Tảng băng khổng lồ từ Nam Cực đã tụt ra: Kỳ nguyên thiên nhiên xảy đến là gì?
Tảng băng lớn nhất thế giới đã tách khỏi Nam cực và di chuyển tới khu vực gần tàu Titanic Đây là một hiểm họa thiên nhiên lớn, với nguy cơ mất một nửa số sông băng vào năm 2100 Hãy tưởng tượng xem sự tan chảy của sông băng có thể gây ra thảm kịch nào?
Tảng băng đang hướng tới khu vực xảy ra thảm kịch tàu Titanic
Theo các nhà khoa học, tảng băng có tên A23a là tảng băng lớn nhất thế giới với diện tích khổng lồ lên tới 1.500 dặm vuông (tương đương 4.000 km2, gấp gần 3 lần diện tích của thành phố New York) đã tách ra khỏi đáy đại dương.
Trước đó, tảng băng này đã tách khỏi bờ biển Nam Cực vào năm 1986, nhưng sau đó nhanh chóng "đỗ lại" ở biển Weddell, biến khu vực này thành một hòn đảo băng.
Sau 37 năm, các nhà khoa học đã xác nhận vào ngày 24/11 rằng hình ảnh từ vệ tinh cho thấy rằng tảng băng nặng hàng nghìn tỷ tấn này đã di chuyển về phía Bắc qua Bán đảo Nam Cực, được hỗ trợ bởi gió mạnh và dòng hải lưu.
Tảng băng lớn nhất thế giới đang trôi khỏi Nam Cực - Ảnh: REUTERS
Một tảng băng trôi có kích thước lớn như vậy di chuyển là cảnh tượng hiếm thấy đối với các nhà nghiên cứu sông băng. "Theo thời gian, nó có lẽ chỉ mỏng đi một chút và có thêm một chút lực nổi cho phép nó nổi lên khỏi đáy đại dương và bị dòng hải lưu đẩy đi", ông Oliver Marsh thuộc Cơ quan Khảo sát Nam Cực của Anh cho biết, theo Reuters.
Giống như hầu hết các tảng băng trôi trong khu vực, A23a rất có thể sẽ di chuyển vào Dòng hải lưu Nam Cực, từ đó sẽ đưa nó tới "Hẻm băng trôi", nơi một số tảng băng trôi tụ tập trong vùng nước tối, chẳng hạn như vùng nước đã diễn ra tai nạn tàu Titanic va chạm với tảng băng vào năm 1912 khiến tàu chìm với 1.517 người thiệt mạng.
Các nhà khoa học cũng lo ngại rằng, tảng băng trôi khổng lồ có thể rơi xuống đảo Nam Georgia ở Nam Đại Tây Dương, đe dọa tàn phá động vật hoang dã ở Nam Cực bằng cách cắt đứt khả năng tiếp cận của hàng triệu hải cẩu, chim cánh cụt và chim biển sử dụng khu vực này để sinh sản hoặc săn bắt, tìm kiếm thức ăn.
Marsh nói với Reuters: "Tảng băng trôi có kích thước lớn như thế này có thể tồn tại khá lâu ở Nam Đại Dương, mặc dù thời tiết đã ấm hơn nhiều... Nó có thể di chuyển xa hơn về phía Bắc tới Nam Phi, và gây gián đoạn hoạt động vận chuyển tại đây".
Tảng băng A23a đang di chuyển đến khu vực xảy ra thảm kịch tàu Titanic
Nguy cơ một nửa số sông băng sẽ biến mất vào năm 2100
Các chuyên gia ước tính rằng đến năm 2100, 49% diện tích băng trôi trên thế giới sẽ biến mất, chiếm khoảng 26% khối lượng băng trôi trên toàn cầu. Đây là kết quả của một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science vào đầu năm 2023.
Các nhà nghiên cứu đã đánh giá tác động của 4 kịch bản đối với sông băng, dựa trên sự thay đổi nhiệt độ trung bình toàn cầu là 1,5 độ C, 2 độ C, 3 độ C và 4 độ C. Ngay cả với mục tiêu tham vọng nhất trong Thỏa thuận Paris 2015 về biến đổi khí hậu là mức tăng nhiệt của Trái Đất bị giới hạn ở mức 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp thì 49% sông băng trên thế giới cũng sẽ biến mất vào năm 2100.
Theo bà Regine Hock từ Đại học Osla và Đại học Alaska Fairnk, nhóm tác giả của nghiên cứu cho biết rằng những khu vực có ít băng như dãy núi Alps ở châu Âu, Caucasia, Andes và miền Tây nước Mỹ sẽ mất hầu hết băng vào cuối thế kỷ này, không kể kịch bản phát thải nào. Trong trường hợp xấu nhất là nhiệt độ toàn cầu tăng 4 độ C, sông băng lớn như ở Alaska sẽ bị ảnh hưởng nhiều hơn và 83% sông băng sẽ biến mất vào cuối thế kỷ này.
Theo báo cáo của UNESCO công bố vào tháng 11/2022, nhiều sông băng nổi tiếng trên thế giới như các sông băng trên dãy Dolomites (Italy), ở các công viên quốc gia Yosemite và Yellowstone (Mỹ) và trên dãy núi Kilimanjaro (Tanzania) sẽ biến mất vào năm 2050 do hiện tượng ấm lên toàn cầu. Cụ thể, khoảng 33% trong số 18.600 sông băng tại 50 địa điểm Di sản Thế giới mà UNESCO công nhận dự đoán sẽ biến mất vào năm 2050.
