Thanh tra huyện là gì? Chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức?

1. Thanh tra huyện là gì ?

Thanh tra huyện là cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân cấp huyện. Thanh tra huyện được trang bị con dấu và tài khoản riêng. Cơ quan này thực hiện công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng, tiêu cực theo quy định của pháp luật. Thanh tra huyện cũng thực hiện các công việc liên quan đến thanh tra trong phạm vi quản lý nhà nước của Uỷ ban nhân dân cấp huyện. Đồng thời, cơ quan này chịu sự chỉ đạo và hướng dẫn về nghiệp vụ từ Thanh tra tỉnh.

2. Nhiệm vụ, quyền hạn của Thanh tra huyện: 

Quy định của pháp luật quy định nhiệm vụ của Thanh tra huyện bao gồm thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng và các nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể.

– Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm lãnh đạo và chỉ đạo công tác thanh tra trong phạm vi quản lý nhà nước. Lãnh đạo Thanh tra huyện thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn theo quy định của pháp luật.

– Khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật, quyết định việc thanh tra được đưa ra.

- Đề nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, ban hành các quy định mới sao cho phù hợp với yêu cầu quản lý; đề nghị đình chỉ, hủy bỏ hoặc bãi bỏ các quy định trái pháp luật được phát hiện qua quá trình thanh tra;

- Đề nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện giải quyết vấn đề liên quan đến công tác thanh tra;

- Kiến nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện xem xét trách nhiệm và xử lý những người thuộc quyền quản lý của mình nếu có hành vi vi phạm pháp luật đã được phát hiện thông qua công tác thanh tra hoặc không thực hiện kết luận, quyết định xử lý về thanh tra.

- Yêu cầu người đứng đầu các cơ quan, tổ chức khác xem xét trách nhiệm và xử lý những người thuộc quyền quản lý của cơ quan, tổ chức đó nếu có hành vi vi phạm pháp luật đã được phát hiện thông qua công tác thanh tra hoặc không thực hiện kết luận, quyết định xử lý về thanh tra.

- Đề nghị người đứng đầu cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện và Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã xem xét, chấn chỉnh và khắc phục những sai phạm trong ngành, lĩnh vực và địa bàn thuộc phạm vi quản lý mà Thanh tra huyện đã phát hiện qua công tác thanh tra.

- Đối với việc thực hiện thanh tra:

- Thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ của Ủy ban nhân dân cấp xã thuộc cơ quan chuyên môn của Ủy ban nhân dân cấp huyện.

- Thanh tra vụ việc phức tạp liên quan đến trách nhiệm của nhiều Ủy ban nhân dân cấp xã, nhiều cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện và các cơ quan, đơn vị khác theo kế hoạch được duyệt hoặc đột xuất khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật.

- Tiến hành thực hiện các nhiệm vụ thanh tra mà Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện giao phó.

- Giám sát, kiểm tra, và thúc đẩy việc thực hiện các kết luận, kiến nghị, và quyết định xử lý liên quan đến thanh tra từ Thanh tra huyện và Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện.

* Hướng dẫn cho Ủy ban nhân dân cấp xã và các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc quyền quản lý của Ủy ban nhân dân cấp huyện về việc tiếp công dân, xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

- Thanh tra và kiểm tra trách nhiệm của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, Thủ trưởng cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc quyền quản lý của Ủy ban nhân dân cấp huyện trong việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; đề xuất các biện pháp tăng cường công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong phạm vi quản lý của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện;

- Xác minh, kết luận và đề xuất việc giải quyết vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện khi được giao;

– Xem xét và đưa ra kết luận về việc giải quyết tố cáo của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã và Thủ trưởng các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện, trong trường hợp phát hiện vi phạm pháp luật, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện sẽ kiến nghị xem xét và giải quyết lại theo quy định;

– Theo dõi, kiểm tra và đẩy mạnh sự thực hiện các quyết định về giải quyết khiếu nại, kết luận tố cáo, cũng như quyết định xử lý tố cáo của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện;

– Tiếp nhận, xử lý đơn khiếu nại, tố cáo; giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền theo quy định của pháp luật.

* Về tiếp công dân:

– Công tác tiếp công dân, xử lý khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh tại Trụ sở tiếp công dân cấp huyện được tổ chức như sau:

– Ban Tiếp công dân có trách nhiệm bố trí nhân viên tiếp công dân và xử lý các vụ khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh thuộc phạm vi của Ban.

