1. Khái niệm Tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi:
Tình dục là một nhu cầu bản instict của con người và đã trở thành một phần của cuộc sống xã hội từ lâu. Theo quan điểm khoa học, tình dục được coi là một nhu cầu vật chất, cơ bản nhất và không thể thiếu trong cấu trúc 5 tầng nhu cầu của con người, như được Araham Maslow - một nhà tâm lý học nổi tiếng thế giới, đề cập trong "A Theory of Human Motivation" (Một lí thuyết về động lực thôi thúc con người). Nhu cầu tình dục có khả năng ảnh hưởng đáng kể đến tâm lý con người khi chưa được thoả mãn và có liên quan trực tiếp đến sự tồn tại của họ. Vì vậy, con người luôn cố gắng để đáp ứng nhu cầu cơ bản này.Có nhiều quan niệm khác nhau xoay quanh nội dung này dựa trên nghiên cứu. Theo từ điển tiếng Việt, "Tình dục là nhu cầu tự nhiên của con người về quan hệ tình dục." Định nghĩa này cho rằng tình dục là một nhu cầu tự nhiên của con người và thường liên quan đến giới tính. Tuy nhiên, có một cách tiếp cận khác dựa trên nguồn gốc của từ "tình dục" trong tiếng Hán, trong đó "tình" ám chỉ tới cảm xúc, tình cảm và sự thăng hoa tinh thần, trong khi "dục" đề cập đến nhu cầu sinh lý của cả nam và nữ. Vì vậy, tình dục có thể chỉ đơn thuần là biểu hiện cảm xúc (như ham muốn) và có thể là một hành động hoặc hoạt động sinh lý.
Các quan điểm hiện đại về tình dục có sự đa dạng hơn các quan niệm truyền thống. Điều này xuất phát từ sự công nhận của xã hội về các hướng tính dục không theo truyền thống, đặc biệt là đồng tính và lưỡng tính. Theo đó, tình dục có thể được hiểu là:
- Hành vi tìm kiếm sự thỏa mãn hoặc sinh sản, có phạm vi rộng, không chỉ đơn thuần là quan hệ tình dục nam nữ mà còn bao gồm nhiều hành vi khác nhằm mang lại sự thỏa mãn, bằng cách sử dụng tay hoặc miệng, ở vùng kín hoặc các bộ phận khác trên cơ thể. Cũng coi là tình dục khi thực hiện sự thỏa mãn với người tình cùng hoặc khác giới, với một hoặc nhiều người, tự thỏa mãn hoặc thỏa mãn lẫn nhau, nghĩ về tình dục hoặc sử dụng các đồ chơi tình dục - Bác sĩ Đào Xuân Dũng. Hoặc "tình dục không chỉ là quan hệ tình dục, là việc đưa dương vật của người đàn ông vào âm đạo của người phụ nữ. Vì quan hệ tình dục chỉ là một dạng tình dục. Tình dục theo đúng nghĩa của từ đó là tất cả những gì hai người làm để thân mật và mang lại sự thỏa mãn cho nhau. Tình dục là vô số cách để tạo cảm xúc, từ việc hôn hít, vuốt ve nhẹ nhàng đến những kích thích mạnh mẽ" - Bác sĩ Phan Xuân Trung.
Rõ ràng, còn nhiều hướng tiếp cận và quan niệm chưa đồng nhất về tình dục. Tuy nhiên, để có cái nhìn toàn diện, ta cần xác định tình dục với các nội dung sau đây:
Thứ nhất, tình dục là nhu cầu tự nhiên, chính đáng và nằm trong bản năng con người, không phân biệt giới tính.
Thứ hai, Tình dục không chỉ là hành vi giao hợp giữa nam và nữ, mà còn bao gồm các hành vi khác nhằm tạo ra sự khoái cảm thông qua kích thích các bộ phận sinh dục và bộ phận nhạy cảm khác trên cơ thể.
Thứ ba, Tình dục có thể được thực hiện giữa các đối tượng mà không phân biệt theo giới tính.
