Tác phẩm của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng, với ngân sách trên 40 tỷ đồng, kể câu chuyện về sự chống lại giặc ngoại xâm của người dân miền Tây thập niên 1920. Phim đã được khởi chiếu từ ngày 16/10 và cho đến nay đã thu về gần 130 tỷ đồng, đứng trong top ba phim Việt ăn khách nhất trong năm. Hiện tại, phim vẫn đang được chiếu tại các rạp và được giữ nguyên vị trí.
Các khán giả và giới chuyên môn đã ca ngợi tác phẩm này về khâu kỹ thuật ghi hình, với nhiều đoạn quay không cắt cảnh (one-shot), giúp tạo ra không khí tự nhiên và sống động như đời thật cho khung hình.
Hậu trường của những cảnh quay tại khu chợ trên bến dưới thuyền ở miền Tây, với cảnh mẹ bé An chạy loạn và đồng đội cứu Võ Tòng trong bộ phim "Đất rừng phương Nam". Video: Steadihan.
Trong số đó, phần bài của bác Ba Phi giao tiếp ở quán rượu dì Tư Ù đã tốn nhiều công sức của đoàn làm phim. Nhóm sản xuất đã phối hợp với 300-400 diễn viên quần chúng và thực hiện hầu như 30 lần quay cho đoạn phim dài gần 4 phút. Trong quá trình quay, đội làm phim đã gặp phải nhiều khó khăn, chẳng hạn như diễn viên đều là người địa phương không có kinh nghiệm và thời tiết bất ngờ trở nên âm u, buộc đội phải quay lại từ đầu.
Bi Hân - người phụ trách việc quay phim - cho biết rằng đoàn phải chuẩn bị 14 thiết bị trị giá hơn 4 tỷ đồng, bao gồm Steadicam Trinity, Tiffen G-70x Arm, Arm X1, Exo Vest, Flowcine Vest và Steadicam Normal. Nhà quay phim sẽ sử dụng ôtô để vận chuyển đạo cụ từ TP HCM đến các điểm quay ở Đồng Nai và các tỉnh miền Tây, và điều này sẽ phải được xem xét kỹ lưỡng với từng địa hình.
"Việc quay cảnh bác Ba Phi ở quán rượu là phức tạp nhất vì có nhiều góc máy khác nhau, kết hợp giữa những cảnh chụp cận mặt của các nhân vật và cảnh quay rộng về sông nước, rừng tràm," Bi Hân nói.
Hậu trường cảnh one-shot của Tuấn Trần. Video do Steadihan quay.
Ngoài ra, trong các cảnh bé An (Hạo Khang) và Xinh (Bùi Lý Bảo Ngọc) đi qua khu chợ, người quay phim cần có kỹ năng cao, thạo việc sử dụng thiết bị chống rung steadicam. Bi Hân phải điều khiển thiết bị này nặng khoảng 35-40 kg, đi qua lối đi hẹp, để theo sát sự di chuyển của các diễn viên nhí.
Sát cánh với Bi Hân là trợ lý đạo diễn Nguyễn Hồng Thu, với 12 năm kinh nghiệm làm việc. Cả hai đã làm việc cùng nhau trong suốt một thập kỷ, hợp tác trong nhiều dự án của Nguyễn Quang Dũng và các nhà làm phim khác.
Hồng Thu đã tham gia vào dự án từ những ngày đầu, sắp xếp lịch ghi hình và điều phối các bộ phận. Cô cho biết một phân đoạn khó như cảnh giải cứu Võ Tòng (do Mai Tài Phến đóng) giữa chợ. Với chỉ có khoảng 50 người cascadeur nhưng phải đảm nhiệm nhiều vị trí khác nhau, Hồng Thu đã cùng ba trợ lý đạo diễn chia diễn viên thành từng nhóm vai như quân lính, nghĩa quân, quần chúng, đảm bảo không bị trùng lặp.
Tay máy steadicam Bi Hân trên phim trường "Đất rừng phương Nam". Ảnh: Nhân vật cung cấp
Trên cầu Bình Thủy (Châu Phú, An Giang), An và mẹ cùng gặp đoàn biểu tình. Trong suốt một ngày, đoàn chỉ dùng để diễn viên tập dượt, đồng thời mọi bộ phận phải tập trung cao độ như lần quay chính thức. Hồng Thu cho biết, phân cảnh này đã kéo dài khoảng bốn ngày, và cầu còn phải được sơn lại từ màu trắng sang màu đỏ, mất ba ngày. Nhà sản xuất Nguyễn Trí Viễn đã thông báo cho các dân địa phương trước một tháng, yêu cầu họ đi qua bằng phà để nhường cho đoàn phim quay cảnh trên cầu.
Ở giai đoạn trước quay phim chính, đội ngũ đã tính toán chi tiết từng bối cảnh và lập lịch trình quay cho mỗi phần, do đó việc ghi hình không có nhiều thay đổi so với ý tưởng ban đầu. Trước khi bắt đầu quay, Bi Hân, Hồng Thu cùng với đạo diễn, đạo diễn hình ảnh và diễn viên đã nghiên cứu con đường di chuyển của nhân vật theo kịch bản, để tìm hiểu vị trí đặt camera, máy quay đi theo ai, và bố cục hình ảnh sẽ như thế nào.
Nguyễn Hồng Thu (trái), Bi Hân (thứ hai từ trái qua) và đội ngũ quay phim "Đất rừng phương Nam". Ảnh: Nhân vật cung cấp
Đất rừng ở Miền Nam lấy cảm hứng từ tiểu thuyết của nhà văn Đoàn Giỏi và bản truyền hình Đất phương Nam của đạo diễn Nguyễn Vinh Sơn. Câu chuyện kể về An (do Hạo Khang đóng) - cậu bé lạc trên đường tìm cha ở Miền Tây, vào thế kỷ 20. Trên hành trình đó, An trải qua sự giúp đỡ từ nhiều người dân giàu lòng nghĩa khí, học cách sống toàn tâm toàn ý và trưởng thành từ những mất mát. Phim xen kẽ câu chuyện tìm người thân của An với phong trào khởi nghĩa chống thực dân Pháp ở Miền Nam.
Ngày 16/10 - sau ba ngày ra mắt, phim đã phải sửa một số đoạn thoại. Tên gọi "Nghĩa Hòa đoàn" đã được thay đổi thành "Nam Hòa đoàn", "Thiên Địa hội" cũng đã được sửa thành "Chính Nghĩa hội" sau khi gặp chỉ trích vì "lỗi sai về lịch sử". Đạo diễn Quang Dũng cho biết ông đã hoàn thành kịch bản cho phần hai và đang tìm kiếm bối cảnh cho nó.
Quế Chi