữa "chiến thần" Hà Linh và tiệm chè Chang Hi đã gây xôn xao trong cộng đồng người đánh giá đồ ăn. Tuy nhiên, theo tâm lý học truyền thông, những tin tức gây chú ý, gây sốt hay còn được gọi là "tin drama" được khá nhiều người quan tâm, đặc biệt là khi liên quan đến giới nghệ sĩ. Điều này cũng tạo cơ hội cho các phương tiện truyền thông để lợi dụng tình hình này. Trong những ngày gần đây, hàng loạt fanpage và các trang tin điện tử đã đồng loạt đưa tin về Hoa hậu Ý Nhi, không chỉ là những thông tin tích cực, tiêu cực mà chủ yếu là mục đích để tăng tương tác và thu hút sự chú ý từ dư luận.

Độc giả đều đang là nạn nhân của truyền thông

1. Truyền thông đang ảnh hưởng như thế nào?

Theo Psychology Today, bộ não của con người có xu hướng kháng cự thông tin tiêu cực hơn là thông tin tích cực. Điều này còn được gọi là sự thiên vị tiêu cực trong cuộc sống, là khả năng của chúng ta để chú ý, ghi nhớ và sử dụng nhiều thông tin tiêu cực hơn là tích cực. Kết quả là, chúng ta dễ dàng bỏ qua các cơ hội để suy ngẫm và tiếp cận thông tin chính xác.

Các phương tiện truyền thông có thể tận dụng các trang tin tức, nền tảng mạng xã hội... để lan truyền thông tin một chiều, làm lớn lên và sai sự thật với mục đích lạc hướng dư luận, dần dần thay đổi quan điểm của độc giả theo hướng tiêu cực.

Kết quả khảo sát từ Chương trình nghiên cứu Internet và xã hội tháng 4/2017 cho thấy, hơn 78% người sử dụng mạng xã hội tại Việt Nam đã trở thành nạn nhân của các phát ngôn gây thù ghét trên môi trường này. Có thể nói mạng xã hội và các nền tảng trực tuyến khác giống như một con dao hai lưỡi, chúng có lợi ích nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy hiểm tiêu cực gây hại cho con người.

2. Vậy độc giả nên làm gì?

Thường chúng ta dễ tin tuyệt đối vào những điều mới nghe qua lời đồn hoặc tưởng tượng. Đôi khi, lời đồn không căn cứ có thể mạnh hơn cả bản tin có thông tin rõ ràng. Để trở thành một độc giả thông minh, bạn cần:

Đánh giá và đánh giá lại nguồn thông tin: Trước tiên, hãy từ bỏ sự tin tưởng mù quáng và việc rằng tất cả thông tin mình đọc là đúng. Thay vào đó, hãy tiếp cận và đọc các nguồn thông tin khác với quan điểm khác biệt. Bằng cách này, bạn sẽ có khả năng đánh giá và tự quyết định xem ai và điều gì bạn tin tưởng, không chỉ theo những thông tin ban đầu mà bạn đã có. Nếu bạn không có quan điểm riêng, bạn sẽ dễ dàng rơi vào trạng thái bị chi phối và chỉ làm theo những hướng dẫn của người khác. Vì vậy, là một người tiêu dùng thông tin trong thời đại internet, hãy giữ bình tĩnh và khách quan để bạn có thể lựa chọn thông tin chất lượng và đáng tin cậy cho cuộc sống của mình.

Xác minh thông tin: Không cần phải tránh hoàn toàn việc theo dõi tin tức thị phi, vì nó là một phản ứng tự nhiên của con người. Tuy nhiên, chúng ta cần một sự lọc sóc và một tinh thần tìm hiểu để làm sáng tỏ thông tin, và nhận biết được những nguồn thông tin đáng tin cậy, hợp pháp... để tránh rơi vào tình huống "tin đồn giả".

Khi đọc tin tức, hãy tránh chỉ dựa vào tin tức đầu tiên và hoàn toàn tin tưởng vào sự chính xác của thông tin đó, đặc biệt là đối với những sự kiện phức tạp. Bạn nên theo dõi tổng thể để đánh giá lại vấn đề. Một sự kiện hoặc thông tin ngày hôm nay có thể được thông báo như thế này, nhưng ngày mai nó có thể hoàn toàn khác biệt.

Hãy thận trọng khi tin tưởng một tài khoản Facebook chỉ với 200.000 lượt thích, bởi Facebook không coi đây là tiêu chí đáng tin cậy. Đừng hoàn toàn tin tưởng vào các trạng thái hoặc bài viết có hàng ngàn lời bình luận. Có nhiều người dùng dành thời gian để xây dựng uy tín cá nhân và thương hiệu của họ nhằm gây ảnh hưởng đến cộng đồng theo cách riêng.

Hãy chia sẻ thông tin một cách thông minh và có căn cứ. Đừng để bản thân trở thành một viên domino. Mạng xã hội có thể giúp bạn biết những thông tin sớm nhất, nhưng để có các hành động thích hợp, hãy xác nhận thông tin từ các nguồn khác nhau. Hãy đọc nhiều và không chỉ tin một nguồn duy nhất. Đừng vội vàng nhấn nút follow, like, hay chia sẻ, vì mỗi người có quan điểm riêng. Đồng thời, khi chia sẻ, hãy nhớ rằng bạn đang phát hành thông tin mà chưa được kiểm định.

Kết luận tạm thời

Truyền thông hiện đang khuyến khích việc giải quyết các vấn đề dưới áp lực của đám đông. Mạng xã hội đang mang đến cho người dùng quyền lực để phản đối và biện minh, tuy nhiên cũng mang đến nhiều hệ lụy không lường trước. Mọi người đều có thể truyền thông tin, đưa ra nhận xét và ngay cả trở thành những nhà báo và người xét xử... Truyền thông chính đã đẩy scandal về việc nói "vạ miệng" của Hoa hậu Ý Nhi đi quá xa.