Soạn bài Mùa xuân chín của Hàn Mặc Tử SGK Ngữ Văn 10

Bài thơ được coi như một bức tranh mùa xuân tươi đẹp, xanh tươi và tràn đầy sức sống, hiện lên qua những tình cảm yêu thương và mãnh liệt được thể hiện trong từng câu. Nhân vật trữ tình trong bài thơ đã gửi gắm vào những dòng thơ của mình một nỗi nhớ khắc sâu, da diết về một thế giới tươi đẹp đã qua, nhưng giờ chỉ còn lại trong kí ức. Hình ảnh mùa xuân trong bài thơ được miêu tả tỉ mỉ, với những gam màu tươi sáng, những cảm giác mới mẻ và tràn đầy sức sống. Sau khi đọc bài thơ, người đọc sẽ cảm nhận được tình cảm chân thành và những điều tươi đẹp đang đến với mình.

2. Tìm hiểu bài Mùa xuân chín của Hàn Mặc Tử:

2.1. Trước khi đọc:

Đề bài: Bạn có nhớ những bài thơ, những câu thơ nào về mùa xuân mà mình đã từng đọc?

Phương pháp giải:

- Hãy nhớ lại những bài thơ, câu thơ về mùa xuân bạn đã từng đọc và cố gắng diễn đạt cảm nhận của mình khi đọc chúng. Bạn có thể miêu tả hình ảnh, màu sắc, âm thanh, mùi vị hoặc bất cứ điều gì khác trong bài thơ đó nhằm tạo nên một bức tranh toàn diện về mùa xuân.

- Hãy viết lại một số câu, bài thơ mà bạn yêu thích và giải thích lý do tại sao bạn thích chúng. Bạn có thể nói về cách mà bài thơ đó tạo ra cảm xúc trong bạn hoặc về những thông điệp sâu sắc mà bạn đã trải nghiệm từ bài thơ đó.

Lời giải chi tiết:

– Những bài thơ về mùa xuân đã từng đọc: Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải), Vội vàng (Xuân Diệu), Mưa xuân (Anh Thơ).

- Mùa xuân nhỏ bé của Thanh Hải đã thúc đẩy tôi hình dung về những bông hoa nở rộ, những con chim líu lo trên cành và những đám mây trôi qua trên bầu trời xanh. Bài thơ này đem lại cho tôi cảm giác như đang bước chân trên đồng cỏ tươi mát của mùa xuân.

- Vội vàng của Xuân Diệu là một bài thơ đặc biệt với tôi vì nó đã giúp tôi nhận ra rằng cuộc sống là một hành trình, không phải một đích đến. Bài thơ cũng giúp tôi nhìn thấy mỗi khoảnh khắc đều quan trọng và ta nên trân trọng những khoảnh khắc đó.

- Mưa xuân của Anh Thơ đưa tôi trở về những ngày mưa đầu Xuân, đan xen trong tâm hồn ta một không gian yên bình và đầy nhàn hạ. Tiếng mưa rơi nhè nhẹ lách tách trên mái hiên nhà, mang đến cho tâm trạng tôi sự thoải mái và lắng đọng. Bài thơ ấy đã dễ dàng đưa tôi bước vào một thế giới tuyệt đẹp, toả sáng với sắc màu và âm thanh tuyệt vời.

“Mùa xuân người ra đồng

Lộc trải dài nương mạ”

Câu thơ này gợi nhớ lại hình ảnh những người nông dân vất vả làm việc trên đồng vào mùa xuân. Tôi luôn biết ơn công sức của họ đã mang lại thực phẩm để chúng ta sống. "Người nào hiểu hồn tôi say mê ước mơ"

Câu thơ này đã khiến tôi suy nghĩ về những ước mơ và nguyện vọng của mình. Tôi luôn cảm thấy mình đang tìm kiếm một ý nghĩa thật sự trong cuộc sống và câu thơ này đã giúp tôi nhận ra rằng đôi khi ta cần suy tính kỹ trước khi quyết định làm điều gì đó.

