1. Nêu những yếu tố tác động đến tâm lí học sinh trung học cơ sở trong bối cảnh xã hội mới?
Những yếu tố tác động đến tâm lí học sinh THCS trong bối cảnh xã hội mới:Bối cảnh xã hội hiện đại
Các lĩnh vực hoạt động và quan hệ có khó khăn tâm lý của học sinh
Khó khăn tâm lí trong các lĩnh vực khác nhau của học sinh các cấp học
Tác động của Internet và mạng xã hội đến tâm lí học sinh trung học cơ sở
Tác động của môi trường kinh tế – văn hóa hội nhập quốc tế
Để thảo luận về tác động đến tâm lý của học sinh cơ sở, chúng ta cần xem xét nhiều khía cạnh. Giai đoạn này là giai đoạn phát triển toàn diện về tâm sinh lý của học sinh, khi họ trải qua các biến đổi sinh lý, tâm lý giới tính và thay đổi về hình thể. Điều này có thể gây khó khăn cho nhiều học sinh và gây tình trạng trầm cảm, ảnh hưởng xấu đến bản thân, gia đình và nhà trường. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến tâm lý học sinh trung học cơ sở như gia đình, nhà trường và tác động của xã hội. Các yếu tố này đang trở nên ngày càng phổ biến và rõ ràng trong hiện nay.
Về gia đình, khi xét đến tác động đến tâm lý của học sinh trung học cơ sở, chúng ta không thể bỏ qua yếu tố gia đình. Gia đình là người đồng hành trong quá trình lớn lên của các em, và cũng là người có khả năng nhận thức và cảm nhận các thay đổi về tâm lý và sức khỏe của học sinh. Hiện nay, gia đình có tác động quan trọng đến tâm lý của học sinh. Thường chúng ta coi gia đình là nơi trở về, nơi cung cấp sự an ủi cho chúng ta. Tuy nhiên, chúng ta cần xem xét vấn đề này một cách toàn diện hơn, vì áp lực từ phụ huynh đang gia tăng theo sự phát triển của đất nước. Hiện nay, các bậc phụ huynh quan tâm nhiều đến thành tích của con, luôn gây áp lực để con đạt được thành tích này hay thành tích khác, nhưng không chú ý đến những thay đổi trong cảm xúc và tâm lý của con. Họ luôn cho rằng những gì họ làm là đúng và muốn tốt cho con, nhưng không hề hay biết rằng họ đang tạo ra những áp lực không cần thiết đối với con. Tất nhiên, bố mẹ luôn mong muốn con có một cuộc sống tốt hơn, nhưng thay vì ép buộc một cách nghiêm khắc, tại sao các bậc phụ huynh không trở thành bạn của con, lắng nghe con để hiểu tâm tư của con, tôn trọng sở thích và phát triển những điểm mạnh của con? Đây là những điều mà cha mẹ cần làm để con có cuộc sống tốt nhất. Rèn luyện con cái trong khuôn khổ và mức độ nhất định là một thách thức đối với các bậc phụ huynh hiện nay. Đừng đặt quá nhiều sự quan trọng vào thành tích hay cuộc sống và niềm vui của con. Hãy học cách trở thành bạn của con, đó cũng là cách để gia đình và con cái gắn kết hơn.
Nhà trường đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong việc ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ em. Hiện nay, chúng ta đang gặp phải nhiều tình huống liên quan đến bạo lực trong môi trường học đường và áp lực từ giáo viên lên học sinh trong lớp học. Đồng thời, chúng ta cũng đã nhận thấy những hành động và quy tắc không thích hợp đối với học sinh. Những vấn đề này có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý của học sinh trung học, đặc biệt là trong giai đoạn phát triển tâm sinh lý của họ, khi chưa có đủ nhận thức và kinh nghiệm. Để tránh tạo ra áp lực, rào cản hoặc tổn thương tâm lý cho học sinh, nhà trường và giáo viên cần quan tâm nhiều hơn đến học sinh, đón nhận và tôn trọng những thay đổi không phê phán và đừng quá chú trọng vào thành tích để ép buộc học sinh. Đồng thời, nhà trường cần nâng cao chất lượng và phương pháp giảng dạy, tạo ra môi trường học tập thoải mái và đáp ứng đầy đủ cho sự phát triển toàn diện của học sinh.
Trên xã hội: Trong giai đoạn trung học cơ sở, các em thường có sự tò mò về các vấn đề liên quan đến mạng xã hội. Hiện nay, việc tiếp cận mạng xã hội diễn ra rất sớm và các em thường phải đối mặt với nhiều mặt tiêu cực trên nền tảng này. Do sự tò mò chưa được hiểu đầy đủ, các em dễ dàng rơi vào những hoạt động không đáng có và tiêu cực trên mạng xã hội. Một điều đáng lưu ý là các em nhanh chóng học hỏi và lan truyền các xu hướng mạng mà không suy nghĩ cẩn thận. Vì vậy, mạng xã hội và các tác động xấu từ môi trường xung quanh có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của các em. Chúng ta cần trang bị cho các em kiến thức để sử dụng mạng xã hội đúng cách và giáo dục các em về những kỹ năng cần thiết trong cuộc sống.
