Chiến lược Marketing Mix là một khái niệm đã xuất hiện từ những năm giữa thế kỷ 20 và vẫn được sử dụng rộng rãi đến ngày hôm nay. Điều này chứng tỏ tầm quan trọng và ảnh hưởng bền vững mà công cụ này mang lại cho hoạt động truyền thông của doanh nghiệp. Vậy, chiến lược Marketing Mix là gì và vai trò của nó như thế nào? Làm thế nào để phân biệt và tận dụng hiệu quả từ các mô hình Marketing hỗn hợp hiện nay?
Chiến lược marketing mix là gì?
Thuật ngữ Marketing Mix, hay còn được gọi là tiếp thị hỗn hợp, được Neil Borden - Chủ tịch của Hiệp hội Marketing Hoa Kỳ giới thiệu lần đầu vào năm 1953. Mô hình này tiếp tục được phát triển khi nhà tiếp thị nổi tiếng E.Jerome McCarthy đề xuất chia mô hình thành 4P, gồm Product (Sản phẩm), Price (Giá), Place (Kênh phân phối) và Promotion (Xúc tiến), các khái niệm nay đã được giải thích trong hầu hết các sách về marketing.
Từ bản gốc của chiến lược Marketing Mix theo mô hình 4P, đã có sự phát triển và hoàn thiện trở thành mô hình 7P. Bên cạnh các tiêu chí gốc gồm Product, Price, Place và Promotion, đã được bổ sung thêm 3 tiêu chí là Process, People và Physical Evidence.
Tại sao Marketing Mix lại quan trọng với doanh nghiệp?
Trải qua hơn 70 năm phát triển, chiến lược marketing mix vẫn tiếp tục được áp dụng rộng rãi trong thế giới kinh doanh hiện đại do mang lại nhiều kết quả đáng kể vô cùng quan trọng:
Thiết lập chiến lược truyền thông tối ưu
Tiếp thị kết hợp là một yếu tố không thể thiếu trong quá trình xây dựng kế hoạch truyền thông tổng thể, vì nó không chỉ giúp tăng cường nhận diện thương hiệu mà còn đóng góp vào việc tăng doanh số bán hàng và lợi nhuận bền vững. Khi thực hiện chiến lược tiếp thị kết hợp, công ty cần có kiến thức sâu rộng về thị trường, khách hàng và đối thủ cạnh tranh. Điều này sẽ cung cấp cơ sở để lựa chọn các hoạt động tiếp thị cho sản phẩm và dịch vụ, cùng với các cải tiến, chiến lược giá cả và kênh phân phối một cách toàn diện và tối ưu nhất.
Mang đến sự độc nhất
Khi hiểu rõ đối thủ cạnh tranh thông qua nghiên cứu hoạt động marketing mix, các doanh nghiệp có thể dễ dàng tạo ra sự khác biệt về sản phẩm và chiến lược tiếp thị vượt trội so với đối thủ.
Ví dụ, nhờ áp dụng thành công chiến lược marketing mix, Mixue đã tạo ra một sự đột phá lớn giữa nhiều thương hiệu nổi tiếng trong thị trường kem. Sau khi phân tích chiến lược tiếp thị hỗn hợp của các đối thủ trong ngành, Mixue nhận ra rằng các thương hiệu lớn như Unilever, Nestle, Blue Bell, Herdez và Inspire Brands chưa đầu tư nhiều vào bao bì và phong cách trưng bày sản phẩm độc đáo. Tận dụng điểm yếu này, Mixue đã tập trung vào thiết kế bao bì đẹp mắt, đáng yêu, lấy hình ảnh Tuyết Vương làm linh vật cho sản phẩm và thu hút sự quan tâm và sự ủng hộ từ giới trẻ. Nhờ vậy, Mixue đã thành công trong việc nâng cao nhận diện thương hiệu, tạo dấu ấn đặc trưng và tạo được ấn tượng mạnh mẽ với người tiêu dùng.
Gia tăng năng lực cạnh tranh
Môi trường kinh doanh ngày nay đang trở nên biến đổi và cạnh tranh khốc liệt giữa các thương hiệu. Để thắng trong "cuộc chiến" giành lấy khách hàng, các doanh nghiệp cần phải có nhiều lợi thế cạnh tranh. Điều này có nghĩa là nhà cung cấp phải hiểu rõ bản chất của các yếu tố kinh doanh và tiếp thị trong mô hình marketing mix để có thể thích ứng nhanh chóng với mọi hoàn cảnh và thay đổi.
Ưu nhược điểm của chiến lược marketing mix 4P
4P là mô hình nguyên gốc của khái niệm chiến lược marketing mix với những điểm mạnh và hạn chế như:
Ưu điểm
Tiếp cận khách hàng thuận tiện: Qua các nền tảng và công cụ trực tuyến, thương hiệu dễ dàng hiểu được suy nghĩ và nhu cầu của người tiêu dùng về doanh nghiệp hoặc chiến lược marketing. Ngoài ra, nếu những bài đăng về bạn được lan truyền rộng rãi và nhận được nhiều phản hồi tích cực, điều đó chứng tỏ kế hoạch truyền thông đang tiến bộ tích cực và có hiệu quả.
Đo lường đầy đủ các biểu đồ thống kê: Trong thời đại công nghệ hiện nay, việc đo lường các biểu đồ thống kê đánh giá khách hàng diễn ra nhanh chóng và chính xác. Dữ liệu thu thập sẽ phản ánh sự tiếp cận người dùng và hiệu quả của các chiến dịch quảng bá hiện tại.
Nhược điểm
Tạo phiền hà cho khách hàng: Khi đặt mình vào tình huống của một người tiêu dùng, chắc chắn ai cũng sẽ cảm thấy khó chịu khi mọi hoạt động tìm kiếm trực tuyến của mình bị nhãn hàng theo dõi và gợi ý hiển thị.
Dễ bị chặn: Việc tiếp cận khách hàng thông qua hình thức marketing 4P vô cùng tiện lợi và dễ dàng, tuy nhiên người dùng hiện nay đang có khả năng sử dụng các công cụ để chặn các quảng cáo của bạn. Do đó, tỷ lệ chuyển đổi sẽ không tích cực nếu số lượng người bỏ qua quảng cáo của bạn quá nhiều.
Các chiến lược Marketing Mix phổ biến được ứng dụng như thế nào?
Bộ tứ tiếp thị là một công cụ quan trọng và hiệu quả trong hoạt động kinh doanh, luôn được cải tiến và đổi mới để phù hợp với môi trường thị trường hiện đại.
Marketing Mix 4P
Chiến lược tổ hợp marketing 4P ban đầu ra đời vào thập kỷ 60 của thế kỷ 20 do nhà kinh tế E.Jerome McCarthy phát triển. Từ đó, mô hình này trở nên phổ biến và là nền tảng cho các khái niệm tổ hợp marketing chung, bao gồm các yếu tố tiếp thị sau:
Product (Sản phẩm)
Price (Giá cả)
Place (Địa điểm)
Promotion (Xúc tiến)
Marketing Mix 7P
Mô hình marketing mix 7P thường được áp dụng trong các lĩnh vực dịch vụ, ngành y tế,... bao gồm các yếu tố của chiến lược 4P và bổ sung thêm 3 yếu tố chính là:
Con người
Trong ngữ cảnh này, người được hiểu là những cá nhân hoặc nhóm cá nhân có liên quan đến việc tiếp xúc với khách hàng của bạn, bao gồm nhân viên bán hàng, nhân viên chăm sóc khách hàng,... Để đảm bảo nhân sự của bạn có thái độ và hành vi phù hợp, theo chuẩn mực với khách hàng, doanh nghiệp có thể áp dụng các biện pháp dưới đây:
Đào tạo đầy đủ kỹ năng cho đội ngũ marketing để thực hiện các chiến lược truyền thông tích cực nhất.
Xây dựng văn hóa và cá nhân hóa thương hiệu công ty.
Tiếp nhận và đào tạo các chuyên gia tại từng bộ phận công ty.
Chú trọng vào nghiên cứu và xây dựng quan hệ với khách hàng, hiệu quả quản lý khách hàng mục tiêu và trung thành.
FPT Long Châu, một trong những doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực dược phẩm, được công nhận với đội ngũ trình dược viên chất lượng. Qua chiến lược đào tạo rất tỉ mỉ, FPT Long Châu xây dựng được niềm tin từ phía khách hàng khi mua các sản phẩm dược phẩm.
P thứ 3 trong chiến lược marketing mix 7P là chứng cứ hữu hình của doanh nghiệp, ví dụ như dịch vụ, cửa hàng, bao bì, bộ nhận diện thương hiệu, bằng sáng chế, cơ sở vật chất như cửa hàng, nhà máy… Những chứng cứ này là tín hiệu quan trọng trong quá trình mua sắm của người tiêu dùng, thể hiện sự chuyên nghiệp và xác định phong cách của thương hiệu.
Yếu tố cuối cùng để hoàn thiện chiến lược marketing 7P là quy trình tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng. Quy trình này càng cụ thể và suôn sẻ, nhân viên sẽ dễ dàng áp dụng và giúp tiết kiệm chi phí vận hành doanh nghiệp, đồng thời mang lại trải nghiệm mua sắm tiện lợi và tích cực cho người dùng. Khi xem xét và điều chỉnh quy trình hoạt động, thương hiệu cần cân nhắc các tiêu chí sau:
- Có hiệu quả không gian dịch vụ logistics trong hệ thống phân phối?
Quy trình giao hàng như thế nào để tối ưu chi phí
Tình trạng tồn kho và lưu kho có được kiểm soát tốt không?
Khả năng quản lý nhân viên có chặt chẽ không?
Marketing Mix 4C
Mô hình marketing mix 4C, được giáo sư Robert F.Lauterborn giới thiệu vào năm 1990, tập trung vào nhu cầu của khách hàng thay vì chỉ đơn thuần tập trung vào khả năng của doanh nghiệp. Điều này giúp cho doanh nghiệp có khả năng thay đổi và cải tiến chiến lược tiếp thị của mình để phù hợp hơn với người dùng mục tiêu.