“Mưa đổ bụi êm êm trên bến vắng,

Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi;

Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng

Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời.”

Câu thơ này khiến tôi mấy suy nghĩ đến những ngày mưa rơi liên tục trong mùa xuân. Tôi thích hình ảnh của bến sông và chiếc đò đọng yên trên mặt nước. Tôi cảm nhận như đang sống trong một thế giới bình yên và tĩnh lặng.

Đề bài: Điều gì khiến bạn có ấn tượng hay thích thú ở những bài thơ, câu thơ ấy?

Phương pháp giải:

- Trước tiên, hãy đọc kỹ lại những bài thơ đã được liệt kê và có thể đọc nhiều lần để hiểu rõ hơn về nội dung của chúng.

- Tiếp theo, tập trung vào những điều thú vị mà bạn thấy trong những bài thơ, đặc biệt là các cách sử dụng ngôn ngữ hoặc miêu tả chi tiết về mùa xuân.

Một điều làm cho bản thân say mê và quyến luyến đối với những bài thơ, câu thơ đó chính là sự độc nhất vô nhị của chúng, mô tả về mùa xuân một cách tuyệt hảo. Mùa xuân là thời điểm của cái đẹp và sự hoàn hảo, nhưng nó cũng mang lại cho chúng ta một cảm giác mơ mộng và lãng mạn, khiến chúng ta không thể quên. Hãy tưởng tượng những đóa hoa khoe sắc trên bãi cỏ xanh mướt, hoặc những đàn chim trở về tổ sau một ngày dài bay lượn trên bầu trời. Tất cả những hình ảnh này đã được miêu tả tuyệt vời trong những bài thơ, câu thơ mà bạn đã từng đọc.

2.2. Trong khi đọc:

Sử dụng các vần và cách diễn đạt có thể ảnh hưởng đến cảm xúc và nhận thức của người đọc.

Các từ ngữ được sử dụng trong bài thơ có thể tạo ra nhiều hình ảnh và ý nghĩa khác nhau, mang lại sự đa dạng và phong phú cho tác phẩm.

Kết hợp các từ ngữ trong bài thơ thường không thường được sử dụng trong ngôn ngữ hàng ngày, làm nổi bật sự độc đáo và đặc biệt của bài thơ. Nếu chúng ta hiểu và cảm nhận được các yếu tố này, chúng ta sẽ đọc và đánh giá bài thơ một cách toàn diện và tốt nhất. Hãy dành thời gian để khám phá và tìm hiểu thật sâu về tác phẩm thơ của chúng ta.

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ bài thơ Mùa xuân chín và tận hưởng sự kết hợp đẹp mắt giữa tình yêu tự nhiên và mùa xuân, cảm nhận mạnh mẽ những tâm trạng mà người viết muốn truyền đạt cho người đọc.

- Nghiên cứu về tác giả, cuộc sống và thành tựu của ông, cùng những tác phẩm nổi bật khác của ông để hiểu rõ hơn về ngữ cảnh viết bài.

- Tách rời từng câu trong bài thơ và giải thích ý nghĩa của chúng thông qua ví dụ cụ thể từ bài thơ và cuộc sống hàng ngày.

– So sánh bài thơ này với các tác phẩm văn học khác trong cùng thời kỳ, xác định những điểm tương đồng và khác biệt trong việc sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh.

– Nghiên cứu về lịch sử và văn hóa của đất nước và thời đại khi bài thơ được viết, để có cái nhìn tổng quan về hoàn cảnh lịch sử và văn hóa của tác phẩm.

3. Trả lời câu hỏi:

Đề bài: Cấu trúc từ trong bài thơ Mùa xuân chín bao gồm loại từ nào và có thể khơi dậy những ý tưởng gì cho bạn?

Cách giải:

- Trong bài thơ Mùa xuân chín, ngoài tên được tạo bởi sự kết hợp giữa danh từ và động từ, cũng như danh từ và tính từ, ta còn thấy sự kết hợp tinh tế của các từ ngữ, mang đến cho người đọc những hình ảnh tươi đẹp và sống động về mùa xuân.