2. Đặc điểm tâm sinh lí và những khó khăn của học sinh trung học cơ sở:
Giai đoạn trung học cơ sở xác định các học sinh có tuổi từ 11 đến 15. Trong thời kỳ này, các em trãi qua sự phát triển tinh thần mạnh mẽ và có khát vọng tự khẳng định. Một số đặc điểm đáng chú ý của học sinh trong giai đoạn này bao gồm:- Có nhu cầu tự khẳng định bản thân và ảnh hưởng đến ý thức cá nhân. Học sinh ở giai đoạn này có lòng tự trọng cao, mong muốn được công nhận sự phát triển của bản thân và tỏa sáng trước mọi người và cộng đồng.
Học sinh trung học cơ sở thường có xu hướng đánh giá cao về bản thân mình trong mặt phẩm chất và năng lực. Lý do là họ chưa có cái nhìn đúng về bản thân và coi mình là trung tâm, luôn tin rằng những gì họ làm là đúng. Tuy nhiên, họ chưa biết cách tự học và tự đánh giá, vì vậy những hành vi trong giai đoạn này thường mang tính hồn nhiên hơn.
Ngoài ra, ở độ tuổi phát triển này, trẻ em thường nhạy cảm với nhận xét và đánh giá từ người khác về bản thân. Những phản hồi tích cực không có ảnh hưởng lớn, tuy nhiên, những nhận xét tiêu cực nhất định có thể ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ. Lúc này, trẻ muốn được công nhận và đánh giá cao, do đó, khi bị chỉ trích hoặc đánh giá tiêu cực, trẻ dễ có tư thái chống đối hơn và có ý định phản kháng đối với bản thân. Đôi khi, trẻ cũng có thể trải qua cảm xúc tiêu cực trong tâm lý của mình. Trong giai đoạn này, trẻ cũng gặp khó khăn trong việc chia sẻ với giáo viên và phụ huynh. Họ có xu hướng tỏ ra nhút nhát và tránh xa khi gặp vấn đề. Hành vi tránh né và xa lánh câu hỏi cũng như trò chuyện trong gia đình trở nên phổ biến hơn so với trước đây. Trẻ gặp khó khăn trong việc xây dựng hình ảnh bản thân, giao tiếp và cách ứng xử với cha mẹ, giáo viên và thậm chí là bạn bè trong xã hội xung quanh.
Lứa tuổi học sinh trung học cơ sở (từ lớp 6 đến lớp 9) là giai đoạn chuyển tiếp từ trẻ em sang người lớn và thường được gọi với các tên như: “tuổi dậy thì”, “tuổi khủng hoảng”, “tuổi ngã ba đường”… Đây là thời kỳ đánh dấu sự thay đổi nhanh và mạnh mẽ của các yếu tố tâm sinh lí ở học sinh với sự phát triển nhảy vọt về chiều cao và thể lực, sự thay đổi về tỉ lệ cơ thể, các hormone sinh dục, sự phát triển năng lực nhận thức, tư duy và khả năng hình thành các mối quan hệ giao tiếp xã hội cũng như các yếu tố liên quan đến sự phát triển bản thân của học sinh.
3. Những khó khăn tâm lý của học sinh THCS:
3.1. Những khó khăn tâm lý của học sinh THCS hiện nay là:
– Thách thức vượt qua sự thay đổi trong tâm sinh lý ở tuổi dậy thì;– Khó khăn tâm lý của học sinh Trung học cơ sở (THCS) trong quan hệ với người trưởng thành;
– Khó khăn trong quan hệ, ứng xử với bạn bè khác giới;
– Khó khăn trong học tập;
– Khó khăn do ảnh hưởng mạnh mẽ từ những yếu tố bên ngoài.
3.2. Học sinh trung học cơ sở (THCS) có thể gặp phải nhiều khó khăn tâm lý khác nhau trong quá trình học tập và phát triển:
Dưới đây là một số khó khăn tâm lý phổ biến mà các học sinh cấp hai có thể gặp phải:Áp lực học tập: Học sinh THCS thường phải đối mặt với áp lực cao về thành tích học tập từ phụ huynh, giáo viên và xã hội. Yêu cầu cao về thành tích có thể gây căng thẳng và lo lắng, khiến học sinh cảm thấy áp lực quá lớn.
Thay đổi cơ địa và tuổi dậy thì: Độ tuổi thiếu niên và tuổi dậy thì là giai đoạn phát triển nhanh chóng, có nhiều biến đổi cả về cơ thể lẫn tâm lý. Học sinh THCS có thể gặp khó khăn trong việc thích nghi với những thay đổi này, gây ra cảm xúc không ổn định và biến động tâm trạng.
Tự tin và suy nghĩ tiêu cực: Một số học sinh có thể thiếu tự tin trong khả năng học tập của mình. Họ có thể phát triển thái độ tiêu cực, tự thấp thỏm đánh giá bản thân và sợ thất bại, từ đó kéo theo việc lười biếng học tập hoặc không tận hưởng đầy đủ việc học.
Gia đình hóa và nhóm nhỏ: Trong giai đoạn này, học sinh bắt đầu xây dựng các mối quan hệ xã hội và tham gia vào các nhóm bạn. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng dễ dàng tìm kiếm bạn bè, và cảm thấy không thuộc về một nhóm có thể gây ra cảm giác cô đơn và tách biệt.
Giao tiếp công nghệ và phương tiện truyền thông xã hội: Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và mạng xã hội có thể tạo áp lực tâm lý đối với học sinh THCS. Họ đối mặt với vấn đề phụ thuộc vào điện thoại di động và việc lãng phí thời gian quý báu cho việc học.