Tìm hiểu những bí mật hấp dẫn về đánh giá chỉ số IQ của con người

Trong những năm trở lại đây, bài kiểm tra chỉ số thông minh (IQ) đã trở thành một phương pháp để đo lường năng lực trí tuệ của cá nhân.

Có rất nhiều ý kiến cho rằng mức độ thông minh của một người sẽ tăng lên khi chỉ số IQ của họ cao hơn. Điều này tạo nên cuộc tranh luận về việc ai là người có chỉ số IQ cao nhất trên thế giới và liệu họ có thể được coi là người thông minh nhất hay không.

Tên nhà vật lý nổi tiếng Albert Einstein thường được nhắc đến trong các cuộc trò chuyện. Ông được ước tính có chỉ số IQ là 160, mặc dù không phải là con số cao nhất từng được ghi nhận.

Sinh vào ngày 14 tháng 3 năm 1879, Albert Einstein được coi là một trong những tài năng tuyệt vời nhất trong lịch sử.

Đương nhiên, các bài kiểm tra IQ vẫn có những hạn chế và nhiều người đã đặt câu hỏi liệu chúng có phù hợp để đánh giá trí tuệ của một người hay không. Thêm vào đó, một số bài kiểm tra IQ đã từng được sử dụng để phân biệt đối xử với các nhóm chủng tộc và dân tộc cụ thể, tạo ra những lịch sử đen tối.

Ngoài ra, cả độ tin cậy và hiệu quả của các bài kiểm tra IQ cũng luôn bị nghi ngờ. Một số chuyên gia đã gợi ý rằng chúng có thể không chỉ đánh giá trí thông minh mà còn thể hiện mức độ động lực, chất lượng học tập, tình trạng sức khỏe và các yếu tố khác của một người.

Marilyn vos Savant, sinh ngày 11 tháng 8 năm 1946, là một nhà bình luận tạp chí người Mỹ được vinh danh trong Sách kỷ lục Guinness năm 1986 với chỉ số IQ cao nhất từng được ghi nhận: 228. Trí thông minh của cô được đánh giá qua hai bài kiểm tra, Bài kiểm tra Stanford-Binet và Bài kiểm tra Stanford-Binet.

Sự ra đời của bài kiểm tra IQ đầu tiên

Vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, cộng đồng khoa học rất quan tâm đến nghiên cứu về trí thông minh. Các công trình ban đầu về chủ đề này đã được xuất bản bởi Sir Francis Galton, người sáng lập tâm lý học khác biệt, người tin rằng trí thông minh là di truyền và có thể được xác định bằng cách quan sát cách một người thực hiện các nhiệm vụ tương tác.

Theo Verywell Mind, những tác vụ này liên quan đến sự tiếp nhận thông điệp của não bộ con người, sau đó tạo ra phản ứng như chậm lại sau khi thấy ai đó trước mặt mình chậm lại.

Vào thời kỳ chuyển giao giữa thế kỷ, một nhà tâm lý học người Pháp có tên là Alfred Binet đã lôi cuốn bởi công trình nghiên cứu của Galton. Ông cũng bắt đầu nghiên cứu và phát triển những bài kiểm tra để đo lường trí thông minh, được sử dụng rộng rãi từ năm 1904 khi chính phủ Pháp muốn xác định trẻ em nào sẽ gặp khó khăn trong việc học ở trường.

Alfred Binet, một nhà tâm lý học người Pháp, đã phát triển bài kiểm tra IQ đầu tiên được gọi là Thang đo Binet-Simon.

Sau đó, Binet và đồng nghiệp Theodore Simon đã tạo ra một bài kiểm tra mới bao gồm một loạt câu hỏi tập trung vào các kỹ năng như chú ý và giải quyết vấn đề - không nhất thiết là những kỹ năng được dạy trong lớp học, mà là những kỹ năng có thể ảnh hưởng đến khả năng học tập của trẻ. Bài kiểm tra này gồm 30 câu hỏi và được gọi là Thang đo Binet-Simon, bài kiểm tra IQ đầu tiên được công nhận chính thức.

Sự phát triển của kiểm tra trí thông minh

Theo thời gian, Thang đo Binet-Simon đã được cải thiện. Đầu tiên, nhà tâm lý học Lewis Terman của Đại học Stanford đã chuẩn hóa bài kiểm tra và sử dụng hai thang đo trong phiên bản sửa đổi của mình để mang lại kết quả chính xác hơn. Ông cũng đã dịch bài kiểm tra sang tiếng Anh vào năm 1916.

Một năm sau, nhà tâm lý học Robert Yerkes đã phát triển hai bài kiểm tra IQ cho quân đội Hoa Kỳ. Bài kiểm tra Alpha là bài kiểm tra viết, trong khi bài kiểm tra Beta bao gồm các bức tranh dành cho những tân binh không biết đọc hoặc không thông thạo tiếng Anh. Cả hai bài kiểm tra đều được thiết kế để giúp quân đội xác định những tân binh nào có thể phù hợp với các vai trò cụ thể trong quân đội.

