Cách tính các khoản mục chi phí trong dự toán xây dựng
Cách tính các khoản mục chi phí trong dự toán xây dựng giúp chủ thể kiểm soát chi phí xây dựng hiệu quả, tránh lãng phí không cần thiết Bài viết này cung cấp quy trình xác định và tính toán chi phí, quy định về thẩm tra dự toán xây dựng, và các lưu ý quan trọng khi thực hiện tính toán
1. Các khoản mục chi phí trong dự toán xây dựng được xác định như thế nào?
Căn cứ theo quy định tại Điều 12 Nghị định số 10/2021/NĐ-CP ngày 09/02/2021 của Chính phủ về quản lý chi phí đầu tư xây dựng, các khoản mục chi phí trong dự toán xây dựng sẽ được xác định cụ thể như sau: Dự toán xây dựng công trình là một khoản chi phí được xác định dựa trên thông số tính toán từ thiết kế xây dựng triển khai, bao gồm thiết kế cơ sở hoặc bản vẽ thi công. Trong trường hợp chỉ yêu cầu lập báo cáo kinh tế kĩ thuật đầu tư xây dựng, chi phí dự toán xây dựng công trình sẽ căn cứ vào chỉ dẫn kĩ thuật và yêu cầu công việc, bao gồm thực hiện, điều kiện thi công, biện pháp thi công của công trình xây dựng, định mức xây dựng, giá cả để tiến hành hoạt động xây dựng công trình, và các quy định liên quan khác để phù hợp với điều kiện thực hiện cụ thể của công trình. Các khoản mục chi phí trong dự toán xây dựng công trình được quy định bởi pháp luật hiện hành về xây dựng. Chi phí này bao gồm:– Chi phí trực tiếp (kí hiệu là T): Bao gồm chi phí vật liệu (kí hiệu là VL), nhân công (kí hiệu là NC), máy móc và các thiết bị thi công cần thiết (kí hiệu là M) để vận hành xây dựng công trình.
– Chi phí gián tiếp (GT) bao gồm: chi phí chung (C), chi phí nhà tạm và điều hành thi công (LT), và chi phí các công việc liên quan không được xác định từ thiết kế (TT).
– Thu nhập chịu thuế tính trước (TL) được xác định dựa trên tỷ lệ phần trăm (%) theo quy định của pháp luật xây dựng hiện hành.
2. Cách tính các khoản mục chi phí trong dự toán xây dựng:
Theo Thông tư 11/2021/TT-BXD của Bộ trưởng Bộ Xây dựng, các khoản mục chi phí trong dự toán xây dựng, còn được gọi là chi phí xây dựng (kí hiệu là Gxd), bao gồm chi phí trực tiếp (T), chi phí gián tiếp (GT), thu nhập chịu thuế tính trước (TL), thuế giá trị gia tăng (GTGT) và được quy định cụ thể như sau:– Chi phí trực tiếp được tính bằng công thức: T = VL + NC + M;
– Chi phí gián tiếp áp dụng công thức: GT = C + LT + TT + GTk, trong đó:
+ Chi phí chung:
Chi phí chung trong xây dựng được tính bằng mức tỷ lệ (đơn vị %) trên chi phí trực tiếp. Định mức tỷ lệ (%) chi phí chung được xác định dựa trên chi phí trực tiếp của từng nhóm, loại công trình trong tổng mức đầu tư hoặc dự toán xây dựng dựa trên bảng sau.
| TT | Loại công trình thuộc dự án | Chi phí trực tiếp của từng nhóm, loại hình công trình (đơn vị: tỷ đồng) | ||||
| ≤15 | ≤100 | ≤500 | ≤1000 | >1000 | ||
| [1] | [2] | [3] | [4] | [5] | [6] | [7] |
| 1 | Công trình dân dụng | 7,3 | 6,7 | 6,2 | 6,0 | 5,8 |
| Công trình tu bổ, phục hồi các di tích lịch sử – văn hóa | 11,6 | 10,3 | 9,9 | 9,6 | 9,4 | |
| 2 | Công trình công nghiệp | 6,2 | 5,6 | 5,0 | 4,9 | 4,6 |
| Công trình thi công đường hầm thủy điện, hầm lò | 7,3 | 7,1 | 6,7 | 6,5 | 6,4 | |
| 3 | Công trình giao thông | 6,2 | 5,6 | 5,1 | 4,9 | 4,6 |
| Công trình hầm giao thông | 7,3 | 7,1 | 6,1 | 6,5 | 6,4 | |
| 4 | Công trình phát triển nông thôn, vùng nông nghiệp | 6,1 | 5,5 | 5,1 | 4,8 | 4,6 |
| 5 | Công trình hạ tầng kỹ thuật | 5,5 | 5,0 | 4,5 | 4,3 | 4,0 |
- Chi phí của một số công việc chưa xác định được khối lượng từ thiết kế được tính bằng tỷ suất phần trăm (%) nhân với chi phí trực tiếp trong chi phí thiết kế xây dựng. Đồng thời, định mức tỷ suất xác suất (%) chi phí của một số công việc không xác định khối lượng từ thiết kế.
- Tùy thuộc vào điều kiện cụ thể của từng dự án, công trình, gói thầu xây dựng, chi phí gián tiếp cũng có thể bao gồm các khoản chi phí khác như chi phí di chuyển máy móc, thiết bị thi công đặc chủng đến và rời khỏi công trường...
