Tiến độ mới về đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam 350 km/h: Đầu tư hơn 70 tỷ USD

Trong tài liệu góp ý về đề án đầu tư đường sắt tốc độ cao trên tuyến Bắc - Nam gửi tới Bộ Giao thông vận tải, Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị - thành viên ban chỉ đạo xây dựng, thực hiện đề án - đã phê duyệt việc đầu tư đường sắt tốc độ cao trên tuyến Bắc - Nam theo kịch bản 3.

Đường sắt tốc độ cao ở nước ngoài.

Theo đó, Bộ Xây dựng đã thống nhất xây dựng lại đường sắt Bắc - Nam theo mô hình đường sắt đôi, với đường ray có chiều rộng 1.435 mm, tải trọng 22,5 tấn/trục và tốc độ thiết kế 350 km/h để vận chuyển hành khách và hàng hóa khi cần thiết.

Tổng vốn đầu tư dự án theo mô hình 3 là khoảng 68,98 tỷ USD. Trong trường hợp đầu tư ngay cả hạ tầng, thiết bị và phương tiện cho việc khai thác tàu hàng đi Bắc - Nam, tổng vốn đầu tư dự án là khoảng 71,69 tỷ USD.

Kế hoạch này sẽ tái hiện toàn bộ tuyến đường sắt tốc độ cao từ Bắc vào Nam, với 60% là cầu, 10% hầm và 30% chạy trên nền đất. Tuyến này sẽ bao gồm 23 ga khách, 5 khu tập kết, sửa chữa và bảo dưỡng, cùng với 40 cơ sở bảo trì hạ tầng, 5 ga hàng, 4 đề pô, và 28 km đường nối ga để chạy tàu hàng khi cần thiết.

Dự án này còn định mua sắm 74 đoàn tàu động lực phân tán, với tổng cộng 1.184 toa xe, đảm bảo năng lực chạy tàu đáp ứng 175 đôi tàu/ngày đêm (150 đôi tàu cho đường sắt tốc độ cao và 25 đôi tàu cho đường sắt hiện hữu). Kế hoạch sẽ phục vụ vận chuyển khoảng 133,5 triệu hành khách/năm và 20 triệu tấn hàng hóa/năm.

Ngoài kịch bản 3, hai kịch bản còn đang được Bộ Giao thông vận tải lấy ý kiến từ các thành viên Ban Chỉ đạo xây dựng và thực hiện đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam và các dự án đường sắt quan trọng quốc gia.

Theo đó, kịch bản 1 sẽ xây dựng mới tuyến đường sắt Bắc - Nam đường đôi, có khổ ray 1.435 mm, chiều dài 1.545 km, tốc độ thiết kế 350 km/h, tải trọng trục 17 tấn/trục, dành riêng để khai thác tàu khách. Ngoài ra, cũng sẽ nâng cấp và cải tạo đường sắt Bắc - Nam hiện tại để chuyên chở hàng hóa, khách du lịch và khách ngắn hạn. Tổng vốn đầu tư ước khoảng 67,32 tỷ đô la Mỹ.

Kịch bản 2: Xây dựng mới tuyến đường sắt Bắc - Nam, đường đôi, ray 1.435 mm, tải trọng 22,5 tấn/trục, khai thác chung tàu hành khách và hàng hóa, tốc độ thiết kế 200 - 250 km/h, tàu hàng chạy tối đa 120 km/h.

Đồng thời, hiện đại hóa đường sắt Bắc - Nam hiện có để vận chuyển hàng hóa, du khách và khách chạy ngắn. Tổng vốn đầu tư 72,02 tỷ USD. Mặc dù đã thống nhất về dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam theo kịch bản 3, nhưng Bộ Xây dựng cho rằng dự án chưa thể hiện rõ việc nâng cấp, hiện đại hóa tuyến đường sắt Bắc - Nam hiện có bằng cách nào.

Theo Bộ Xây dựng, với sự hội nhập ngày càng gia tăng, việc đảm bảo tiêu chuẩn liên vận quốc tế trong quá trình vận hành sau này là cần thiết. Bộ Giao thông Vận tải cần nghiên cứu nâng cấp, hiện đại hóa tuyến đường sắt Bắc - Nam theo hướng thay thế toàn bộ đường sắt khổ 1.000mm bằng khổ tiêu chuẩn 1.435mm.

Ngoài ra, dự án tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam có chiều dài 1.545km, đi qua 20 tỉnh, thành phố. Do đó, Bộ Xây dựng đề xuất Bộ Giao thông Vận tải cần phối hợp với các địa phương có dự án chạy qua để giữ nguyên hướng tuyến, tránh điều chỉnh hướng tuyến gây phát sinh chi phí đầu tư.

Bộ Xây dựng cần chú ý đến việc đầu tư đường sắt Bắc - Nam với số tiền lên tới hàng chục tỷ USD. Để đảm bảo tính khả thi của dự án, Bộ Giao thông Vận tải cần thêm các căn cứ pháp lý để đề xuất sơ bộ tổng vốn đầu tư.