Thủ tục tách quyền sử dụng đất khi đồng sở hữu đất chết

Tóm tắt câu hỏi:

Gia đình tôi có một miếng đất ở trung tâm thành phố, nhưng cha mẹ đã qua đời và chỉ còn lại mấy anh em. Miếng đất này có tên cha và các chị em trong sổ đỏ chung. Tôi có hai câu hỏi: Thứ nhất, nếu cha tôi đã mất, thì việc giải quyết miếng đất như thế nào theo quy định pháp luật? Thứ hai, nếu chỉ có tôi muốn giải quyết miếng đất mà các anh em không muốn, thì tôi phải làm thế nào? Tôi mong nhận được phản hồi từ luật sư và xin chân thành cảm ơn!

Luật sư tư vấn:

Thứ nhất: Việc phân chia mảnh đất là sở hữu chung khi một trong những đồng sở hữu chết

- Xác định phần di sản ba bạn để lại:

- Dựa trên thông tin bạn cung cấp, gia đình bạn sở hữu một miếng đất có tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), trong đó cha của bạn và các chị em là các đồng sở hữu. Số người con chung của ba bạn không được đề cập rõ, vì vậy quyền sử dụng đất sẽ được chia đều cho những cá nhân có tên trên sổ đỏ. Phần tài sản của ba bạn sẽ là một phần của di sản. Khi ba bạn qua đời, quyền sử dụng đất của ba bạn sẽ được phân chia theo quy định về thừa kế trong pháp luật. Cụ thể:

Khi ba bạn không để lại di chúc hoặc di chúc không hợp pháp, quyền sử dụng đất trong phần sở hữu của ba bạn sẽ được chia thừa theo quy định của pháp luật. Điều này có nghĩa là, phần di sản mà ba bạn để lại sẽ được chia đều cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất.

Theo quy định tại Điều 651 Bộ luật dân sự 2015, hàng thừa kế thứ nhất bao gồm "vợ chồng, cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, con cái đẻ và con cái nuôi" của ba bạn. Trong trường hợp của bạn, phần di sản thừa kế của ba bạn sẽ được chia đều cho tất cả con cái của ông và ông bà nội của bạn (vì bạn chỉ cung cấp thông tin rằng mẹ bạn đã mất, chưa rõ ông bà nội còn sống hay đã mất). Những người trong hàng thừa kế này sẽ nhận được phần di sản bằng nhau.

Như vậy, mỗi chị em bạn sẽ được nhận phần đất bằng nhau từ tài sản mà ba bạn để lại.

* Trường hợp thứ hai: Nếu ba bạn có viết di chúc hợp pháp và di chúc đó có hiệu lực, phần di sản của ba bạn sẽ được phân chia theo nội dung trong di chúc mà ba bạn đã lập.

Thứ hai: Việc ủy quyền phân chia di sản thừa kế

* Thủ tục nhận di sản thừa kế của ba bạn:

Đối với phần di sản mà cha bạn để lại, để người thừa kế có thể hưởng khối tài sản này, các người thừa kế cần thực hiện thủ tục khai nhận di sản thừa kế. Thủ tục này bao gồm:

- Viết văn bản khai nhận di sản thừa kế và đưa đi công chứng tại văn phòng công chứng nơi có tài sản địa ốc.

Hồ sơ bao gồm:

– Phiếu yêu cầu công chứng theo mẫu;

– Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền trên đất;

– Giấy chứng tử của cha bạn;

- Giấy tờ cá nhân của các thừa kế (CMTND, Hộ khẩu/hộ chiếu/Căn cước, Giấy khai sinh

- Các giấy tờ khác như: Giấy chứng tử của mẹ, Giấy chứng tử của ông bà nội, giấy tờ chứng minh con nuôi – nếu có,.....

* Bạn có cho biết rõ rằng anh chị em (các đồng thừa kế) từ chối nhận di sản thừa kế hay chỉ ủy quyền cho bạn thực hiện việc phân chia di sản không?

– Khi ủy quyền thực hiện thủ tục phân chia, bạn và các đồng thừa kế cần đến văn phòng công chứng để thực hiện hợp đồng ủy quyền cho bạn trở thành đại diện thực hiện thủ tục khai nhận và phân chia di sản thừa kế theo hướng dẫn được nêu ở trên.

– Trong trường hợp bạn từ chối quyền hưởng di sản thừa kế, mỗi anh chị của bạn cần đến văn phòng công chứng và viết văn bản "Từ chối quyền hưởng di sản thừa kế", để nêu rõ phần di sản mà họ từ chối trong phần di sản mà ba bạn để lại.

Sau khi kiểm tra và thấy rằng hồ sơ hoàn chỉnh và tuân thủ quy định pháp luật, công chứng viên sẽ tiến hành công khai thông báo tại trụ sở Uỷ ban nhân dân cấp xã, nơi mà người để lại di sản trước đây thường trú; trong trường hợp không có nơi thường trú, công khai thông báo sẽ được thực hiện tại Uỷ ban nhân dân cấp xã, nơi tạm trú có thời hạn của người đó. Trong trường hợp không xác định được cả hai nơi trên, công khai thông báo sẽ được tiến hành tại Uỷ ban nhân dân cấp xã, nơi có bất động sản của người để lại di sản.

Sau 15 ngày công khai thông báo và không có khiếu nại hoặc tố cáo nào được gửi đến, cơ quan công chứng sẽ cấp văn bản chứng nhận di sản thừa kế/văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế.

Trong trường hợp có sự khác nhau trong việc đồng thuận hoặc thỏa thuận phân chia di sản thừa kế giữa những người thừa kế, bao gồm cả anh em của bạn, và bạn muốn tiến hành phân chia di sản thừa kế, bạn có thể nộp đơn tới Tòa án nhân dân để yêu cầu phân chia di sản thừa kế theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.