- Trong bài thơ, ta cảm nhận được vẻ đẹp độc đáo của mùa xuân thông qua những hoa rực rỡ, hương thơm ngát, bầu trời xanh sáng, và những cánh chim hót líu lo trên cành cây. Các câu thơ này tạo nên một bức tranh tươi sáng về mùa xuân, mang lại sự sảng khoái và hạnh phúc cho tâm hồn mỗi người.

- Ngoài ra, bài thơ còn mang một thông điệp ý nghĩa về việc trưởng thành và phát triển của con người. Tương tự như mùa xuân đang lớn lên và phát triển, chúng ta cũng cần phải phát triển bản thân, học hỏi và trưởng thành để đạt được những mục tiêu trong cuộc sống.

Mùa xuân chín là một tác phẩm văn học đáng để đọc và suy ngẫm trong mùa xuân này, với những tinh hoa văn chương và thông điệp ý nghĩa mà bài thơ mang lại.

Đề bài: Trạng thái “chín” của mùa xuân trong bài thơ được thể hiện bằng những từ ngữ nào?

Phương pháp giải:

- Đầu tiên, hãy đọc bài thơ một cách cẩn thận để hiểu rõ hơn về nội dung của tác phẩm.

- Tiếp theo, hãy tìm kiếm những từ ngữ thể hiện sự trưởng thành của mùa xuân trong bài thơ.

– Trong bài thơ này, trạng thái "chín" của mùa xuân được diễn đạt bằng những từ ngữ tươi đẹp như ánh nắng phủ đầy, khói ảo tan biến, mảng vàng len lỏi, bóng mùa xuân rực rỡ, sóng cỏ xanh mơn mởn, mùa xuân nở rộ.

– Qua đó, có thể thấy rằng tác giả đã sử dụng ngôn từ tinh tế để tả hiện cảnh vật mùa xuân, giúp cho người đọc hiểu rõ hơn vẻ đẹp đặc biệt của mùa này trong bài thơ.

Câu 3 (trang 52, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)

Đề bài: Hãy nhận xét ngôn từ của bài thơ trên hai khía cạnh sau:

– Bạn thấy ngôn ngữ trong bài thơ có sự lựa chọn và kết hợp nào đặc biệt không? Hãy diễn đạt cảm nhận của bạn về điều này.

– Ngôn từ trong bài thơ đã tạo ra hình ảnh mùa xuân như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ bài thơ và để ý ngôn từ được sử dụng để trả lời câu hỏi.

- Bài thơ sử dụng ngôn từ tinh tế, kết hợp với các tính từ và danh từ để diễn tả vẻ đẹp và sự sống động của mùa xuân.

- Trong tác phẩm Mùa xuân chín của Hàn Mặc Tử, nghệ sĩ miêu tả một trạng thái cảm xúc đầy bồi hồi của những người trẻ trong giai đoạn đẹp nhất và nhiệt huyết nhất của cuộc đời.

– Bài thơ khơi dậy hình ảnh hoài niệm và lưu luyến của người đến xa xứ trong một không gian mùa xuân tươi trẻ và êm dịu, lan tỏa trong trái tim nhà thơ.

Mô tả cách ngắn nhịp và gieo vần trong bài thơ và chỉ ra những chỗ có thể tạo ấn tượng đặc biệt với người đọc. Chú ý đến vai trò của dấu câu, sự biến hóa của ngắt nhịp và vị trí gieo vần. Tiếp theo, so sánh mức độ chặt chẽ của ngắt nhịp và gieo vần trong bài thơ này với một bài thơ trung đại viết theo thể Đường luật.

- Hãy đọc kỹ bài thơ Mùa xuân chín và lưu ý đến từ cuối mỗi câu và các dấu câu trong đoạn để nhấn mạnh sự ngắn nhịp và gieo vần.

- Hãy chia sẻ ấn tượng của bạn về cách ngắt nhịp và gieo vần này, và so sánh với bài thơ Đường luật để hiểu rõ hơn về sự linh hoạt của cách ngắt nhịp và gieo vần trong bài thơ này.

