Thanh toán điện tử là gì? Hệ thống thanh toán trên mạng là gì?

1. Thanh toán điện tử là gì? Hệ thống thanh toán trên mạng là gì?

Thanh toán điện tử, còn được gọi là thanh toán trực tuyến qua mạng, đang trở thành một hình thức giao dịch phổ biến tại nhiều quốc gia. Ngày nay, người dân không còn sử dụng tiền mặt mà thay vào đó có thể thanh toán qua internet thông qua các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính, v.v. Người dùng có thể lựa chọn các thao tác như chuyển tiền, nạp tiền và rút tiền. Khi thực hiện thanh toán chuyển khoản hoặc nạp tiền, người dùng có thể nhận được khoản tiền nhanh chóng và tiết kiệm thời gian.

Thông thường, thanh toán điện tử được thực hiện thông qua cổng thanh toán trực tuyến, là vai trò trung gian đảm nhận việc chuyển tiền trực tuyến và liên kết với các ngân hàng thương mại cũng như tài khoản ngân hàng trực tuyến của người dùng.

2. Các hình thức thanh toán trên mạng hiện nay: 

2.1. Thanh toán bằng ví điện tử: 

Trong những năm gần đây, ví điện tử đã trở nên phổ biến hơn bao giờ hết nhờ những tiện ích và tốc độ đáng kinh ngạc. Có nhiều loại ví điện tử nổi tiếng như ví Momo, Zalo Pay, Vimo, VNPay,... trong đó người dùng có thể nhận và gửi tiền, nạp thẻ điện thoại, mua vé xem phim, thanh toán các hóa đơn trực tuyến như tiền điện, tiền nước, cước viễn thông và mua sắm trực tuyến trên các trang thương mại điện tử như Shopee, Lazada,... Để sử dụng ví điện tử, người dùng cần cài đặt ứng dụng ví điện tử trên điện thoại thông minh và liên kết với số tài khoản ngân hàng.

2.2. Thanh toán qua thẻ ngân hàng: 

Hiện nay, hầu hết các giao dịch thương mại điện tử được thực hiện bằng cách thanh toán qua thẻ ngân hàng. Có hai loại thẻ ngân hàng chính là thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ quốc tế và thẻ ghi nợ nội địa. Thẻ thanh toán cho phép người dùng thanh toán khi mua hàng hoặc dịch vụ, cũng như mua sắm trực tuyến trên các trang thanh toán bằng thẻ.

Với việc sử dụng thẻ, người dùng còn có thể rút tiền mặt trực tiếp từ các cây ATM hay các ngân hàng.

2.3. Thanh toán bằng điện thoại thông minh: 

Ngày nay, chỉ cần mang điện thoại, người dân có thể thực hiện mọi hoạt động ngoài đường. Với một chiếc điện thoại kết nối internet, việc thanh toán mua bán hay tham gia giao dịch trở nên vô cùng đơn giản.

Đầu tiên, việc thanh toán có thể được thực hiện qua Mobile Banking: không cần mang theo tiền mặt khi ra ngoài, bạn có thể sử dụng điện thoại để thanh toán trực tiếp thông qua dịch vụ Mobile Banking của các ngân hàng. Hệ thống thanh toán qua điện thoại được xây dựng dựa trên sự kết hợp giữa các ngân hàng, nhà cung cấp dịch vụ viễn thông và người dùng.

Thứ hai, bạn có thể thanh toán qua mã QR: bạn chỉ cần sử dụng camera điện thoại để quét mã QR và thực hiện các giao dịch chuyển khoản, thanh toán hóa đơn, mua hàng,... Công nghệ này đã phát triển và giúp việc thanh toán bằng mã QR trở nên ngày càng tiện lợi. Phương pháp này đơn giản, tiện dụng, dễ sử dụng và thân thiện với người tiêu dùng. Chỉ cần quét mã QR một lần, bạn có thể thanh toán đơn hàng thành công mà không cần sử dụng tiền mặt hoặc thẻ, và không cần lo lộ thông tin cá nhân tại các điểm thanh toán. Tính năng mã QR hiện đã được tích hợp sẵn trên các ứng dụng di động của các ngân hàng, các sản phẩm và dịch vụ của Google,...

