Thuỷ điện Hoà Bình hiện chỉ còn đủ nước để sản xuất điện trong khoảng 1 tuần, theo thông tin được chia sẻ tại cuộc họp báo về tình hình cung ứng điện của Bộ Công Thương chiều 7/6. Ông Trần Việt Hoà, Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực, Bộ Công Thương, cho biết rằng việc cung cấp điện gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là ở khu vực phía Bắc, do nắng nóng kéo dài và nguồn thuỷ điện chiếm tỷ trọng lớn 43,6%.
Điều đáng chú ý là tính đến ngày 6/6, hầu hết các hồ thủy điện lớn miền Bắc đã giảm đến mức nước chết, bao gồm Lai Châu, Sơn La, Tuyên Quang, Bản Chát, Hủa Na và Thác Bà. Trong khi đó, hai hồ thủy điện Lai Châu và Sơn La đã phải chạy xuống dưới mực nước chết. Chỉ duy nhất hồ thủy điện Hòa Bình vẫn còn đầy nước và có thể duy trì phát điện đến khoảng ngày 12-13/6. Theo ông Hòa, tổng công suất không thể huy động được của các nguồn thủy điện miền Bắc đạt 5.000 MW và có thể tăng lên đến 7.000MW khi hồ thủy điện Hòa Bình đạt mực nước chết. Tuy nhiên, tính đến ngày 6/6, công suất khả dụng của các thủy điện chỉ đạt 3.110 MW, chỉ đáp ứng được 23,7% công suất lắp.
Thuỷ điện Lai Châu, one of the largest hydroelectric power plants in the northern region of Vietnam, is facing water depletion due to the decreasing water level in the reservoir, which makes it impossible to operate the turbines. This issue is not unique to Lai Châu as other major hydroelectric power plants such as Sơn La and Hoà Bình also face the same problem.
Regarding electricity supply, according to Mr. Hoà, the high temperature and hot weather have caused thermal power plants across the country to operate at maximum capacity for an extended period, leading to equipment malfunctions, primarily due to steam pipe leaks, overheating, overpressure, coal crushing machines, and water pumps.
Những sự cố dài ngày đã xảy ra tại nhiều tổ máy nhiệt điện than như Vũng Áng 1 tổ, Phả Lại 1 tổ, Cẩm Phả 1 tổ và Nghi Sơn 2 1 tổ. Ví dụ như vào ngày 1/6, tổng công suất từ các nhà máy nhiệt điện than miền Bắc bị sự cố và suy giảm lên đến 1.030 MW. Hiện tại, nguồn nhiệt điện than miền Bắc chỉ có thể huy động được 11.934MW, chiếm 76,6% công suất lắp đặt. Điều đáng lo ngại hiện nay, theo ông Hoà, chính là khả năng truyền tải điện từ miền Trung ra miền Bắc qua đường dây 500 kV Bắc-Trung đang ở ngưỡng giới hạn cao, từ 2.500 MW đến 2.700 MW, dẫn đến tiềm ẩn nguy cơ sự cố. Theo thống kê, tổng công suất khả dụng của hệ thống điện miền Bắc (bao gồm cả điện nhập khẩu) chỉ đủ để đáp ứng nhu cầu phụ tải điện với mức khoảng 17.500-17.900MW, chiếm khoảng 59,2% công suất lắp đặt, trong đó đã bao gồm cả khoảng từ 2.500 đến 2.700 MW truyền tải từ miền Nam và miền Trung ra Bắc.
Nhu cầu sử dụng điện ở khu vực miền Bắc dự kiến sẽ tăng lên đến mức 23.500-24.000 MW trong những ngày nắng nóng sắp tới. Điều này sẽ dẫn đến tình trạng thiếu hụt điện lên đến khoảng 4.350 MW, tương đương với sản lượng không đáp ứng được trung bình khoảng 30,9 triệu kWh mỗi ngày, với ngày cao nhất có thể lên đến 50,8 triệu kWh. Cục trưởng Điều tiết điện lực cho biết hệ thống điện miền Bắc đang đối mặt với nguy cơ thiếu công suất tại hầu hết các giờ trong ngày. Trong khi đó, Cục trưởng Điều tiết điện lực Trần Việt Hoà đã xin lỗi người dân vì tình trạng thiếu điện này.
