Đập thuỷ điện siêu khủng tại Trung Quốc: Dự kiến cung cấp gấp 3 lần Đập Tam Hiệp, lên tới 300 tỷ kWh điện/năm

Đoạn sông Yarlung Tsangpo nằm gần làng Tây Tạng.

Cách đây 2 năm, Trung Quốc đã tiết lộ kế hoạch xây dựng một đập thủy điện khổng lồ trên sông Yarlung Tsangpo (phần nguồn của sông Brahmaputra ở Ấn Độ). Mục tiêu của Trung Quốc khi xây dựng đập này là giảm sự phụ thuộc vào năng lượng từ nguyên liệu hoá thạch và có khả năng vượt qua kích thước của Đập Tam Hiệp.

Vào tháng 11/2020, phương tiện truyền thông ở Trung Quốc đã thông báo về một kế hoạch xây dựng một chuỗi nhà máy thuỷ điện ở chân núi Himalaya. Dự án này sẽ tạo ra đập lớn nhất thế giới và được xem là một dự án kỹ thuật quan trọng của quốc gia.

Dự án Đập Yarlung Tsangpo sẽ là một siêu đập với công suất 60 gigawatt, vượt qua cả Đập Tam Hiệp. Nơi xây dựng được chọn nằm trên sông Yarlung Tsangpo, một trong những con sông lớn và cao nhất trên thế giới.

Bắt nguồn từ dòng sông băng ở vùng Hồ Manasarovar thuộc Cao nguyên Tây Tạng, Yarlung Tsangpo chảy từ độ cao trên 5 km, theo một đường cong uốn lượn từ phía tây sang phía đông, xuyên qua dãy núi Himalaya. Con sông này chạy dọc theo một “khe nứt” khổng lồ được hình thành do sự va đập của các mảng địa chất Á-Âu, và tiếp tục đánh bại các vùng cao Tây Tạng cho đến khi đạt đến điểm giao nhau giữa dãy núi Himalaya, Nyenchen Tanglha và dãy núi Hengduan.

Đập Tam Hiệp.

Từ vị trí này, Yarlung Tsangpo tiếp tục chảy ngang qua các đỉnh Gyala Peri và Namcha Barwa, tạo nên hẻm núi sâu nhất thế giới, sau đó đi qua Arunchal Pradesh (Ấn Độ). Sông tiếp tục chảy về hướng tây nam qua Thung lũng Assam ở phía nam, sau đó chảy qua Bangladesh và được biết đến như là sông Jamuna, nơi nó gặp sông Hằng và cùng nhau trở thành sông Meghna, trước khi chảy vào vịnh Bengal.

Điểm cao nhất của hẻm núi Yarlung Tsangpo Grand Canyon này có độ dốc khoảng 2.700 m, tạo thành một con hẻm núi to lớn với độ sâu gấp đôi so với Grand Canyon ở Mỹ. Vào cuối những năm 1990, hẻm núi này đã được công nhận là hẻm núi sâu nhất thế giới. Trong quãng đường 400 km từ đỉnh của hẻm núi, dòng sông uốn lượn quanh núi Namcha Barwa và chảy ở độ cao 2.000 m, tạo thành nhiều thác nước. Do đó, Yarlung Tsangpo mang trong mình một tiềm năng năng lượng cực kỳ lớn trên con đường của nó.

China Dialogue giải thích rằng: "Chuyên gia về thuỷ điện cho biết việc xây dựng một đường hầm tạo thành một vòng lặp tự nhiên của sông có thể sản xuất lượng nước 2.000 m3/s, với độ cao là 2.800 m. Điều này đủ để cung cấp năng lượng cho một nhà máy thuỷ điện có công suất 50 gigawat và cung cấp 300 tỷ kWh điện hàng năm. Dự án này sẽ là dự án thuỷ điện lớn nhất trong lịch sử nhân loại, gấp khoảng 3 lần Đập Tam Hiệp."

Vì vị trí và quy mô dự án, lý thuyết cho thấy các đập mà Trung Quốc có kế hoạch xây dựng có thể tạo ra năng lượng mạnh hơn so với Đập Tam Hiệp. Trong khi việc xây dựng Đập Tam Hiệp đòi hỏi di dời khoảng 1,4 triệu người, khu vực xung quanh Yarlung Tsangpo lại có dân cư tương đối thưa thớt, do đó chi phí nhân lực sẽ thấp hơn đáng kể.

Ở gần Namcha Barwa, có một đoạn của sông Yarlung Tsangpo.

Theo báo Global Times, kế hoạch xây dựng đập Yarlung Tsangpo sẽ được thực hiện tại Quận Medog, nơi có dân số khoảng 14.000 người.

Hiện tại, kế hoạch này dự tính sẽ xây dựng 11 trạm thuỷ điện trên sông. Trong số đó, có 3 trạm nằm dọc theo đoạn từ Sangri đến Gyaca và 9 trạm còn lại sẽ được xây dựng trong hẻm núi đến Great Bend. Vào năm 2010, hoạt động xây dựng đã khởi công tại một trong số 3 trạm đập nằm trên đoạn Sangri-Gyaca.

Cao nguyên Tây Tạng là một khu vực có sự quan trọng đặc biệt với sự tồn tại của nhiều con sông lớn tại châu Á. Vì lý do này, nó được xem như một trong những hệ sinh thái quan trọng nhất trên thế giới, không chỉ về mặt chiến lược mà còn từ góc nhìn địa chính trị.

Vì vậy, khu vực này của con sông có thể là một lựa chọn lý tưởng để xây dựng nhà máy thủy điện. Nằm cách biên giới giữa Trung Quốc và Ấn Độ khoảng 30 km, nó cung cấp một vị trí thuận lợi.

Không chỉ có Trung Quốc, Ấn Độ cũng đang đề xuất xây dựng một số nhà máy dọc theo Yarlung Tsangpo và các nhánh của sông này. Dự đoán rằng quốc gia này sẽ xây dựng tới 160 con đập lớn dọc theo sông và sản xuất khoảng 57 gigawatt điện ở vùng đông bắc Ấn Độ.

Tham khảo Global Times; Interesting Engineering

Sau khi đã từng trở thành người dạy bảo cho Tesla từ 13 năm trước, Toyota hiện tại đã chấp nhận việc tụt hạ thứ hạng trước học trò cũ để học hỏi về lĩnh vực xe điện này.