Vụ nổ súng Thái Lan: Sự thật đằng sau hiện tượng ảo giác nghe thấy lệnh bắn

Mới đây tại Thái Lan, một nghi phạm thiếu niên trong vụ xả súng đã tuyên bố rằng "có ảo giác giống như có một thực thể khác ra lệnh phải bắn". Thiếu niên này là một bệnh nhân tâm thần tại Bệnh viện Rajavithi, nhưng không tuân thủ việc sử dụng các loại thuốc theo chỉ định. Vụ xả súng đã gây ra tổn thất với 2 người thiệt mạng và 5 người bị thương. Giữa số người thiệt mạng có một du khách Trung Quốc và một công dân Myanmar làm việc tại trung tâm thương mại.

Ở thanh thiếu niên, tỷ lệ có ảo giác trong lời nói thay đổi từ 5 đến 16%. Hiện tượng này thường phản ánh rõ nhất trong các tình huống rối loạn hành vi, đau nửa đầu và lo lắng.

Người trẻ này đã đề cập đến một hiện tượng ảo giác có tồn tại không?

Ảo giác thính giác là một hiện tượng khi người ta nghe thấy âm thanh hoặc giọng nói mà không có nguồn gốc hoặc không có nguyên nhân để quan sát. Dù những âm thanh hoặc giọng nói mà người bệnh nghe thấy có vẻ rất thật nhưng thực chất chúng không tồn tại. Người bệnh có thể cảm nhận ảo giác thính giác đến từ tai, bề mặt cơ thể, trong đầu hoặc bất kỳ nơi nào xung quanh họ. Hiện tượng ảo giác này có thể xảy ra thường xuyên, hàng ngày hoặc chỉ diễn ra một lần duy nhất. Ảo giác thính giác thường liên quan đến các rối loạn tâm thần như chứng phân liệt và các rối loạn tâm thần khác, tuy nhiên, cũng có thể xảy ra vì nhiều lý do khác nhau và không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của một rối loạn tâm thần. Đây là hiện tượng ảo giác phổ biến nhất.

Ảo giác thính giác có hai loại chính là ảo giác thính giác bằng lời nói và ảo giác thính giác bằng tiếng ồn.

Ảo giác lời nói là hiện tượng nghe thấy giọng nói khi không có ai nói. Trải nghiệm nghe thấy giọng nói có thể khác nhau đối với mỗi người, thậm chí cả trong cùng một người. Chúng có thể khác nhau về tần suất, âm thanh, nội dung và cảm giác quen thuộc. Giọng nói có thể từ một nguồn duy nhất, ví dụ như một chiếc tivi, hoặc từ nhiều nguồn khác nhau. Nó có thể là một giọng nói duy nhất hoặc nhiều giọng nói khác nhau. Chúng có thể trực tiếp nói chuyện với người bệnh, trao đổi với họ hoặc miêu tả những sự kiện đang diễn ra. Giọng nói có thể mang tính tích cực, tiêu cực hoặc trung lập. Đôi khi, việc nghe thấy giọng nói có thể gây khó chịu hoặc buồn phiền. Chúng có thể ra lệnh để bạn làm những điều có thể gây hại cho bản thân hoặc người khác. Ảo giác lời nói thường xảy ra ở những người bị rối loạn tâm thần phân liệt hoặc hội chứng stress sau chấn thương, nhưng cũng có thể xảy ra với những người không có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào.

Ví dụ:

- Một người mắc chứng tâm thần phân liệt nghe thấy một giọng nói trong đầu của anh ta nói: "Anh ta đã phản bội bạn. Anh ta có ý đồ gây hại cho bạn. Bạn cần phải loại bỏ anh ta trước khi anh ta gây hại cho bạn". Giọng nói này mang tính tiêu cực và ra lệnh cho anh ta thực hiện hành động nguy hiểm.

- Một cá nhân bị mắc phải chứng rối loạn nhân cách nghe thấy một giọng nói vang vọng trong tâm trí anh ta, khẳng định anh là một vị cứu tinh và yêu cầu anh phải tiêu diệt những kẻ xấu.

- Người bị ảnh hưởng bởi chứng trầm cảm nghe thấy giọng nói quen thuộc của người bạn đã quyết tự tử, tuyên bố rằng cô ấy là nguyên nhân gây ra cái chết của hắn.

- Người bị chứng động kinh thường nghe thấy tiếng chuông hoặc tiếng sáo trước khi xảy ra cơn co giật.

- Người mắc chứng ù tai thường nghe tiếng huýt sáo hoặc tiếng rít liên tục trong tai.

- Một người mất đi cha mẹ của mình nghe thấy giọng nói của họ khi đang đi vào phòng khách.

Nguyên nhân gây ra ảo giác này là gì?

- Rối loạn tâm thần: Bao gồm tâm thần phân liệt, trầm cảm, rối loạn lưỡng cực (thay đổi tâm trạng kiểu hai chiều), rối loạn nhân cách, rối loạn giấc ngủ. Trong số đó, tâm thần phân liệt là phổ biến nhất, 75% người mắc bệnh này trải qua ảo giác thính giác.

- Mất thính lực: Những người bị mất thính lực có thể nghe thấy âm thanh hoặc giọng nói không thật do não cố gắng bù đắp cho sự thiếu hụt kích thích thính giác.

- Sử dụng các chất gây nghiện: Một số chất gây nghiện như cần sa, cocaine,... ảnh hưởng đến hoạt động của não.

- Mức độ căng thẳng cao: Mức độ căng thẳng nghiêm trọng, như sau khi trải qua một sự kiện đau buồn. Đặc biệt phổ biến là khi nghe giọng nói của một người thân yêu sau khi họ qua đời.

- Các bệnh lý thần kinh: u não, động kinh, ù tai, mê sảng, chấn thương não do tổn thương ở các vùng của não liên quan đến xử lý âm thanh.