Xu hướng tăng cao của viêm gan B ở giới trẻ: Bác sĩ tiết lộ nguyên nhân bất ngờ
Viêm gan B là một vấn đề gây lo lắng và ngày càng gia tăng đối với người trẻ hiện nay Với xu hướng tăng cao, nguyên nhân và tác động của bệnh này đang trở nên ngày càng phức tạp và khó lường
Hiện nay, trên toàn cầu, có hơn 2 tỷ người đã từng hoặc đang bị nhiễm siêu vi B. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (World Health Organization - WHO), Việt Nam hiện là một trong những quốc gia có tỷ lệ nhiễm siêu vi B cao nhất trên thế giới, đạt mức 15%-20%, tương đương khoảng 10 - 14 triệu người. Điều đáng lo ngại nhất là hơn 90% số người bệnh không nhận biết được tình trạng của mình.
BÁC SĨ HUỲNH MINH NHỰT
Tác giả bài viết
Bác sĩ tốt nghiệp Trường ĐH Y Dược Cần Thơ.
Bác sĩ khoa Nội Nhiễm - BV đa khoa Khu vực Thủ Đức
Kinh nghiệm công tác:
- Bác sĩ điều trị Hệ thống nhi khoa Dr.Phước.
- Đại biểu Đại hội Liên Chi Hội Gan Mật TP.HCM nhiệm kỳ 2023 - 2028.
Viêm gan B là một bệnh gan phổ biến nhất trên toàn cầu. Bệnh này được gây ra bởi vi khuẩn viêm gan B (HBV) tấn công và gây tổn thương cho gan. Bệnh được chia thành hai dạng cấp và mạn tính. Tỷ lệ mắc bệnh viêm gan B cao được ghi nhận ở Châu Á, một số vùng ở Châu Phi, Nam Mỹ, Đông Âu và Trung Đông.
Hầu hết người trưởng thành bị nhiễm virus viêm gan B có thể loại trừ siêu vi khuẩn dễ dàng, nhưng một số người trưởng thành và hầu hết trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ không thể loại trừ siêu vi khuẩn này và sẽ mắc phải viêm gan B mạn tính suốt đời.
Viêm gan B mạn tính được coi là nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan và ung thư gan tại Việt Nam hiện nay. Bất kể là trẻ sơ sinh, trẻ em, người trưởng thành hay người cao tuổi, đều có thể mắc phải viêm gan B.
Virus HBV, còn được gọi là virus viêm gan B (Hepatitis B Virus), là nguyên nhân gây bệnh. Loại virus này có khả năng tồn tại trong nhiều môi trường khác nhau. Ví dụ, nó có thể sống được trong vòng 30 phút ở nhiệt độ 100 độ C và có thể tồn tại trong vòng 20 năm ở nhiệt độ -20 độ C. Virus viêm gan B khá bền vững và có thể tồn tại bên ngoài cơ thể ít nhất trong 7 ngày. Trong thời gian này, virus vẫn có khả năng gây nhiễm bệnh nếu xâm nhập vào cơ thể của những người chưa tiêm vắc xin hoặc đã tiêm nhưng chưa có đáp ứng miễn dịch đủ để bảo vệ cơ thể. Thời gian ủ bệnh trung bình của virus viêm gan B là khoảng 75 ngày, nhưng có thể dao động từ 30 đến 180 ngày.
Viêm gan B có cách lây nhiễm tương tự như HIV (virus gây suy giảm miễn dịch), tuy nhiên, khả năng lây lan của HBV cao hơn 50-100 lần so với HIV nếu không có biện pháp phòng ngừa.
Các cách lây truyền bệnh viêm gan B bao gồm:
Truyền nhiễm viêm gan B có thể xảy ra khi tiếp xúc trực tiếp với máu của người bị nhiễm bệnh, như: làm xước da để máu nhiễm viêm gan B tiếp xúc, việc tiếp nhận máu từ người nhiễm viêm gan B trong các tình huống y tế, và các trường hợp tương tự.
Dùng chung các vật dụng cá nhân như bàn chải đánh răng, bơm kim tiêm, dao cạo râu, vật dụng làm móng, kể cả lược chải đầu hoặc xăm hình, xăm môi, chân mày, đục khuyên tai, nặn mụn ở những cơ sở không không dùng kim tiêm riêng đều tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm các loại virus nguy hiểm khác như virus viêm gan C, virus HIV và những virus khác thông qua đường máu
Chuyển từ viêm gan B từ mẹ sang con là một phương thức lây nhiễm thông dụng và nghiêm trọng, vì người mẹ mắc viêm gan B mạn tính có thể truyền nhiễm virus cho đến 90% trẻ sơ sinh.
Theo nghiên cứu, có tới 10% phụ nữ trên toàn cầu mang thai nhiễm virus này và hàng năm có hơn 50.000 trẻ sơ sinh bị nhiễm virus viêm gan B mạn tính ngay từ khi mới sinh, dẫn đến các vấn đề về xơ gan và ung thư gan khi trưởng thành. Đồng thời, do bị nhiễm virus viêm gan B mạn tính, những đứa trẻ này cũng trở thành nguồn bệnh có khả năng truyền virus cho cá nhân khác và thế hệ sau, làm cho bệnh này lan truyền ngày càng rộng hơn.
Virus có thể lây qua đường tình dục
Bệnh viêm gan siêu vi B chủ yếu lây nhiễm qua quan hệ tình dục không được bảo vệ rất cao. Lây truyền viêm gan B qua đường tình dục nhanh hơn viêm gan C và có khả năng lây truyền HIV gấp 50-100 lần. Virus viêm gan B có thể gây nhiễm truyền cho đối tác thông qua các vết xước nhỏ trong quá trình quan hệ tình dục.
Thói quen sinh hoạt ảnh hưởng đến sự miễn dịch của cơ thể.
Cơ thể rất dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn khi hệ thống miễn dịch suy giảm. Điều này có nghĩa là khả năng mắc viêm gan B tăng cao hơn. Trên thực tế, nhiều thói quen hàng ngày đang làm giảm sức đề kháng của cơ thể, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và virus xâm nhập, chẳng hạn như sống tĩnh lặng, tiêu thụ thực phẩm đã chế biến sẵn, thức khuya và dinh dưỡng không hợp lý.
Khám bệnh tại các cơ sở không đạt tiêu chuẩn.
Các phòng khám y tế không đáng tin cậy như phòng khám răng, phòng khám nội soi tai mũi họng, phòng khám phụ khoa v.v. có thể là nguyên nhân gây nhiễm viêm gan B. Khi thăm khám các bệnh về răng miệng, họng, phụ khoa, việc sử dụng các dụng cụ y tế có thể gây tổn thương hoặc chảy máu. Nếu các dụng cụ này không được khử trùng an toàn, và vẫn còn vết máu của người mắc viêm gan B, rất khó tránh khỏi nguy cơ lây nhiễm bệnh cho người khác.
Tóm lại, viêm gan virus B đang là một thách thức lớn đối với sức khỏe toàn cầu và cả nước ta. Hiểu rõ bệnh và các nguyên nhân lây nhiễm phổ biến, từ đó chúng ta có thể có cách phòng tránh hiệu quả, tránh những biến chứng và hậu quả nghiêm trọng của viêm gan virus B.