Trong bài thơ Mùa xuân chín, cách cắt nhịp và tạo vần trong mỗi câu thơ thay đổi để tạo ra âm điệu độc đáo, không quá gò bó so với luật Đường.

Trong bài thơ, con người được hiện diện qua các hình ảnh khác nhau. Có một hình ảnh liên quan đến nhân vật trữ tình. Ngoài ra, còn có một hình ảnh là đối tượng quan sát hoặc nằm trong tâm tưởng của nhân vật trữ tình.

- Hãy đọc bài thơ Mùa xuân chín và chú ý tìm những đoạn thơ miêu tả con người để tìm những hình ảnh liên quan đến nhân vật trữ tình.

- Trong bài thơ, có những hình ảnh về con người như: cô thôn nữ hát trên đồi, âm thanh nhẹ nhàng của người kéo đò và những khách xa gặp trong mùa xuân chín.

- Hình ảnh nhân vật trữ tình không thể tách rời với khung cảnh xa xôi.

- Nhân vật trữ tình quan sát hình ảnh cô thôn nữ hát trên đồi, trong đó có một người phụ nữ từ bỏ cuộc sống hôn nhân. Tâm hồn nhân vật trữ tình đượm chất của một cô gái cầm gánh thóc bên bờ sông.

Câu 6 (trang 52, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)

Đề bài: Hình ảnh, nhịp và vần trong bài thơ có mối liên hệ như thế nào với mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình?

Phương pháp giải:

- Đọc bài thơ cẩn thận và nhận ra sự liên kết giữa hình ảnh, nhịp điệu và âm vận với cảm xúc của nhân vật trữ tình được thể hiện trong bài thơ.

– Hình ảnh, nhịp và vần trong bài thơ tạo nên một tình cảm chân thực của nhân vật trữ tình. Tình cảm của nhân vật biến đổi từ niềm vui sang nỗi buồn và sâu lắng khi nhìn thấy “những cô thôn nữ”, trong đó có hình ảnh một người con gái mà tác giả thầm mến. Kỷ niệm về mùa xuân của “chị ấy” trong quá khứ tạo nên sự buồn bã và tiếc nuối.

Đề bài: Hãy nêu cảm nhận của bạn về nhân vật trữ tình trong bài thơ.

Phương pháp giải:

– Đọc bài thơ và chỉ ra cảm nhận về nhân vật trữ tình trong đó.

– Nhân vật trữ tình được thể hiện qua âm thanh và giai điệu của bài thơ.

- Tiếng hát duyên dáng của các cô gái thôn quê, tươi tắn và được so sánh với giọng hát của thiên nhiên.

- Melody và lớp âm đồng quê của bài hát truyền cảm hứng và ám ảnh cho tất cả mọi người.

– Trong bài thơ Mùa xuân chín của Hàn Mặc Tử, tôi bị cuốn hút bởi câu thơ "Như cánh bướm hững hờ bay qua bỏng mắt". Khi đọc câu này, tôi đã nhìn thấy trước mắt một hình ảnh tuyệt đẹp của một đàn bướm nhỏ bay lượn êm đềm trên những đám hoa đang nở rực rỡ. Hình ảnh này mang đến cho tôi một cảm giác nhẹ nhàng và thanh thản, khắc sâu trong tâm hồn.

4. Kết nối đọc – viết:

Nhìn vào câu thơ này, tôi nhận ra rằng sự đối lập giữa sự vui tươi và cô đơn, giữa sự sống và chết, luôn hiện hữu trong cuộc sống. Tình yêu tự do của cánh bướm và cảm giác cô đơn pha lẫn trong mùa xuân chín đã khiến tôi nhận ra rằng cuộc sống không chỉ đơn giản là niềm vui mà còn là những khó khăn và nỗi buồn.