Cổng thanh toán điện tử là một hệ thống phần mềm trung gian kết nối giữa người bán, người mua, và ngân hàng, giúp thu và chi cho khách hàng. Cổng thanh toán điện tử cung cấp hỗ trợ cho các trang web bán hàng và trang web thương mại điện tử kết nối với ngân hàng. Hình thức thanh toán này cũng giúp tiết kiệm thời gian, cho phép người dùng thực hiện các giao dịch nhanh chóng và dễ dàng.

2.4. Thanh toán qua cổng thanh toán điện tử: 

Cổng thanh toán điện tử: Hệ thống phần mềm kết nối giữa người bán, người mua và ngân hàng.

3. Những ưu điểm, nhược điểm của các hình thức thanh toán trực tuyến qua mạng: 

Lợi ích của thanh toán trực tuyến:

3.1. Những ưu điểm: 

1. Tiết kiệm thời gian và công sức: Người dùng có thể thực hiện thanh toán nhanh chóng và dễ dàng trên mạng.

2. An toàn và bảo mật: Hình thức thanh toán trực tuyến đảm bảo bảo mật thông tin tài khoản ngân hàng và thông tin thanh toán cá nhân.

3. Đa dạng các phương thức thanh toán: Người dùng có thể lựa chọn giữa nhiều hình thức thanh toán khác nhau như thẻ tín dụng, thẻ ghi nợ, ví điện tử, và chuyển khoản ngân hàng.

4. Tiện lợi cho người mua: Không cần phải di chuyển đến ngân hàng hay gặp gỡ trực tiếp với người bán để thực hiện thanh toán.

2.4. Thanh toán qua cổng thanh toán điện tử: 

Cổng thanh toán điện tử: Kết nối giữa người bán, người mua và ngân hàng.

3. Những ưu điểm, nhược điểm của các hình thức thanh toán trực tuyến qua mạng: 

Lợi ích của thanh toán trực tuyến:

3.1. Những ưu điểm: 

1. Tiết kiệm thời gian và công sức: Người dùng có thể thực hiện thanh toán nhanh chóng và dễ dàng trên mạng.

2. An toàn và bảo mật: Hình thức thanh toán trực tuyến đảm bảo bảo mật thông tin tài khoản ngân hàng và thông tin thanh toán cá nhân.

3. Đa dạng các phương thức thanh toán: Người dùng có thể lựa chọn giữa nhiều hình thức thanh toán khác nhau như thẻ tín dụng, thẻ ghi nợ, ví điện tử, và chuyển khoản ngân hàng.

4. Tiện lợi cho người mua: Không cần phải di chuyển đến ngân hàng hay gặp gỡ trực tiếp với người bán để thực hiện thanh toán.

Thanh toán trực tuyến hiện nay đã trở thành một phương thức tiện lợi, nhanh chóng và tiết kiệm thời gian. Không chỉ ở các siêu thị, trung tâm thương mại lớn hay các cửa hàng nhỏ, việc sử dụng ví điện tử, thanh toán bằng thẻ hoặc chuyển khoản cũng đã trở nên phổ biến. Đơn giản chỉ cần có điện thoại kết nối internet, người dùng có thể thanh toán trong vài phút và người bán có thể nhận được tiền ngay lập tức.

Tránh mắc phải các rủi ro liên quan đến việc sử dụng tiền mặt:

Thực tế, việc sử dụng tiền mặt có thể gây mất tiền, trả thừa hoặc quên mang tiền,... Sử dụng hình thức thanh toán tiền mặt được đánh giá cao về bảo mật thông tin, giúp người dùng an tâm hơn khi thực hiện giao dịch.

* Người dùng có thể dễ dàng quản lý tài chính và chi tiêu:

Khi thực hiện thanh toán qua các dịch vụ điện tử, mọi giao dịch sẽ được lưu trữ trong lịch sử giao dịch. Nhờ điều này, người dùng có thể dễ dàng kiểm tra lại các giao dịch đã thực hiện và không lo bị quên. Thông qua việc này, người dùng có thể kiểm soát được số tiền đã chi tiêu, biết rõ mình đã chi tiêu nhiều hay ít trong một tháng. Điều này tạo ra lợi thế cho người dùng để có thể duy trì tình hình tài chính một cách hợp lý.