Giải pháp khách hàng
Yếu tố đầu tiên trong chiến lược marketing mix 4C là Giải pháp khách hàng, tương ứng với Sản phẩm trong mô hình 4P. Đây là yếu tố mà doanh nghiệp tập trung vào giá trị mà sản phẩm có thể đem lại cho người tiêu dùng. Điều này đòi hỏi công ty phải nghiên cứu và phân tích kỹ càng các nhu cầu của khách hàng để tạo ra sản phẩm hữu ích, thay vì chỉ tập trung vào doanh thu và lợi nhuận.
Chi phí của khách hàng là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quyết định mua sản phẩm. Đây không chỉ là giá thành mà còn bao gồm các chi phí khác như vận hành và tiêu hủy. Ví dụ, nhiều người tiêu dùng không mua điều hòa không phải vì giá thành cao mà lo ngại về chi phí sử dụng và bảo dưỡng lớn. Họ thường chọn các sản phẩm tiết kiệm điện, dễ bảo trì và ít hỏng hóc.
Tiện lợi đề cập đến việc phân phối sản phẩm của doanh nghiệp phải dễ dàng và có mặt trên nhiều kênh mua hàng khác nhau. Nhà thuốc Long Châu FPT là một ví dụ thành công về mạng lưới phân phối sản phẩm. Hiện nay, khách hàng có thể dễ dàng tìm thấy các cửa hàng trực tiếp của Long Châu FPT tại nhiều khu vực và thương hiệu này còn phát triển hệ thống mua hàng online nhanh chóng và tiết kiệm. Điều này giúp cho quá trình mua sắm của mọi người diễn ra một cách thuận lợi, tiết kiệm thời gian.
Giao tiếp
Yếu tố cuối cùng trong mô hình 4C, tương ứng với Promotion trong chiến lược marketing 4P, là tầm quan trọng của các hoạt động khuyến mãi và xúc tiến sự tương tác giữa nhãn hàng và người dùng.
Doanh nghiệp cần hiểu rõ nhu cầu và kỳ vọng của khách hàng để chứng minh sản phẩm của mình có thể đáp ứng các mong muốn đó. Bằng cách tiếp cận và tương tác hai chiều, doanh nghiệp sẽ xây dựng được mối quan hệ tốt đẹp và ấn tượng tích cực với người tiêu dùng.
>>> Xem thêm: Chiến lược Marketing nổi tiếng đến từ những thương hiệu lớn 2023
Câu hỏi thường gặp khi sử dụng chiến lược Marketing Mix
Dưới đây là những yếu tố quan trọng nhất trong chiến lược marketing mix?
Marketing mix là một khung mô tả hoàn chỉnh về chiến lược tiếp thị, trong đó mỗi yếu tố đều tương hỗ và bổ sung cho nhau. Mặc dù vậy, yếu tố Sản phẩm vẫn được coi là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong các chiến lược truyền thông, vì chỉ có sản phẩm tốt mới mang lại giá trị cốt lõi cho người dùng. Khi sản phẩm đạt yêu cầu, ta mới có thể xem xét và phát triển các khía cạnh khác.
Có những chiến lược định giá nào?
Hiện nay, có 3 loại chiến lược định giá được ứng dụng phổ biến nhất, đó là:
Neutral Pricing: Chiến lược định giá trung lập
Market Skimming Pricing: Chiến lược giá hớt váng
Market Penetration Pricing: Định giá thâm nhập
Chiến lược marketing 4P và 7P khác nhau như thế nào?
Mô hình 4P bao gồm Product, Price, Place và Promotion, là những yếu tố cơ bản trong marketing mix. Trong khi đó, mô hình 7P bổ sung thêm 3 yếu tố là People, Process và Physical Evidence, tạo nên một cái nhìn tổng quát và chi tiết hơn. Mô hình 7P tập trung nhiều hơn vào các yếu tố liên quan đến dịch vụ và chăm sóc khách hàng, do đó được sử dụng phổ biến trong các ngành dịch vụ và y tế.
Cách xây dựng một chiến lược Marketing mix như thế nào?
Để xây dựng một chiến lược hỗn hợp tiếp thị hiệu quả, bạn cần tiến hành nghiên cứu và phân tích các khía cạnh về khách hàng, thị trường, đối thủ cạnh tranh và bản thân thương hiệu để tìm ra xu hướng phát triển thích hợp và tối ưu nhất. Dựa trên những phân tích này, bạn phải chọn những yếu tố quan trọng nhất trong chiến lược tiếp thị của thương hiệu và sau đó chọn một mô hình Marketing mix phù hợp từ danh sách các mô hình có sẵn.
Ví dụ với các ngành dịch vụ như nhà hàng, khách sạn, mô hình 7P là một lựa chọn phù hợp hơn vì con người và quy trình hoạt động đóng vai trò quan trọng trong ngành này. Cửa hàng tiêu dùng, gia dụng có thể dùng mô hình truyền thống 4P.