Về bản chất, tình dục và hành vi quan hệ tình dục không mang ý nghĩa tiêu cực mà hoàn toàn là bản năng và nhu cầu thiết yếu của con người. Tuy nhiên, hành vi quan hệ tình dục ở độ tuổi quá nhỏ có thể để lại nhiều hậu quả đáng kể về mặt tâm lý, sinh học và sự phát triển bình thường của trẻ em; các vấn đề bệnh lý có thể phát sinh do tổn thương ở bộ phận sinh dục – đặc biệt là ở phụ nữ. Vì vậy, để bảo vệ trẻ em ở từng độ tuổi cụ thể dựa trên mức độ nhận thức và sự phát triển thể chất của trẻ em, cần áp dụng các biện pháp bảo vệ phù hợp. Đối với trẻ em dưới 13 tuổi, khả năng nhận thức của các em về bản thân và xã hội còn hạn chế, suy nghĩ chưa trưởng thành, cả tin và rất dễ bị người lớn lợi dụng, chi phối và xâm hại. Trẻ em từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì đã có nhận thức cơ bản về bản thân xã hội, bắt đầu hình thành quan điểm riêng và có khả năng tự quyết định hành vi cá nhân. Ở góc độ y học, trẻ ở độ tuổi này có những thay đổi đáng kể trong sự phát triển, chẳng hạn như chiều cao và cân nặng tăng nhanh, hông rộng hơn, ngực phát triển, mọc lông mu, lông nách, mùi cơ thể thay đổi, bắt đầu xuất tinh hoặc có chu kỳ kinh nguyệt và nhiều hơn nữa. Điều này cho thấy, trẻ em nam và nữ ở độ tuổi này đã phát triển đủ về mặt sinh học và có khả năng quan hệ tình dục và sinh con; tuy nhiên, các quan niệm địa phương cho thấy trẻ em nữ phát triển sớm hơn và có khả năng cưới hỏi và sinh con, còn trẻ em nam phát triển muộn hơn nhưng cũng đã có khả năng quan hệ tình dục và một số có thể sinh con; ngoài ra, ở độ tuổi này, trẻ đã có khả năng tự bảo vệ mình và tự quyết định hành vi của mình, do đó các vấn đề liên quan đến tình dục không còn gắt gao như đối với lứa tuổi dưới 13 tuổi. Các quy định pháp luật đặc biệt trong Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi có mức độ nghiêm khắc của hình phạt với người phạm tội giảm nhẹ hơn so với tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi.
Về mặt pháp lý, giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác là một phần cấu thành của tình dục. Đồng thời, có thể thấy giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác chính là cách tác động vào thế giới khách quan của tình dục – theo nghĩa là một nhu cầu bản năng. Nói cách khác, hành vi quan hệ tình dục được chia thành hai loại: giao cấu và hành vi quan hệ tình dục khác. Trên thực tế, việc phân loại này cho thấy mức độ hậu quả đối với nạn nhân không phụ thuộc vào cách thức quan hệ tình dục (bao gồm quan hệ tình dục xâm lấn và quan hệ tình dục không xâm lấn). Điều này có thể tác động vào việc quyết định hình phạt đối với tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi.
Thuật ngữ "giao cấu" đã được sử dụng từ sớm trong lĩnh vực pháp luật hình sự. Cụ thể, trong Bản tổng kết số 329/HS2 ngày 11/5/1976 của TANDTC, giao cấu được định nghĩa là "sự cọ sát dương vật nam vào bộ phận sinh dục người phụ nữ...". Đơn giản hơn, giao cấu được xác định là hành vi trực tiếp xâm nhập giữa bộ phận sinh dục nam và bộ phận sinh dục nữ, mà không bao gồm xâm nhập của bộ phận sinh dục nam vào các bộ phận như hậu môn hoặc miệng của người khác. Quy định tương tự cũng được đề cập trong Nghị quyết số 06/2019/NQ-HĐTP, liên quan đến hướng dẫn áp dụng một số quy định tại các điều 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147 của Bộ luật Hình sự năm 2015 và việc xét xử các vụ án xâm hại tình dục đối với người dưới 18 tuổi. Theo đó, giao cấu được quy định là hành vi xâm nhập của bộ phận sinh dục nam vào bộ phận sinh dục nữ, với bất kỳ mức độ xâm nhập nào. Các hành vi quan hệ tình dục khác bao gồm sự sử dụng bộ phận sinh dục nam hoặc các bộ phận khác trên cơ thể (như ngón tay, ngón chân, lưỡi...), dụng cụ tình dục xâm nhập vào bộ phận sinh dục nữ, miệng hoặc hậu môn của người khác. Một số ví dụ về các hành vi này bao gồm đưa bộ phận sinh dục nam xâm nhập vào miệng hoặc hậu môn của người khác, sử dụng các bộ phận khác trên cơ thể (như ngón tay, ngón chân, lưỡi...), hoặc dụng cụ tình dục xâm nhập vào bộ phận sinh dục nữ, miệng hoặc hậu môn của người khác. Đối với Luật hình sự, quan điểm đã có sự nhận thức rõ ràng hơn về các hành vi quan hệ tình dục, xác định rằng quan hệ tình dục không chỉ thông qua việc sử dụng bộ phận sinh dục nữ mà còn có thể diễn ra thông qua đường hậu môn, đường miệng, quan hệ tình dục bằng tay hay bằng đồ chơi tình dục hoặc giữa các cặp đồng tính cùng giới tính. Trong lĩnh vực khoa học pháp luật hình sự, tội phạm được xác định là hành vi của con người, điều này có nghĩa rằng điều gì chỉ tồn tại trong tư tưởng và không được thể hiện thông qua hành vi, thì không được coi là tội phạm. Các hành vi tội phạm ảnh hưởng đến môi trường xã hội phản ánh tính tiêu cực của chúng khi gây nguy hiểm cho xã hội. Nói cách khác, tội phạm luôn chứa đựng sự chống đối với nhà nước, chống đối với xã hội, đi ngược lại với lợi ích của cộng đồng, trật tự xã hội, và xâm phạm quyền tự do và các lợi ích hợp pháp của con người. Tính nguy hiểm cho xã hội của tội phạm cũng thể hiện qua sự xâm hại đến các quan hệ xã hội, tính khách quan của hành vi (bao gồm cả phương tiện, công cụ và thiết bị sử dụng trong hành vi), mức độ thiệt hại hoặc đe dọa gây ra, mức độ lỗi và động cơ, mục đích phạm tội.