- Ban Tiếp công dân cấp huyện và đại diện của các cơ quan, tổ chức tham gia tiếp công dân thường xuyên tại Trụ sở tiếp công dân cấp huyện phối hợp hoạt động để đảm bảo sự phục vụ tốt nhất cho công dân.

- Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện chủ trì và phối hợp với cơ quan, tổ chức tham gia tiếp công dân thường xuyên tại Trụ sở tiếp công dân hoặc với các cơ quan, tổ chức, đơn vị có liên quan để tư vấn và hỗ trợ việc tiếp công dân định kỳ hoặc đột xuất. Đồng thời, lãnh đạo Đảng và Nhà nước ở huyện cũng tham gia tiếp công dân tại Trụ sở tiếp công dân cấp huyện.

- Đánh giá, xác định và xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh theo từng loại hình.

- Quyết định đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh được chấp nhận hoặc từ chối dựa trên cơ sở thẩm quyền và quy định pháp luật.

- Thực hiện các biện pháp giải quyết và xử lý đáp ứng yêu cầu của công dân.

- Đảm bảo việc giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh được thực hiện một cách nhanh chóng, minh bạch và công bằng.

+ Đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh sẽ được tiếp nhận trực tiếp tại Trụ sở tiếp công dân cấp huyện hoặc qua đường bưu điện hoặc do các cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền chuyển đến Uỷ ban nhân dân cấp huyện, Ban Tiếp công dân cấp huyện, cơ quan, tổ chức tham gia tiếp công dân tại Trụ sở tiếp công dân cấp huyện.

+ Các đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh đã được tiếp nhận nhưng không nằm trong phạm vi và trách nhiệm xử lý của Ban Tiếp công dân cấp huyện và các cơ quan, tổ chức tham gia tiếp công dân thường xuyên tại Trụ sở tiếp công dân cấp huyện sẽ được hướng dẫn và chuyển giữa các cơ quan, tổ chức tương ứng.

- Theo dõi và đẩy mạnh quá trình xử lý các khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh từ cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có thẩm quyền đối với những đơn, vụ việc được chuyển đến từ Ban Tiếp công dân cấp huyện.

- Đồng chủ trì và phối hợp với đại diện cơ quan, tổ chức tham gia tiếp xúc với công dân thường xuyên tại Trụ sở và cơ quan thanh tra nhà nước cùng cấp để kiểm tra việc tiếp nhận và giải quyết các đơn, vụ việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh mà Ban Tiếp công dân cấp huyện chuyển đến sau khi nhận được sự chỉ đạo từ Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện.

- Tổng hợp tình hình và kết quả công tác tiếp công dân trong phạm vi trách nhiệm của Ban tiếp công dân cấp huyện, cũng như của cơ quan, tổ chức tham gia tiếp công dân thường xuyên tại Trụ sở tiếp công dân cấp huyện. Báo cáo định kỳ và đột xuất đến Ủy ban nhân dân cấp huyện, cơ quan, tổ chức tham gia tiếp công dân thường xuyên tại Trụ sở tiếp công dân cấp huyện, thanh tra huyện, cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.

- Tổ chức tiếp xử lý trường hợp nhiều người khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh về cùng vấn đề:

+ Chủ trì hoặc phối hợp với cơ quan, tổ chức tham gia tiếp công dân thường xuyên tại Trụ sở tiếp công dân cấp huyện hoặc các cơ quan, tổ chức, đơn vị có liên quan để tiếp và xử lý các trường hợp nhiều người khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh về cùng một vấn đề.

- Phối hợp với cơ quan công an địa phương để đảm bảo an ninh, trật tự và an toàn cho người đến tiếp công dân tại Trụ sở;

- Hợp tác với cơ quan công an và Ủy ban nhân dân địa phương trong việc xử lý các vi phạm pháp luật tại Trụ sở tiếp công dân cấp huyện;

- Cùng với cơ quan công an và Ủy ban nhân dân địa phương, tác động, thuyết phục hoặc áp dụng các biện pháp để đưa công dân trở về nơi cư trú để xem xét và giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị và phản ánh.

+ Thanh tra và kiểm tra trách nhiệm của người đứng đầu trong việc tuân thủ các quy định pháp luật về tiếp công dân và xử lý đơn từ các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện, Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn.

- Quảng bá, lan truyền và thực hiện chính sách pháp luật về tiếp công dân, xử lý đơn từ người dân, công chức và viên chức thuộc các cơ quan chuyên môn của Ủy ban nhân dân cấp huyện, xã, phường, thị trấn.

- Cung cấp hướng dẫn nghiệp vụ cho công chức và viên chức trong việc tiếp công dân tại các cơ quan chuyên môn của Ủy ban nhân dân cấp huyện, xã, phường, thị trấn.

##Về phòng, chống tham nhũng:

- Thực hiện kiểm tra và thanh tra việc thực hiện các quy định pháp luật về phòng, chống tham nhũng do Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn và các cơ quan, đơn vị thuộc quyền quản lý của Ủy ban nhân dân cấp huyện+.

- Hợp tác với cơ quan Kiểm toán nhà nước, cơ quan Điều tra, Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân trong việc phát hiện và xử lý hành vi tham nhũng.

- Thực hiện kiểm tra và xác minh kê khai tài sản, thu nhập theo quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng. Tổng kết, công bố, kiểm tra và xử lý các vi phạm về minh bạch tài sản, thu nhập trong khu vực địa phương. Báo cáo định kỳ về kết quả Thanh tra tỉnh.

- Để ngăn chặn hành vi tham nhũng trong hoạt động thanh tra và giải quyết khiếu nại, tố cáo, cũng như phòng chống tham nhũng, ta cần tiến hành kiểm tra và giám sát nội bộ.

- Khi tiến hành nhiệm vụ thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, tiếp công dân và phòng chống tham nhũng, Thanh tra huyện sẽ thực hiện quyền hạn theo quy định của pháp luật. Cơ quan, đơn vị liên quan sẽ được yêu cầu cử cán bộ, công chức, viên chức tham gia các đoàn thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, tiếp công dân và phòng chống tham nhũng.

- Xây dựng và áp dụng các tiến bộ khoa học, công nghệ trong tổ chức; tạo ra hệ thống thông tin và lưu trữ phục vụ việc quản lý nhà nước và chuyên môn, nghiệp vụ của Thanh tra huyện.

- Tổng hợp, cung cấp thông tin và báo cáo về kết quả công tác thanh tra, xử lý các khiếu nại, tố cáo, tiếp công dân, và đấu tranh phòng chống tham nhũng theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp huyện và Thanh tra tỉnh.

- Định chế, tuyển dụng, áp dụng chính sách, chế độ phúc lợi, khen thưởng, kỷ luật, đào tạo và nâng cao trình độ cho nhân viên công chức trong phạm vi quản lý của Thanh tra huyện theo quy định pháp luật và theo sự phân cấp của Ủy ban nhân dân cấp huyện.

- Quản lý và sử dụng tài chính, tài sản đã được giao theo quy định của pháp luật và theo sự phân cấp của Ủy ban nhân dân cấp huyện.

– Thực hiện nhiệm vụ khác được giao bởi Ủy ban nhân dân cấp huyện và tuân thủ theo quy định của pháp luật.

3. Cơ cấu tổ chức của Thanh tra huyện: 

– Thanh tra huyện bao gồm các thành phần sau: Chánh Thanh tra, Phó Chánh Thanh tra, Thanh tra viên và nhân viên công chức khác.

– Chánh Thanh tra huyện là người đứng đầu cơ quan Thanh tra huyện, có trách nhiệm chịu trước Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện và pháp luật về hoạt động của Thanh tra huyện.

– Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ủy nhiệm, miễn nhiệm, cách chức, điều động, luân chuyển, và phân công Chánh Thanh tra huyện sau khi tham khảo ý kiến của Chánh Thanh tra tỉnh.

- Phó Chánh Thanh tra huyện đóng vai trò hỗ trợ Chánh Thanh tra huyện và có trách nhiệm trước Chánh Thanh tra huyện và trước pháp luật về các nhiệm vụ được giao. Việc bổ nhiệm hoặc bổ nhiệm lại Phó Chánh Thanh tra huyện được quyết định bởi Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện, dựa trên các tiêu chuẩn chuyên môn và nghiệp vụ do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành và theo đề nghị của Chánh Thanh tra huyện. Việc miễn nhiệm hoặc cách chức Phó Chánh Thanh tra huyện được quyết định bởi Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện, theo quy định của pháp luật và theo đề nghị của Chánh Thanh tra huyện.

- Tổ chức của Thanh tra huyện tuân theo quy định của pháp luật về tổ chức chính quyền địa phương và các quy định liên quan khác của pháp luật.

Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:

Luật Thanh tra năm 2022

Thông tư liên tịch 03/2014/TTLT-TTCP-BNV hướng dẫn về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức của cơ quan thanh tra cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, huyện, quận, thị xã và thành phố thuộc tỉnh.