1. Ranh giới thửa đất có ý nghĩa như thế nào trong việc thực hiện các giao dịch pháp lý liên quan đến đất đai?
Ranh giới thửa đất là sự định rõ vị trí trên bản đồ địa chính hoặc điểm đánh dấu trên thực địa, nhằm xác định quyền sử dụng và chiếm hữu của các cá nhân hoặc tổ chức đối với một phần đất được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác nhận theo quy định của pháp luật hiện hành. Thực hiện việc xác định ranh giới đất đai bằng cách thể hiện và cập nhật trên Bản đồ địa chính của địa phương (xã, phường nơi có đất).- Đường bao của toàn bộ diện tích đất có vườn, ao gắn liền với nhà ở là ranh giới thửa đất trong trường hợp đất có vườn, ao gắn liền với nhà ở.
- Ranh giới thửa đất là đường bao ngoài cùng, bao gồm các bậc thang liền kề có cùng mục đích sử dụng đất, thuộc phạm vi sử dụng của một người sử dụng đất hoặc một nhóm người cùng sử dụng đất (không phân biệt theo các đường bờ chia cắt bậc thang bên trong khu đất tại thực địa) đối với ruộng bậc thang.
Ranh giới của một thửa đất được xác định dựa trên đường tâm của đường bờ thửa và đường rãnh nước. Trường hợp đường bờ thửa và đường rãnh nước có độ rộng bằng hoặc lớn hơn 0,5m, ranh giới của thửa đất được xác định theo mép của đường bờ thửa và đường rãnh nước. Trường hợp ranh giới của thửa đất nằm trong khu đất nông nghiệp hoặc đất chưa sử dụng là đường bờ thửa và đường rãnh nước chung không thuộc về thửa đất có độ rộng dưới 0,5m.
Người sử dụng đất sẽ sử dụng ranh giới của thửa đất để xác định diện tích đất giữa các thửa đất liền kề. Ranh giới của thửa đất phải tuân thủ quy định trong pháp luật và được công nhận bởi cơ quan chức năng có thẩm quyền và người sử dụng đất. Mục đích là để xác định ranh giới của thửa đất một cách phù hợp, khách quan và chính xác.
2. Cần hàng xóm ký xác nhận ranh giới thửa đất trong những trường hợp nào?
Như đã phân tích, ranh giới đất có vai trò quan trọng trong việc xác định diện tích của mỗi cá nhân, hộ gia đình. Nó là căn cứ để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân khi sử dụng đất đai. Vì vậy, ký xác nhận ranh giới thửa đất là một yếu tố quan trọng trong việc đảm bảo tính pháp lý cho các hoạt động liên quan đến đất đai của người sử dụng đất.Khi thực hiện các giao dịch dân sự liên quan đến đất đai, các cá nhân, hộ gia đình cần xác định ranh giới thửa đất. Trong nhiều trường hợp, các giao dịch dân sự liên quan đến đất đai này còn đòi hỏi yêu cầu ký giáp ranh giữa các thửa đất liền kề. Xét theo thực tế, các cá nhân, hộ gia đình cần hàng xóm ký xác nhận ranh giới thửa đất trong các trường hợp cụ thể sau đây:
– Khi các cá nhân, hộ gia đình thực hiện các hoạt động dân sự liên quan đến mua bán, tặng, thế chấp quyền sử dụng đất. Lúc này, yêu cầu ký giáp ranh với thửa đất liền kề phải được đảm bảo. Điều này đảm bảo thông tin về diện tích đất được cập nhật chính xác theo quy định của pháp luật, giảm thiểu rủi ro pháp lý có thể xảy ra trong quá trình thực hiện các hoạt động dân sự liên quan đến quyền sử dụng đất đai.
- Đối với các thủ tục liên quan đến tranh chấp đất đai, cần ký xác nhận ranh giới thửa đất. Tranh chấp này có thể liên quan đến phân chia di sản thừa kế, chuyển nhượng quyền sử dụng đất và những vấn đề tương tự. Để xác định rõ ràng quyền sử dụng đất của từng cá nhân, Nhà nước yêu cầu xác nhận về ranh giới thửa đất. Nhờ vậy, cơ quan có thẩm quyền sẽ có đầy đủ thông tin về đất đai và từ đó đưa ra các biện pháp điều chỉnh phù hợp, khách quan và hợp pháp nhất.
