Quấy rối tình dục (QRTD) là một vấn đề phổ biến không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới, đặc biệt là đối với người nghệ sĩ. Sao nam Việt bị sờ soạng và gặp vấn đề chịu đựng QRTD.
Nhiều người, bao gồm cả khán giả nữ, có thói quen sờ soạng nghệ sĩ khi họ biểu diễn hoặc đưa ra những bình luận đùa cợt về cơ thể của họ mà không nhận thức rằng đó cũng là hành vi quấy rối tình dục. Cả nghệ sĩ nam và nữ đều có thể bị tổn thương về cả thể chất và tinh thần bởi những hành vi quấy rối đó.
Không có sự chênh lệch trong quy định về quấy rối nam và nữ.
Gần đây, khi biểu diễn trong một sự kiện, Wren Evans đã bị một số khán giả nữ thò tay tháo thắt lưng. Trước đó, MONO, HIEUTHUHAI và nhiều ca sĩ, diễn viên khác cũng đã gặp phải tình trạng tương tự.
Tình trạng quấy rối trở nên nghiêm trọng ở Hàn Quốc, đặc biệt khi văn hóa thần tượng ngày càng phát triển. Fan cuồng đã đột nhập vào nhà riêng hoặc nhà vệ sinh để gặp thần tượng và yêu cầu thần tượng nắm tay, có cử chỉ thân mật trong các sự kiện ký tặng.
Luật sư Nguyễn Văn Tuấn, Giám đốc Công ty luật TNHH TGS (Đoàn luật sư thành phố Hà Nội), cho biết hành vi quấy rối có thể thể hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, bao gồm hành động (sờ soạng, sàm sỡ, vuốt ve, ôm ấp...) hoặc bằng lời nói (nhận xét với ý định tình dục, nhận xét về trang phục hoặc cơ thể của người khác khi họ có mặt hoặc hướng tới họ...). Hành vi quấy rối cũng có thể thể hiện thông qua hành vi không lời nói (cử chỉ, biểu hiện không đúng đắn, ngôn ngữ cơ thể khiêu khích, cái nhìn gợi tình...) nhằm mục đích tình dục và không phù hợp với ý muốn của người bị quấy rối.
Hiện tại, ở Việt Nam, khái niệm quấy rối tình dục (QRTD) chỉ được quy định cụ thể trong Bộ Luật Lao động năm 2019 về các hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực lao động (Khoản 3, Điều 8) và quy định cụ thể hơn về QRTD ở Khoản 9 Điều 3.
Theo đó, "quấy rối tình dục tại nơi làm việc là hành vi có tính chất tình dục của bất kỳ người nào đối với người khác tại nơi làm việc mà không được người đó mong muốn hoặc chấp nhận. Nơi làm việc là bất kỳ nơi nào mà người lao động thực tế làm việc theo thỏa thuận hoặc phân công của người sử dụng lao động".
Như vậy, hành vi sờ soạng hoặc bình luận khiếm nhã liên quan đến tình dục đối với giới nghệ sĩ cũng có thể được coi là quấy rối tình dục.
MONO, HIEUTHUHAI và nhiều nghệ sĩ nam ở cả Việt Nam lẫn thế giới bị quấy rối khi tham gia diễn hoặc trên mạng xã hội.
Nhất là, luật sư chỉ ra rằng quấy rối tình dục có thể xảy ra trong hình thức lời nói hoặc hành động, nên người gây ra hành vi này sẽ chịu trách nhiệm pháp lý theo quy định.
Pháp luật hiện hành không ràng buộc quy định đối tượng bị ảnh hưởng bởi hành vi quấy rối tình dục phải là nam hoặc nữ.
Hiện nay, nam giới và phụ nữ đều có thể là nạn nhân của quấy rối tình dục và pháp luật chỉ quy định truy cứu trách nhiệm pháp lý dựa trên hành vi, không phụ thuộc vào giới tính. Do đó, không có sự khác biệt về quy định giữa quấy rối nam và nữ.
Nghĩa là, người thực hiện hành vi quấy rối và nạn nhân, cho dù nam hay nữ, đều phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Hành vi quấy rối tình dục có thể bị phạt lên tới 50 triệu đồng. Theo luật sư, quấy rối tình dục tại nơi công cộng hoặc nơi làm việc đều là hành vi vi phạm pháp luật và sẽ bị xử phạt hành chính.
Theo quy định tại Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, hành vi quấy rối tình dục bị xử phạt hành chính từ 2 triệu đồng đến 8 triệu đồng và buộc phải thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả là xin lỗi công khai, trừ trường hợp nạn nhân có đơn không yêu cầu.
Đối với hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc, theo Khoản 3 Điều 11 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, sẽ bị phạt tiền từ 15 triệu đồng đến 30 triệu đồng, nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự. Do đó, hành vi này có thể bị xử phạt tới 30 triệu đồng.
Ngoài ra, theo quy định tại điểm d Khoản 2 Điều 35 Bộ luật Lao động 2019, trong quá trình làm việc mà người lao động bị “quấy rối tình dục” thì có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng mà không cần báo trước.
Luật sư Nguyễn Văn Tuấn nhận định hành vi quấy rối có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự tùy tính chất nghiêm trọng của sự việc.
Theo Nghị định 15/2020/NĐ-CP, người vi phạm hành vi quấy rối tình dục bằng hình ảnh trên mạng xã hội có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng. Các hành vi vi phạm bao gồm cung cấp, trao đổi, truyền đưa hoặc lưu trữ, sử dụng thông tin số nhằm đe dọa, quấy rối, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác.
Đối với những hành vi cung cấp, trao đổi, lưu trữ, sử dụng thông tin, dịch vụ có nội dung liên quan đến đánh bạc hoặc phục vụ đánh bạc, dâm ô, đồi trụy, mê tín dị đoan, trái đạo đức, thuần phong mỹ tục của dân tộc, có thể bị phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 50 triệu đồng. Tuy theo mức độ nghiêm trọng, hành vi quấy rối, làm phiền người khác có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 155 của Bộ luật Hình sự năm 2015 (được sửa đổi bổ sung vào năm 2017).