Ngoài tính nguy hiểm cho xã hội, tội phạm còn đặc trưng bởi sự trái pháp luật. Về mặt cấu trúc, tội phạm có điểm chung là được tạo thành từ những yếu tố không thể tách rời nhưng có thể phân chia trong tư duy, từ đó cho phép nghiên cứu độc lập. Theo luật hình sự Việt Nam, những yếu tố này bao gồm khách thể, mặt khách quan, chủ thể và mặt chủ quan của tội phạm.
Hành vi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi được coi là nguy hiểm cho xã hội khi được thực hiện bởi người từ đủ 18 tuổi trở lên, có đủ năng lực dân sự đối với trẻ em trong độ tuổi từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi thông qua việc giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác một cách tự nguyện và sẽ bị xử phạt theo quy định của Bộ Luật Hình sự năm 2015.
2. Đặc điểm Tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi:
Tội có hành vi giao cấu hoặc quan hệ tình dục với người từ 13 đến dưới 16 tuổi trong Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em năm 2015 thuộc vào nhóm tội xâm hại tình dục trẻ em, được quy định tại Chương XIV. Tội này tương đồng với các tội danh khác như Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi (Điều 142 Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em), Tội Cưỡng dâm người từ 13 đến dưới 16 tuổi (Điều 144 Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em) và Tội dâm ô đối đối với người dưới 16 tuổi (Điều 146 Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em). Nghiên cứu về tội có hành vi giao cấu hoặc quan hệ tình dục với người từ 13 đến dưới 16 tuổi có thể rút ra những đặc điểm cơ bản sau đây:Thứ nhất, tội có hành vi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục với người từ 13 đến dưới 16 tuổi là loại tội phạm có đối tượng đặc biệt. Đối tượng của tội phạm này phải đáp ứng những yếu tố đặc thù ngoài những yếu tố chung đối với đối tượng thông thường của tội phạm; trong trường hợp này, yếu tố đó là độ tuổi. Cụ thể, ngoài những yếu tố cơ bản như khi thực hiện hành vi phạm tội họ cần có đủ khả năng chịu trách nhiệm hình sự, đối tượng của tội có hành vi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục với người từ 13 đến dưới 16 tuổi là loại tội phạm có đối tượng đặc biệt phải là người trên 18 tuổi (đã thành niên) bất kể là nam hay nữ.
Thứ hai, lỗi được xác định là lỗi cố ý, với mục đích và động cơ là để đáp ứng nhu cầu tình dục cá nhân.
Thứ ba, tội là hành vi giao cấu hoặc thực hiện quan hệ tình dục khác với người từ 13 đến dưới 16 tuổi, gây tổn hại trực tiếp đến sức khỏe sinh sản, sự phát triển bình thường của họ về mặt sức khỏe và tâm lý. Trẻ em nam hoặc nữ trong độ tuổi từ 13 đến dưới 16 tuổi - độ tuổi dậy thì, là nạn nhân của tội phạm này.
Ngày thứ tư, yếu tố tự nguyện trong quá trình thực hiện hành vi tình dục của trẻ em từ 13 đến dưới 16 tuổi đóng vai trò quan trọng trong việc xác định tội danh. Sự đồng ý có thể xuất phát từ tình yêu và quan hệ tình cảm, hoặc theo những quan niệm truyền thống về hôn nhân.
Tuy nhiên, bất kể nguyên nhân là gì, pháp luật Việt Nam đã quy định rằng hành vi giao cấu hoặc tổ chức hành vi tình dục khác với người dưới 16 tuổi là vi phạm và cần được bảo vệ tốt nhất về mặt tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm và danh dự. Điều này là do ở độ tuổi này, trẻ em chưa thể có sự cân bằng giữa cơ thể và nhận thức, dẫn đến việc dễ bị lừa dụng. Ngoài ra, hành vi tình dục ở độ tuổi quá trẻ cũng có thể dẫn đến những vấn đề sức khỏe sinh sản và các bệnh lý khác trong tương lai.