Theo đó, các bài kiểm tra trí thông minh (IQ) như vậy cũng được sử dụng để lựa chọn những người nhập cư vào Hoa Kỳ trong thời gian này, điều này đã gây ra sự áp đặt các hạn chế phân biệt đối xử đối với nhóm mà được cho là có chỉ số IQ "thấp kém".

Nhà tâm lý học David Wechsler công bố một bài kiểm tra trí thông minh mới vào năm 1955 có tên là "Thang đo trí thông minh dành cho người lớn Wechsler".

Sau đó, vào năm 1955, nhà tâm lý học người Mỹ David Wechsler đã phát triển một bài kiểm tra trí thông minh mới cho người lớn được gọi là Thang đo trí thông minh Wechsler dành cho người lớn (WAIS). Wechsler tin rằng trí thông minh nên được đánh giá bằng cách so sánh điểm số của những người làm bài kiểm tra cùng nhóm tuổi.

Sau đó, một số cải tiến đã được áp dụng vào hệ thống của Wechsler và cuối cùng đã phát triển thành WAIS-IV, tiêu chuẩn hiện đại để đánh giá trí thông minh. Theo tiêu chuẩn này, điểm trung bình được xác định là 100, trong đó hai phần ba số người tham gia đạt điểm nằm trong khoảng bình thường từ 85 đến 115.

Về lý thuyết, điểm của một người càng cao thì họ càng thông minh.

Ai là người có chỉ số IQ cao nhất thế giới?

Mặc dù đã có sự tiêu chuẩn hóa các bài kiểm tra IQ và nhiều sửa đổi đã được thực hiện theo thời gian, việc xác định chỉ số IQ cao nhất từ trước đến nay vẫn không dễ dàng. Tuy có những người đạt điểm số rất cao, nhưng đáng ngạc nhiên là có những người thông minh nhất trên thế giới lại có điểm IQ thấp hơn rất nhiều so với những gì bạn có thể mong đợi.

Nói ví dụ, Albert Einstein được nhiều người coi là một trong những tâm hồn tiên phong vượt trội nhất trong lịch sử, tuy nhiên chỉ số IQ của ông được ước tính vào khoảng 160 - vẫn cao hơn nhiều so với mức trung bình, nhưng không phải là một trong những người có chỉ số IQ cao nhất trên thế giới. Và chỉ số IQ của Stephen Hawking cũng được đưa ra ước tính là con số tương tự.

Chỉ số IQ của Albert Einstein chưa từng được kiểm tra chính thức, nhưng một số nguồn ước tính rằng chỉ số IQ của ông là khoảng 160.

Tuy nhiên, từ góc độ thống kê mà nói, điểm số ước tính của Einstein và Hawking khá thấp so với điểm số của William James Sidis và Marilyn vos Savant. Sidis được coi là thiên tài với chỉ số IQ ước tính từ 250 đến 300; IQ của Savant đã được ghi nhận là 228.

Tuy nhiên, các bài kiểm tra IQ không phải là tiêu chí đo lường trí thông minh hoàn hảo. Giới nhà phê bình thường đánh giá các bài kiểm tra này là "có những lỗi căn bản" và có nhiều cuộc tranh luận xoay quanh câu hỏi rằng việc trở thành một trong những người thông minh nhất thế giới có ý nghĩa như thế nào.

William James Sidis - đứa trẻ thần đồng và người thông minh nhất từng sống

Bản chất "có lỗi cơ bản" của các bài kiểm tra IQ

Nghiên cứu cho thấy bài kiểm tra IQ không thể hoàn toàn phản ánh trí tuệ con người.

Roger Highfield, người đứng đầu bộ phận quan hệ đối ngoại tại Viện nghiên cứu Trung tâm Khoa học ở Luân Đôn, cho biết: "Kết quả đã hoàn toàn bác bỏ ý kiến rằng chỉ có một chỉ số như IQ có thể đo lường toàn bộ các sự khác biệt về khả năng nhận thức giữa các cá nhân".

Nhóm nghiên cứu đã phân tích một mẫu gồm 46.000 cá nhân từ nhiều quốc gia trên thế giới đã tham gia vào một cuộc khảo sát trực tuyến, trong đó họ được yêu cầu hoàn thành 12 bài kiểm tra tinh thần để đo lường các khía cạnh khác nhau trong khả năng nhận thức của mình.

Cuối cùng, họ nhận ra rằng không có chỉ số trí thông minh đơn lẻ nào có thể đại diện cho sự đa dạng giữa ba khía cạnh riêng biệt của khả năng nhận thức: trí nhớ ngắn hạn, phán đoán và giải quyết vấn đề.

Điều này có nghĩa là các bài kiểm tra IQ hoàn toàn vô ích? Không hoàn toàn. Tuy nhiên, chúng không nên được sử dụng độc lập để xác định mức thông minh của một người hay xác định ai là người thông minh nhất trên thế giới.

Nguồn: ATI