Tuyển dụng nhân tài thời xưa: 3 phẩm chất cần có!

Giữ chân nhân tài là yếu tố quan trọng để đảm bảo sự thịnh vượng của một công ty hoặc doanh nghiệp. Ngược lại, mất đi nhân tài có thể dẫn đến sự suy vong. Trong thời cổ đại, việc chiêu mộ và giữ chân nhân tài được coi trọng rất cao bởi những người nắm quyền.

Tương tự như hiện nay, việc tuyển dụng nhân tài thời cổ đại cũng đòi hỏi tiêu chuẩn rõ ràng để phân biệt giữa những hiền tài và những người không có đạo đức. Vậy, tiêu chuẩn nào được áp dụng để lựa chọn ứng viên trong thời cổ đại và liệu chúng ta có thể tham khảo tài liệu nào để tìm hiểu thêm về vấn đề này?

02

Điều này cho thấy tầm quan trọng của năng lực và tài năng trong xã hội. Không phải địa vị hay gia cảnh, mà là khả năng làm việc, sáng tạo và đóng góp cho xã hội mới là yếu tố quyết định sự thành công và phát triển của một cá nhân.

Tuy nhiên, không phải lúc nào năng lực cũng được công nhận và đánh giá đúng mức. Quá trình tuyển chọn và thăng tiến trong công việc có thể bị ảnh hưởng bởi những yếu tố khác, như quan hệ, địa vị hay lợi ích cá nhân. Điều này dẫn đến tình trạng người có tài năng, nhưng không có quan hệ hoặc không đủ tiền bạc để "mua" chức vọng, bị đánh giá thấp hơn người khác.

Do đó, để xây dựng một xã hội công bằng và phát triển, chúng ta cần phải tôn trọng và đánh giá đúng mức năng lực và tài năng của mỗi người, không phân biệt địa vị hay quan hệ. Chỉ khi đó, người có tài sẽ được đánh giá và tuyển chọn đúng mức, đóng góp tối đa cho sự phát triển của xã hội.

Việc lựa chọn nhân tài phải dựa trên đạo đức, sự trung thực và tài năng, không được có bất kỳ điều kiện bổ sung nào. Sự xuất thân tốt hay xấu không thể quyết định liệu một người có phải là nhân tài hay không, cũng không thể quyết định được rằng người đó có thể thành công hay không. Hàn Tín, từ khi còn nhỏ, đã sống trong cảnh đói khổ, nhưng sau này trở thành một danh tướng nổi tiếng; Kazuo Inamori, xuất thân từ một gia đình nghèo khó, sau đó trở thành một "vị thánh quản lý"; Lý Gia Thành từ bỏ học hành, sau đó trở thành người Hoa giàu nhất thế giới... Mặc dù gia đình và hoàn cảnh có thể ảnh hưởng đến tính cách của một người, nhưng chúng không phải là yếu tố tuyệt đối quan trọng. Các công ty xuất sắc cần tập trung vào năng lực của từng ứng viên chứ không phải gia thế của họ.

Theo Trương Nhất Minh, Giám đốc điều hành của ByteDance (công ty phát triển công cụ tổng hợp tin tức Toutiao và nền tảng chia sẻ video TikTok), việc tuyển dụng không nên dựa trên lý lịch đẹp đẽ. Thay vào đó, tư tưởng tuyển người nên là tìm kiếm người phù hợp nhất cho công ty, và một trong những yếu tố cần quan tâm là tính cách và tư tưởng của ứng viên có thực sự phù hợp với công ty hay không. Trường học, kinh nghiệm liên quan và chức danh không quan trọng bằng cách tính cách và tư tưởng của ứng viên.

Trong quá trình tuyển dụng, không nên chỉ đánh giá một người dựa trên xuất thân mà còn phải xem xét năng lực và phong cách làm việc của họ. Một người có xuất thân tốt không hẳn là có năng lực và tư cách tốt để phù hợp với công việc. Do đó, cần phải đánh giá toàn diện để tìm ra những ứng viên có đủ năng lực và tư cách để phát triển và thăng tiến trong công việc.

02

Theo đó, việc lựa chọn ứng viên dựa trên đức tính và tài năng là điều cần thiết. Những người có đức tính tốt sẽ giúp họ hoàn thành nhiệm vụ một cách trung thực và đúng đắn, trong khi những người có tài năng sẽ giúp họ thực hiện công việc hiệu quả và nhanh chóng hơn. Tuy nhiên, nếu một người không đủ năng lực và tư cách để phù hợp với công việc, thì việc sa thải anh ta là điều cần thiết để đảm bảo chất lượng và hiệu quả công việc.

"Đức và năng lực là tiêu chuẩn duy nhất để trọng dụng và thăng chức," như lời của Tuân Tử. Không cần tuân theo trình tự thăng tiến thông thường, những người có đức và năng lực sẽ được đánh giá và trọng dụng ngay lập tức. Ngược lại, những người năng lực kém cần bị loại bỏ ngay.