Hỗ trợ kinh doanh hiệu quả và đơn giản:

Hiện nay, người tiêu dùng ít sử dụng tiền mặt mà thay vào đó, họ thường sử dụng các phương thức thanh toán trực tuyến như ngân hàng, ví điện tử và mã QR. Do đó, cửa hàng kinh doanh và doanh nghiệp cần không ngừng cập nhật và áp dụng các phương thức thanh toán này để đáp ứng nhu cầu mua sắm của người tiêu dùng và tạo ra sự tiện lợi và chuyên nghiệp trong kinh doanh.

3.2. Những nhược điểm: 

Bên cạnh những ưu điểm đã được nêu, việc sử dụng hình thức thanh toán trực tuyến cũng tồn tại một số hạn chế đáng kể như sau:

- Tình trạng nguy cơ mất mát tiền bạc trong trường hợp gặp sự cố hệ thống.

– Hiện nay trên mạng xã hội có rất nhiều trường hợp lừa đảo, khiến nhiều người bị mất tiền từ tài khoản khi truy cập vào các đường link và trang web không đáng tin cậy.

Hoặc có thể bị lừa đảo bằng cách hack tài khoản facebook, giả danh người thân hoặc bạn bè thông qua facebook và yêu cầu cần tiền hoặc vay tiền. Người thân tin tưởng quá mức đã chuyển khoản và mất tiền cuối cùng.

Nguy cơ thiệt hại cho người bán có thể xảy ra khi người mua sử dụng thẻ giả. Tuy nhiên, xem xét tổng quan, thanh toán qua phương thức mạng xã hội vẫn mang lại nhiều lợi ích, giúp người bán và người tiêu dùng dễ dàng kiểm soát hơn trong kinh doanh và chi tiêu.

4. Tổng quan về việc sử dụng thanh toán điện tử tại Việt Nam hiện nay: 

Trong thời đại Cách mạng Công nghiệp 4.0, thanh toán điện tử đã trở thành một xu hướng mới trong hoạt động mua sắm toàn cầu, bao gồm Việt Nam. Đặc biệt, trong bối cảnh đại dịch hiện nay, thanh toán điện tử đang trỗi dậy mạnh mẽ và phát triển vượt bậc. Điều này cho thấy vai trò quan trọng của thanh toán trực tuyến, giúp người dân chuyển đổi sang phương thức thanh toán không sử dụng tiền mặt một cách nhanh chóng và tiết kiệm thời gian.

Theo một khảo sát, có tới 57% người tiêu dùng sử dụng ba ứng dụng ví điện tử trên điện thoại di động, và 55% người tiêu dùng ưa thích ứng dụng có thể thực hiện tất cả các giao dịch. Trong những năm gần đây, thị trường ví điện tử trong giai đoạn từ năm 2021 đến 2022 dự kiến sẽ trở thành một cuộc cạnh tranh sôi động. Đặc biệt, đối với giới trẻ hiện nay, hầu hết đều sử dụng thanh toán trực tuyến, thậm chí trong việc mua bán những vật dụng hàng ngày có giá trị nhỏ cũng thực hiện qua mạng, và nhiều người thậm chí không mang theo tiền mặt khi ra ngoài, chỉ cần có điện thoại di động và thẻ ngân hàng.

Trong giai đoạn từ 2022 đến 2025, thị trường thanh toán điện tử tại Việt Nam được đánh giá có tiềm năng phát triển mạnh mẽ. Theo thống kê của PWC Việt Nam về Cách mạng thanh toán và định hướng đến năm 2025, giá trị giao dịch thanh toán điện tử tại Việt Nam dự kiến đạt 15 tỷ USD vào cuối năm 2021, tăng 168,5% so với năm 2020.

Trong giai đoạn từ 2022 đến 2025, số lượng và chất lượng người sử dụng thanh toán điện tử tại Việt Nam sẽ tăng rất nhanh. Dựa trên báo cáo “Digital payment users in Vietnam 2017 – 2025”, số người dùng thương mại kỹ thuật số tại Việt Nam đã đạt 51,8 triệu vào năm 2021 và dự kiến sẽ tăng lên 70,9 triệu vào năm 2025. Hiện tại, đa phần người dùng tại Việt Nam nằm trong độ tuổi từ 33 đến 35, vốn là một điều kiện thuận lợi để Việt Nam trở thành một thị trường bán lẻ trực tuyến có tiềm năng.