Gần đây, ngày càng có nhiều tập đoàn vi mạch lớn trên thế giới đầu tư vào Việt Nam. Những tập đoàn hàng đầu như Intel và Synopsys của Hoa Kỳ, cũng như tập đoàn Amkor của Hàn Quốc đã đầu tư vào Việt Nam. Các kỹ sư Việt Nam có cơ hội làm việc trong những tập đoàn đa quốc gia này, tham gia vào các dự án vi mạch tiên tiến nhất của thế giới và khẳng định tài năng và bản lĩnh của mình.
Tại sự kiện Intel Innovation diễn ra vào tháng 9 vừa qua tại Mỹ, CEO của Intel đã công bố mẫu chip 3 nm đầu tiên sử dụng công nghệ kết nối đa khuôn, tạo ấn tượng mạnh.
CEO Intel Pat Gelsinger đã giới thiệu mẫu chip thử nghiệm tại sự kiện Intel Innovation (Nguồn: Intel).
Nếu trước đây, mỗi chip chỉ bao gồm một khuôn silicon duy nhất, tương tự một bộ não thực hiện các chức năng tính toán, công nghệ này cho phép hàng chục khuôn silicon kết nối với nhau trên cùng một con chip. Điều này giúp tăng cường khả năng và tốc độ của chip lên đến nhiều lần. Đội ngũ chính tham gia thiết kế và kiểm thử công nghệ này là 150 kỹ sư Việt Nam, đang làm việc tại công ty Synopsys thuộc tập đoàn Hoa Kỳ.
Ông Nguyễn Bảo Anh, Giám đốc kỹ thuật và Trưởng văn phòng tại Đà Nẵng, Công ty Synopsys (Hoa Kỳ) tại Việt Nam, cho rằng công nghệ này đóng vai trò quan trọng trong dự án thiết kế chip bởi nó mang lại độ phức tạp và tốc độ xử lý cao hơn rất nhiều so với chip truyền thống. Sản phẩm của chúng tôi đã ra thị trường sớm hơn so với các đối thủ và được đánh giá là mạnh mẽ với đội ngũ kỹ sư tài năng trên toàn cầu. Điều này cho thấy khả năng của kỹ sư Việt Nam không thua kém so với thế giới.
Hiện nay, 75% chip bán dẫn trên toàn cầu vẫn là loại chip có kích thước từ 28 nm trở lên. Việc thiết kế chip nhỏ hơn càng khó khăn và phức tạp hơn. Tại văn phòng Hà Nội của công ty Hàn Quốc CoAsia Semi, đội ngũ kỹ sư Việt đã tham gia vào quy trình thiết kế các con chip sử dụng công nghệ tiên tiến, có kích thước dưới 10 nm. Những con chip này được sử dụng cho tính toán phức tạp và đòi hỏi độ tin cậy cao.
Khi chip có kích thước nhỏ hơn, việc thiết kế và kiểm thử trở nên phức tạp hơn theo như ông Bùi Đức Hòa - Kỹ sư thiết kế và kiểm thử vi mạch tại Công ty CoAsia Semi (Hàn Quốc) tại Việt Nam. Ông cho biết: "Hồi vừa rồi, tôi và nhóm mình được tham gia dự án chip 5 nm cho một khách hàng châu Âu về camera. Chúng tôi đảm nhận việc thiết kế và kiểm thử cho con chip này, và dự án kéo dài trong vòng 1 năm".
Các kỹ sư như Đức Hòa và Bảo Anh đều có nền tảng giáo dục kỹ thuật tốt tại Việt Nam và đã được đào tạo chuyên sâu về thiết kế chip khi làm việc tại một doanh nghiệp nước ngoài.
Theo ông Nguyễn Thanh Yên, Giám đốc kỹ thuật của Công ty CoAsia Semi tại Việt Nam, trước năm 2023, không có chương trình đào tạo chuyên sâu về thiết kế chip tại các trường Đại học Việt Nam. Sinh viên chỉ học các ngành kỹ thuật điện, điện tử, kỹ thuật máy tính và vật lý kỹ thuật. Vì vậy, công ty đã quyết định tuyển dụng sinh viên và đào tạo cho họ từ đầu.
"Lực lượng kỹ sư chuyên nghiệp ở Việt Nam hiện cũng không nhiều, do đó, để phát triển lâu dài, lực lượng sinh viên vẫn là lựa chọn hàng đầu. Họ sẽ được tuyển dụng và đào tạo trong khoảng thời gian từ 3 đến 6 tháng. Sau khi hoàn thành quá trình thực tập, các sinh viên sẽ được tuyển dụng vào làm việc ngay" - ông Nguyễn Bảo Anh nói.
Trong năm nay, nhiều trường Đại học đã bắt đầu mở các chương trình đào tạo về vi mạch bán dẫn, bao gồm Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học FPT và Trường Đại học Công nghệ thông tin (đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh). Tuy nhiên, để đáp ứng nhu cầu 50.000 nhân lực trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn cho Việt Nam trong 10 năm tới, rất cần có các chính sách thu hút sự tham gia của các doanh nghiệp.
Ông Robert Li, Phó Chủ tịch Công ty Synopsys (Hoa Kỳ) khu vực Đài Loan (Trung Quốc) và Nam Á, đã khẳng định rằng kỹ sư Việt Nam có những phẩm chất đặc trưng của người làm kỹ thuật như sự nhanh nhẹn, ham học hỏi và làm việc chăm chỉ. Do đó, công ty của ông rất sẵn lòng tiếp tục phát triển đội ngũ này và ông tin rằng nhiều công ty khác, bao gồm Renesas, Marvell và Ampere, cũng mong muốn mở rộng hoạt động tại Việt Nam.
Hiện nay, Việt Nam có hơn 50 công ty FDI hoạt động trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn. Chuyên gia cho rằng, việc nâng cao chất lượng và số lượng kỹ sư trong nước đều đồng đều sẽ là chìa khóa giúp Việt Nam thu hút các công ty hàng đầu trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn. Điều này cũng đồng thời đáp ứng yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ về đào tạo nhân lực chất lượng cao cho các ngành, lĩnh vực mới nổi, đặc biệt là ngành sản xuất chip bán dẫn, với mục tiêu đào tạo từ 50.000 đến 100.000 nhân lực từ năm 2025 đến năm 2030.