- Đất đai là một trong số các tài sản (bất động sản) của người dân. Vì vậy, các vấn đề liên quan đến tài sản này luôn được quan tâm đặc biệt và được quy định chặt chẽ bởi pháp luật. Do đó, khi tiến hành các giao dịch dân sự liên quan đến chuyển giao quyền sử dụng đất, nhà nước thường yêu cầu người dân ký giáp ranh để đảm bảo tính hợp pháp. Trên thực tế, các thửa đất thường nằm liền kề nhau trong việc sử dụng và quản lý đất đai. Nếu không ký giáp ranh trong giao dịch dân sự, cơ quan có thẩm quyền sẽ không thể xác định xem thửa đất được giao dịch có gây xâm lấn hoặc tranh chấp với thửa đất liền kề hay không. Việc không ký giáp ranh sẽ không đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất.
3. Xử lý hàng xóm từ chối không ký xác nhận ranh giới thửa đất:
– Theo quy định tại điểm 2.4 khoản 2 Điều 11 Thông tư 25/2014/TT-BTNMT được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 2 Điều 8 Thông tư 33/2017/TT-BTNMT, khi người sử dụng đất liền kề không có mặt trong quá trình đo đạc, ranh giới và mốc giới thửa đất sẽ được xác định dựa trên thực địa và hồ sơ thửa đất liên quan bởi cán bộ đo đạc, các bên liên quan còn lại và người dẫn đạc. Nếu sau 15 ngày kể từ ngày thông báo, người sử dụng đất không hiện diện và không có khiếu nại hoặc tranh chấp về ranh giới và mốc giới thửa đất, ranh giới thửa đất sẽ được xác định dựa trên bản mô tả đã lập. Ranh giới này phải được xác nhận và ghi rõ lý do người sử dụng đất liền kề không đồng ý trong phần "lý do không đồng ý" của bản mô tả ranh giới, mốc giới thửa đất, nếu sau 10 ngày kể từ khi nhận được bản mô tả ranh giới, mốc giới thửa đất mà người sử dụng đất liền kề không ký xác nhận và không có văn bản cho thấy sự tranh chấp, khiếu nại hoặc tố cáo liên quan đến ranh giới thửa đất.Vì vậy, theo quy định của pháp luật hiện hành, người dân không bắt buộc phải có xác nhận ranh giới đất của hàng xóm để thực hiện giao dịch dân sự liên quan đến đất đai. Trường hợp hàng xóm không có mặt, ranh giới thửa đất sẽ được xác định dựa trên bản mô tả đã được các bên liên quan còn lại và người dẫn đạc xác nhận và ghi rõ lý do người sử dụng đất liền kề không đồng ý trong phần "lý do không đồng ý" của bản mô tả ranh giới, mốc giới thửa đất.
- Trong trường hợp hàng xóm không đồng ý ký giấy xác nhận ranh giới, cá nhân và hộ gia đình có thể đệ đơn khiếu nại tới Ủy ban nhân dân xã (phường) nơi có mảnh đất để đề xuất sự hỗ trợ và giải quyết vấn đề. Sau khi can thiệp và cử hành làm việc hòa giải nhưng vẫn không đạt được sự đồng ý (hàng xóm vẫn từ chối ký giấy xác nhận ranh giới), Ủy ban nhân dân xã, phường sẽ lập một biên bản, đưa ra lý do tại sao không thể đạt được sự đồng ý với giấy xác nhận ranh giới của mảnh đất kề cận. Sau khi có biên bản này, cá nhân và hộ gia đình vẫn tiếp tục đồng hành với các thủ tục hành chính liên quan đến đất đai như bình thường.
- Hiện tượng hàng xóm từ chối ký xác nhận ranh giới vẫn diễn ra phổ biến tại nước ta. Nguyên nhân có thể xuất phát từ những mâu thuẫn và tranh chấp trong thực tế khiến hàng xóm không đồng ý ký giấy xác nhận ranh giới. Một số người cho rằng nếu hàng xóm không đồng ý ký giấy xác nhận ranh giới, cá nhân và hộ gia đình sẽ không thể thực hiện các giao dịch pháp lý liên quan đến đất đai (vì điều kiện ký giấy xác nhận ranh giới là để xác minh tính hợp pháp và không có tranh chấp đối với diện tích mảnh đất). Tuy nhiên, theo quy định pháp luật, việc ký xác nhận ranh giới chỉ là điều kiện cần và không bắt buộc (điều này không ảnh hưởng hoàn toàn đến tính khả thi của giao dịch). Vì vậy, nếu hàng xóm không đồng ý ký xác nhận ranh giới, người dân có quyền khiếu nại lên các cơ quan có thẩm quyền. Sau khi xác định nguyên nhân không đồng ý ký giấy ranh giới, người dân vẫn được phép tiếp tục thực hiện các giao dịch pháp lý liên quan.
Văn bản pháp luật sử dụng trong bài viết:
Luật đất đai 2013;
Thông tư 33/2017/TT-BTNMT về việc quy định chi tiết Nghị định 01/22017 /NĐ-C sửa đổi, bổ sung một số Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai.