Bí ẩn đặc biệt trong âm nhạc Việt Nam

Chỉ cách đây 2-3 năm, việc có một album xuất hiện trên thị trường nhạc Việt là điều hiếm có. Đa số ca sĩ Việt đã tập trung vào trào lưu của thời điểm đó và đầu tư vào các sản phẩm âm nhạc ngắn gọn như MV. Những ca sĩ có tầm ảnh hưởng lớn hơn có thể đầu tư thêm để ra mắt EP (đĩa mở rộng). Tuy nhiên, việc sản xuất một album hoàn chỉnh đã trở thành một thách thức lớn. Những ca sĩ nổi tiếng và có tầm ảnh hưởng cao thường phải đắn đo khi quyết định làm album.

Trong suốt hơn 10 năm qua, việc ca sĩ "ngại" làm album đã trở nên thường xuyên. Tuy nhiên, từ năm ngoái, số lượng album trên thị trường đã tăng lên đáng kể. Và trong năm nay, số lượng ca sĩ ra mắt album còn tăng nhanh hơn chóng mặt.

Nhiều ca sĩ/rapper gen Z chơi lớn

Lúc này, chú ý đang đổ dồn vào 2 album của Obito và HIEUTHUHAI. Cả hai đều là rapper gen Z mới gia nhập âm nhạc nhưng đã làm nên chuyện. Sau khi hoàn thành Rap Việt mùa 2, Obito đã dành gần 2 năm để tạo nên một album với 15 ca khúc và 5 đoạn nhạc bổ trợ. Trong khi đó, HIEUTHUHAI đã đầu tư mạnh vào hình ảnh và chất lượng âm thanh cho album của mình.

Trước đó, MCK và Tlinh, cũng là những rapper gen Z khác, đã tung ra album đầu tay và gây sốt trong làng nhạc Việt. Cùng với đó, Thắng với album "Cái đầu tiên", Cá hồi hoang với album "Chúng ta đều muốn một thứ", và Phương Mỹ Chi với album "Vũ trụ cò bay" cũng đều đã tạo nên sự thu hút và được khán giả đón nhận. Đến cuối năm 2023, chúng ta còn có thể mong đợi thêm những album mới từ Văn Mai Hương, Orange, và Bùi Lan Hương.

Chuyện nghệ sĩ đua nhau làm album là sự thay đổi tích cực đặc biệt trên thị trường âm nhạc Việt.

Theo ca sĩ Orange, một trong những lý do dẫn đến hiện tượng này là do nhiều nghệ sĩ đang gặp rắc rối với lịch trình công việc. Trong năm nay, vì khó khăn về tài chính, nghệ sĩ gặp ảnh hưởng về việc biểu diễn trực tiếp và hợp tác với các nhãn hàng. Do đó, họ quyết định tập trung đầu tư vào sản phẩm âm nhạc, làm album để tạo nên một cột mốc quan trọng cho sự nghiệp và chuẩn bị cho giai đoạn tương lai. Trước đây, Orange đã trò chuyện với nhiều nghệ sĩ và họ rất muốn làm album, nhưng vì quá bận rộn biểu diễn, không có đủ thời gian để tập trung đầu tư vào một sản phẩm lớn.

Đúng là rất nhiều ca sĩ đã đầu tư để sản xuất album, EP vì lý do đơn giản, họ có thời gian rảnh. Một đơn vị quản lý nghệ sĩ đã tiết lộ với Tiền Phong rằng năm nay, nhiều nhãn hàng đã cắt ngân sách đầu tư vào âm nhạc. Điều này được thực hiện thông qua việc tổ chức các buổi diễn, đặt hàng quảng cáo âm nhạc, mời ca sĩ làm đại diện thương hiệu. Do vậy, rất nhiều ca sĩ cũng aprove dịp này để đầu tư nghiêm túc vào sản phẩm âm nhạc của mình.

Hiện tại, ca sĩ Việt đang kiếm được nhiều tiền hơn từ các nền tảng DSP (trực tuyến nghe nhạc), bên cạnh việc thu nhập từ YouTube. Điều này tạo cho ca sĩ động lực để sản xuất album và kiếm được thu nhập ổn định từ âm nhạc suốt đời. Ví dụ, album "99%" của MCK đã có hơn 100 triệu lượt nghe trên nền tảng Spotify, thu được ít nhất 2.5 tỷ đồng chỉ trong một năm. Chỉ với một album thành công, MCK đã tạo ra một khoản gia tài cho mình.

Sự tích cực tiếp theo nằm ở số lượng ca sĩ/rapper tạo ra những album hoàn chỉnh. Đó là những album mang câu chuyện, ý tưởng, cảm xúc âm nhạc rõ ràng, thay vì chỉ là sự kết hợp từ những bài hát riêng lẻ. Mặc dù có nhiều điểm sáng, vẫn tồn tại những album không thuyết phục, không giữ chân người nghe và cuối cùng bị quên lãng, như Space Jam Vol 1 của SpaceSpeakers và các nghệ sĩ khác - một album không có sự liên kết.

Trong quá trình chuyển giao thế hệ âm nhạc Việt, có ngày càng nhiều nghệ sĩ Gen Z phát triển và hầu hết theo đuổi hình mẫu ca sĩ - nhạc sĩ. Thậm chí, một số nghệ sĩ còn trở thành nhà sản xuất và kỹ sư âm thanh. Số lượng nghệ sĩ đa năng, độc lập trong việc sản xuất âm nhạc ngày càng gia tăng và không có gì ngạc nhiên nếu trong tương lai, thị trường sẽ chứng kiến sự tràn ngập của nhiều album mới.

Thị trường MV giảm nhiệt

Trên thị trường nhạc Việt, việc làm MV vẫn là ưu tiên hàng đầu của các ca sĩ. Tuy nhiên, nghệ sĩ Việt hiện nay không nhận được sự đầu tư mạnh mẽ từ các nhãn hàng như trước, dẫn đến việc sản xuất MV với nguồn lực hạn chế. Sự thống trị của nền tảng TikTok cũng đã thay đổi cách nhìn của các ca sĩ, khiến họ không còn tập trung mạnh vào việc làm MV trên YouTube.

Hiện tại, khán giả ngày càng quan tâm đến chất lượng âm nhạc hơn. Cách tiếp cận "MV tiền tỷ" đã từng định hình ngành âm nhạc Việt Nam. Đó là cách tốt nhất để các ca sĩ thể hiện sự đầu tư của mình, sử dụng từ khóa "tiền tỷ" để quảng bá sản phẩm của mình. Tuy nhiên, sau một thời gian dài, khán giả đã cảm thấy mệt mỏi với công thức này. Hiện nay, âm nhạc Việt không còn địa chỉ cho những MV đắt tiền, hình ảnh phô trương, màu sắc rực rỡ và sự chi trả cao để thu hút những ngôi sao nổi tiếng nhất.

MV của Đông Nhi với sự đầu tư công phu đã không thành công. MV của Dương Triệu Vũ và Đàm Vĩnh Hưng, được quảng cáo sử dụng kỹ xảo 3D đến 90%, cũng không thành công. Hiện nay, điều mà đa số khán giả thị trường quan tâm đầu tiên là chất lượng âm nhạc. Với MV, xu hướng hiện tại là các sản phẩm đơn giản, có câu chuyện rõ ràng.

Sự ảnh hưởng của YouTube đến âm nhạc Việt Nam đang giảm dần. Khoảng 3 năm trước, MV có hơn 100 triệu lượt xem là điều bình thường. Nhưng hiện nay, thậm chí một MV qua mốc 50 triệu lượt xem cũng rất hiếm. Việc một sản phẩm âm nhạc được xếp hạng cao trên YouTube không còn nhiều ý nghĩa, quan trọng nhất vẫn là sản phẩm đó có khả năng giữ chân khán giả và có chất lượng nghe lại tốt đến mức nào.

TikTok đang làm giảm ảnh hưởng của YouTube. Ngoài ra, sự phát triển của các nền tảng nghe nhạc trực tuyến trả phí như Spotify và Apple Music đã làm mất đi vị trí lý tưởng của YouTube trong việc nghe nhạc.

Tổng quan về tình hình thị trường, có một sự chuyển dịch từ việc nghệ sĩ tạo ra các sản phẩm lớn hơn và không còn phụ thuộc vào việc tạo MV để tiêu tốn tiền, mà ngày càng kiếm nhiều tiền từ việc phát hành nhạc số. Điều này là một tín hiệu tích cực.