Đánh giá theo đức và tài là cách để phân biệt tốt xấu, đảm bảo đúng sai phân minh và thu hút thêm nhân tài. Lôi Quân, CEO của Xiaomi, đã đề xuất rằng tất cả các bộ phận nên mạnh dạn bổ nhiệm những tài năng trẻ xuất sắc. Trong tương lai, việc đào tạo và bổ nhiệm các "anh hùng trẻ tuổi" cần được đưa vào danh mục các chỉ số đánh giá nâng cao năng lực tổ chức của các bộ phận khác nhau.

Những tài năng đặc biệt luôn đáng được đối xử đặc biệt, không phân biệt thâm niên hay tuổi tác. Người lãnh đạo cần phải kịp thời phát hiện và chọn lựa những tài năng xuất sắc để đưa vào vị trí phù hợp nhất. Chỉ có như vậy, chúng ta mới có thể tận dụng tối đa những nguồn nhân tài của mình.

Trong việc quản lý con người, không có phương thức nào là cố định. Người lãnh đạo phải có khả năng tạo ra một môi trường làm việc tốt nhất để giữ chân nhân tài bằng thành tích nghề nghiệp. Đồng thời, họ cũng phải mạnh dạn trọng dụng khi gặp những tài năng xuất chúng, phá bỏ những thói quen cũ và ra quyết định hợp lý tùy theo tình hình khách quan để sử dụng nhân tài một cách hiệu quả nhất.

Học lực và bằng cấp không phải là tiêu chuẩn duy nhất để tuyển chọn nhân tài. Quan trọng hơn cả là dùng "nhân" vì cái "tài". Những tài năng đặc biệt không chỉ có kiến thức chuyên môn mà còn có năng lực tự học và phát triển bản thân. Do đó, họ cần được đánh giá bằng nhiều yếu tố khác nhau để đảm bảo sự công bằng và hiệu quả trong quá trình tuyển dụng.

03

Lắng nghe lời nói của một người không đủ để đánh giá họ hoàn toàn. Chúng ta cần quan sát và xem xét hành vi của họ có phù hợp với lời nói và hành động hay không. Điều này giống như câu nói của Khổng Tử: "Nếu xét người chỉ qua vẻ bề ngoài thì sẽ mất đi người đức độ như Tử Dụ; nếu xét người chỉ qua lời nói thì sẽ mắc sai lầm khi bổ nhiệm người không nhất quán trong lời nói và việc làm như Tể Dư." Chúng ta cần sự cân nhắc và đánh giá đúng đắn để có thể chọn đúng người và đưa ra quyết định hợp lý.

Việc đánh giá tài năng của một người chỉ dựa trên vẻ ngoài hay lời nói là không đúng. Có rất nhiều người như Bao Chửng với nước da ngăm đen và ngoại hình không được đẹp mắt nhưng lại là một quan thanh liêm giỏi phá án, đã lập được nhiều công lớn trên chính trường. Hoặc như Lưu Dung, bị gù lưng và có khuyết điểm cơ thể, nhưng vẫn giỏi về việc chính sự và phò tá hai thế hệ hoàng đế. Jack Ma cũng trông giống như "người ngoài hành tinh" nhưng lại là người sáng lập thành công Alibaba. Do đó, không nên đánh giá một người chỉ dựa trên vẻ ngoài. Biển không thể đo bằng cốc, một người có phải là một tài năng hay không không liên quan đến ngoại hình của họ.

Khổng Tử cũng từng nói: "Ban đầu, tôi lắng nghe lời nói của một người và tin vào hành động của họ; hiện tại, tôi vẫn nghe lời nói của họ nhưng sẽ quan sát hành động của họ." Điều này thể hiện rằng việc đánh giá một người chỉ dựa trên vẻ ngoài hay lời nói của họ là không đúng và cần có sự quan sát và đánh giá đầy đủ hơn.

Để đánh giá một người có phải là người có phẩm chất quân tử hay không, chúng ta không thể chỉ dựa vào vẻ bề ngoài mà còn phải quan sát hành động của họ. Không chỉ nghe lời họ nói mà còn phải quan tâm đến việc họ có thực sự khôn ngoan hay không.

Trong quá trình phỏng vấn, một số ứng viên có khả năng tự giới thiệu rất ấn tượng và khả năng giao tiếp tốt, tuy nhiên nhà tuyển dụng cần phải cẩn trọng để phân biệt thông tin đó với những gì thực sự xảy ra. Điều này đặc biệt quan trọng khi xét đến các thông tin được đưa ra trong CV của ứng viên.

Lời nói và hành động của một người thường không tương xứng với nhau. Vì vậy, nếu muốn đánh giá một người, chúng ta cần phải quan tâm đến hành động của họ chứ không chỉ dựa vào bề ngoài hay những gì họ nói. Điều này càng trở nên quan trọng hơn trong quá trình tuyển dụng nhân tài.