Với câu thơ này, Hàn Mặc Tử đã gửi gắm cho chúng ta nhiều cảm xúc, từ niềm vui và tươi sáng của mùa xuân cho đến những nỗi niềm lững thững và trống vắng trong cuộc sống. Tôi cảm nhận được sự đa chiều và sâu sắc của tác phẩm, khám phá ra rằng mùa xuân không chỉ đơn thuần là thời gian mà còn là một trạng thái tâm hồn, tạo nên sự phong phú và đa dạng của cuộc sống.

Phương pháp giải:

Đọc lại bài thơ Mùa xuân chín để hiểu rõ hơn về nội dung. Tác giả đã mô tả mùa xuân trong bài thơ với những hình ảnh đẹp mắt và tràn đầy hy vọng. Hãy chú ý đọc kỹ và cảm nhận những từ ngữ cũng như hình ảnh được dùng trong bài thơ.

Hãy tập trung vào hình ảnh trong bài thơ và chọn một hình ảnh mà bạn cho là tốt nhất trong đoạn văn cảm nhận. Có thể bạn sẽ thích hình ảnh của những bông hoa nở rộ và cùng cạnh tranh nhau, hoặc chiếc lá úa rụng trên mặt đất. Hãy chọn hình ảnh mà bạn cảm thấy đầy cảm xúc và mạnh mẽ nhất để hiển thị ý tưởng của bạn. Sau khi đã chọn được hình ảnh, hãy viết một đoạn văn cảm nhận về ý nghĩa của hình ảnh đó và cách nó liên quan đến bài thơ Mùa xuân chín.

Mùa xuân là thời gian đầy biến đổi, luôn mang những màu sắc khác nhau. Có khi là một mùa xuân nhỏ nhẹ, dịu dàng, có khi lại là một mùa xuân xanh tươi mới. Và bây giờ, Mùa xuân chín hiện lên với sự tươi mới, sôi động và đầy hy vọng, đã tràn đầy trong tâm hồn của Hàn Mặc Tử. Trong bài thơ này, hai câu cuối cùng có thể coi là những câu tuyệt vời nhất. Chúng tường minh một cách chân thực hình ảnh một người phụ nữ đang mang gánh thóc đi dọc bờ sông vào buổi trưa nắng lúc rực rỡ, khiến cho người đọc cảm nhận được vẻ đẹp và sự thanh bình giản dị của cuộc sống. Ngoài ra, bài thơ còn khắc họa sắc nét tình yêu đất nước và con người Việt Nam qua những câu thơ sâu sắc đầy ý nghĩa.

Dọc theo bờ sông, ánh nắng trắng xóa sáng rực rỡ vậy. Hình ảnh người chị mang gánh thóc trên vai, êm đềm nhưng tràn đầy cảm xúc, đã được tác giả Hàn Mặc Tử miêu tả cực kỳ tinh tế và chi tiết, làm cho người đọc không thể kháng cự được sự đau đớn, u uất và nuối tiếc tựa như tác giả. Vẻ đẹp thần tiên của mùa xuân, kèm theo hồi ức và cảm xúc của tác giả, đã tạo nên một bức tranh tuyệt diệu, khiến người đọc cảm nhận được vẻ đẹp quỷ dị và sâu sắc của cuộc sống.

Nét thơ của Hàn Mặc Tử đã đánh thức trong lòng người đọc những cảm xúc sâu lắng về tiếc nuối và những kỷ niệm đẹp về quá khứ xa xăm. Đồng thời, đây cũng là lời nhắc nhở cho chúng ta rằng sự tuyệt vời và đẹp đẽ trong cuộc sống chỉ là những khoảnh khắc cực kỳ mong manh và không thể nắm bắt. Do đó, chúng ta nên tập trung vào sự đẹp và hạnh phúc hiện tại, để không phải hối tiếc và tiếc nuối những khoảnh khắc tuyệt vời đã trôi qua.

Mùa xuân có thể là thời điểm tuyệt nhất trong năm, nhưng cũng mang đến cho ta nhiều cảm xúc và kí ức dâng trào. Với tác phẩm văn học tuyệt vời này, ta có thể cảm nhận được sức mạnh từng giây phút trong cuộc sống và hướng tới sự đẹp và hạnh phúc ở mỗi khoảnh khắc.