Số sông băng còn lại có thể được cứu nếu mức tăng nhiệt độ toàn cầu không vượt quá 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp.
49% sông băng trên thế giới sẽ biến mất vào năm 2100
Thảm kịch nào có thể xảy ra nếu sông băng tan chảy?
Băng tan đang dẫn đến hiện tượng những mảng băng tách rời nhau trôi nổi rồi sụt lún xuống bề mặt đại dương, làm tăng mực nước biển và khiến sông băng trên thế giới mất ổn định ngày càng nhiều. Tình trạng này đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với cuộc sống của con người và hành tinh của chúng ta.
Khi nhiệt độ trung bình trái đất tăng cao, lượng băng ở hai cực sẽ tan ra và gây hiệu ứng nhà kính. Lớp băng CO2 vĩnh cửu sẽ bị lộ ra, gây ảnh hưởng đến hoạt động tuần hoàn của sinh vật sống trên trái đất. Lượng khí CO2 trong khí quyển tăng cao sẽ làm suy giảm tầng ôzon và dẫn đến việc cây xanh giảm sút do bị quá tải CO2. Nhiệt độ tăng cũng gây ra tình trạng ô nhiễm không khí từ tầng ôzon, ảnh hưởng đến sức khỏe của con người.
Nắng nóng kéo dài
Những đợt nắng nóng kéo dài làm khô cạn đất, làm cho tất cả các sông hồ bốc hơi, gây ra hạn hán rộng lớn, khiến cho khí hậu trở nên như ở sa mạc và cháy rừng lan rộng mà không thể kiểm soát.
Tại nhiều vùng trên thế giới, tình trạng thiếu nước đã dẫn đến các căn bệnh nghiêm trọng. Ngược lại, lượng mưa lớn đã khiến sông hồ tràn bờ, gây thiệt hại cho các ngôi nhà. Ô nhiễm nguồn nước uống, việc xả thải ô nhiễm và ô nhiễm không khí cũng đang diễn ra. Điều kiện nóng ẩm cũng tạo điều kiện để các bệnh lây qua nguồn nước và thực phẩm phát triển.
Mực nước biển đang dâng cao.
Nếu băng tan, mực nước biển sẽ tăng lên 66m. Các thành phố ven biển như Thượng Hải (Trung Quốc), New York (Mỹ) và London (Anh) sẽ bị nhấn chìm bởi trận lụt lớn này, khiến 40% dân số thế giới mất nhà và xảy ra hỗn loạn. Nước biển dâng lên cũng sẽ xâm nhập nguồn nước ngầm cung cấp nước uống, nước tưới tiêu và nước dùng cho hệ thống làm mát của nhà máy điện, gây hủy hoại tầng ngầm nước ngọt.
Ảnh hưởng đến tàu thuyền khi đi trên biển
Khi băng tan, những tảng băng lớn sẽ trôi dạt trên biển, gây ra nguy cơ va chạm và hư hại đối với tàu thuyền. Việc tàu thuyền va chạm với những tảng băng trôi lớn có thể gây hư hại nặng nề và thậm chí làm tàu chìm.
Nếu toàn bộ sông băng trên thế giới tan chảy sẽ là thảm kịch đáng sợ đối với toàn trái đất
Ảnh hưởng đến động vật
Hiện tượng băng tan đang làm tăng nhiệt độ trung bình của trái đất, gây ra thay đổi môi trường sống của nhiều loài động vật và dẫn đến nguy cơ biến mất hoặc tuyệt chủng. Do mất môi trường sống do đất hoang hóa, nạn phá rừng và mực nước biển nóng lên, khoảng 50% các loài động vật sẽ đối diện với nguy cơ tuyệt chủng vào năm 2050 nếu nhiệt độ trái đất tiếp tục tăng lên từ 1,1 đến 6,4 độ C. Việc băng tan cũng dẫn đến di chuyển của nhiều loài như cáo đỏ từ Bắc Mỹ đã di chuyển đến Bắc Cực và gấu bắc cực cũng đang gặp khó khăn trong việc kiếm ăn. Ngoài ra, chim cánh cụt Nam Cực cũng chịu tác động nghiêm trọng từ việc giảm bề mặt băng, dẫn đến mất môi trường sống và nguồn thức ăn.
Sự tan chảy của các sông băng trên Trái Đất có thể phục hồi những loại virus cổ xưa đã bị đóng băng trong một thời gian dài, gây ra mối hiểm họa đáng sợ cho nhân loại. Vào năm 2015, các nhà khoa học phát hiện sự tích tụ của những loại virus cổ đại hàng nghìn năm tuổi trong lớp băng vĩnh cửu tại Siberia. Những virus cổ xưa này giống như một chiếc hộp Pandora bị đóng kín, và việc các dòng sông băng trên Trái Đất tan chảy chính là chìa khóa để mở chiếc hộp này.
Sự tăng đột ngột của mực nước biển do sông băng tan chảy làm tốc độ quay của Trái Đất chậm lại. Năng lượng tích tụ trong lớp vỏ Trái Đất sẽ được giải phóng, gây ra các trận động đất dữ dội trên toàn cầu. Ngoài ra, các ngọn núi lửa hoạt động cũng sẽ phun trào ngay lập tức.