- Thu nhập chịu thuế tính trước được xác định bằng cách tính một tỷ lệ phần trăm (%) trên tổng chi phí trực tiếp và gián tiếp. Thu nhập chịu thuế tính trước được tính bằng 5.5% tổng giá trị chi phí trực tiếp đã được xác định trong quyết toán, còn được gọi là lãi định mức. Theo quy định hiện hành của chính phủ, khi lập dự toán chi phí xây dựng cho công trình xây dựng, phải tính thu nhập chịu thuế tính trước bằng cách áp dụng một tỷ lệ xác định (được quy định theo từng công trình xây dựng) lên tổng chi phí trực tiếp + chi phí chung.
- Thuế giá trị gia tăng được tính theo quy định của nhà nước, sử dụng công thức = giá tính thuế giá trị gia tăng (giá bán ra và không bao gồm thuế giá trị gia tăng) x thuế suất (0%, 5% hoặc 10%).
3. Quy định về thẩm tra thẩm quyền dự toán xây dựng:
Việc thẩm tra và thẩm định dự toán xây dựng công trình là một quá trình rất quan trọng trong việc lập kế hoạch và triển khai dự án xây dựng. Nhiệm vụ này đảm bảo tính chính xác và phù hợp với các quy định về kinh phí và yêu cầu kỹ thuật. Các cơ quan chuyên môn về xây dựng và chủ đầu tư có vai trò rất quan trọng trong việc thẩm định dự toán xây dựng công trình, nhằm đảm bảo sự minh bạch và hiệu quả trong quản lý tài chính của dự án. Tuân thủ các quy định pháp luật về định mức xây dựng và giá xây dựng công trình là điều cần thiết để đảm bảo tính chính xác và đúng đắn của dự toán xây dựng công trình. Quá trình thẩm tra và thẩm định dự toán xây dựng công trình có thể thay đổi tùy thuộc vào quy định của từng quốc gia hoặc khu vực. Vì vậy, chủ đầu tư và các bên liên quan cần nắm vững các quy định pháp luật liên quan để đảm bảo tuân thủ và thực hiện đúng quá trình thẩm tra và thẩm định dự toán xây dựng công trình.Sau khi hoàn thành thiết kế cơ sở, việc thẩm tra và thẩm định dự toán xây dựng công trình là một yêu cầu cần phải thực hiện. Quá trình thẩm tra và thẩm định dự toán xây dựng công trình diễn ra đồng thời với giai đoạn thẩm định bước thiết kế xây dựng triển khai, theo quy định tại Nghị định quy định chi tiết một số nội dung về quản lý dự án đầu tư xây dựng.
Quyền thẩm định dự toán chi phí xây dựng công trình thuộc thẩm quyền của cơ quan có thẩm quyền, theo quy định của pháp luật về xây dựng và nghị định quy định chi tiết một số nội dung về quản lý dự án đầu tư xây dựng.
Chủ đầu tư thẩm định dự toán chi phí các công việc chuẩn bị để lập thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở và các chi phí tính chung cho cả dự án. Trong trường hợp dự toán các chi phí này đã được phê duyệt trong tổng mức đầu tư xây dựng, chủ đầu tư có thể xem xét quyết định điều chỉnh lại nếu cần thiết. Nếu việc thuê tư vấn nước ngoài có liên quan, thẩm quyền thẩm định và phê duyệt dự toán chi phí thuê tư vấn nước ngoài được thực hiện theo quy định. Việc thẩm tra phục vụ thẩm định dự toán xây dựng công trình được thực hiện theo quy định tại Nghị định quy định chi tiết một số nội dung về quản lý dự án đầu tư xây dựng. Chi phí thẩm định dự toán xây dựng công trình do chủ đầu tư chịu trách nhiệm.
4. Một số lưu ý khi thực hiện tính toán các khoản mục chi phí trong dự toán xây dựng:
Rõ ràng trong quá trình xác định chi phí trong dự toán xây dựng, việc sử dụng phần mềm dự toán thông minh sẽ giúp tiết kiệm thời gian đáng kể. Tuy nhiên, việc xác định tỷ lệ chi phí chung có thể gặp phải các sai sót nghiêm trọng không thể khắc phục và không thể tính toán chính xác tỷ lệ chi phí cuối cùng theo quy định.Đồng thời, khi xác định chi phí chung cho các hạng mục gián tiếp, các nhà thầu nói chung và doanh nghiệp nói riêng cần nhớ rằng, mỗi dự án bao gồm nhiều hạng mục và các công trình được thiết lập trên nhiều tập tin dự án khác nhau. Vì vậy, chủ thể cần xác định tổng hợp các chi phí trực tiếp của tất cả các tập tin trước, sau đó tiến hành tính toán tỷ lệ chi phí chung cuối cùng cho dự án đó, để đảm bảo tính chính xác.
Các văn bản được sử dụng trong bài viết:
– Luật Xây dựng năm 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2020);
- Nghị định số 10/2021/NĐ-CP ngày 09/02/2021 của Chính phủ về quản lý chi phí trong việc đầu tư vào công trình xây dựng;
- Thông tư 11/2021/TT-BXD hướng dẫn về nội dung và quản lý chi phí đầu tư xây dựng được ban hành bởi Bộ trưởng Bộ Xây dựng.