Để giải quyết phản ánh của người dân và doanh nghiệp về tình trạng liên tục bị cắt điện, EVN đã tiến hành điều tiết giảm phụ tải tại miền Bắc để đảm bảo an toàn vận hành hệ thống điện. Ví dụ như vào ngày 5/6, tổng công suất phụ tải đã giảm khoảng 3.609 MW lúc 16h30, trong đó phụ tải công nghiệp giảm nhiều nhất với khoảng 1.423 MW và phụ tải sinh hoạt giảm khoảng 1.264 MW. Số liệu cho thấy tiết giảm sản lượng điện từ 6-10% mỗi ngày tại miền Bắc.
Công suất khả dụng của miền Bắc chỉ đạt khoảng 17.000 MW, trong khi nhu cầu sử dụng điện lên tới 20.000 MW - 24.000 MW vào những ngày nắng nóng, do đó sản lượng điện sẽ bị giảm 30%. Tuy nhiên, mức độ giảm điện phụ thuộc vào thời tiết, có thể là nắng nóng hoặc mát trời. Ngày hôm qua, khi trời mát, việc tiết giảm điện chỉ ở mức 6%. Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia sẽ phân bổ số lượng điện phải cắt giảm theo Thông tư 30 của Bộ Công Thương cho 2 đơn vị là Tổng Công ty Điện lực miền Bắc và Tổng Công ty Điện lực TP Hà Nội khi thiếu điện.
Do vấn đề về nước trong hồ ở mực nước chết, Thuỷ điện Sơn La đã phải tạm dừng vận hành. Ông Nguyễn Quốc Dũng, Trưởng Ban Kinh doanh của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), cho biết rằng trong những ngày qua, nhu cầu sử dụng điện đã giảm khoảng 30% vào một số thời điểm cao điểm. Vì thế, EVN đã đưa ra quyết định ưu tiên cấp điện cho các phụ tải điện quan trọng được các tỉnh, thành phố phê duyệt cũng như các sự kiện chính trị, xã hội quan trọng. Đối với các khách hàng, EVN sẽ ưu tiên cấp điện cho các phụ tải như cấp nước, sản xuất và các đơn vị sử dụng nhiều lao động. Việc tiết giảm sẽ được các UBND tỉnh và Sở Công Thương địa phương cùng giám sát.
Sau khi dự báo về tình trạng thiếu điện từ nhiều năm trước, Thủ tướng đã yêu cầu kiểm điểm việc đảm bảo nguồn cung điện. Tại cuộc họp báo, Bộ Công Thương và EVN cũng đã được đề cập đến vấn đề này. Theo Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực, Trần Việt Hòa, Thủ tướng đã giao cho Bộ Công Thương thực hiện các giải pháp cấp bách nhằm đảm bảo nguồn cung điện. Ban Cán sự Đảng của Bộ Công Thương đã họp phân công chi tiết cho từng đơn vị thuộc Bộ triển khai 8 nhóm nội dung chỉ đạo của Thủ tướng. Bộ Công Thương sẽ báo cáo Thủ tướng và triển khai kế hoạch theo chỉ đạo của Chính phủ trong những ngày sắp tới.
Lãnh đạo Cục Điều tiết điện lực và EVN đã chia sẻ và xin lỗi người dân vì sự thiếu hụt điện. Ông Trần Việt Hòa cho biết rằng, việc thiếu điện là trách nhiệm không thể bào chữa của cơ quan quản lý nhà nước và ngành điện. Đồng thời, ông cũng nhắc đến tình trạng thiếu điện đang xảy ra tại nhiều quốc gia châu Á, như Ấn Độ, Thái Lan, Bangladesh và Trung Quốc. Ở Vân Nam Trung Quốc, sự khô hạn đã gây ra thiếu nguồn và đòi hỏi áp dụng chế độ phân bổ điện cho các cơ sở sản xuất công nghiệp sử dụng năng lượng trọng điểm.