Phát hiện mới: Món ăn được ưa thích hàng đầu ảnh hưởng nguy hiểm đến não bộ theo giáo sư người Nhật
Những thói quen không khoa học trong sinh hoạt và ăn uống có thể gây tổn thương não bộ và liên quan đến các vấn đề mất trí nhớ, suy giảm trí tuệ
Theo tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tính đến năm 2023, trên toàn cầu có khoảng 35,6 triệu người mắc bệnh mất trí nhớ. Dự đoán vào năm 2030, số người mắc bệnh sẽ tăng gấp đôi và tăng gấp ba lần vào năm 2050. Đặc biệt, tỷ lệ người bị mất trí nhớ ở các nước đang phát triển cao hơn so với các nước phát triển.
Một khảo sát tại Nhật Bản đã cho thấy có khoảng 6 triệu bệnh nhân mắc chứng sa sút trí tuệ, trong đó có khoảng 50% mắc bệnh Alzheimer. Nguyên nhân chính gây bệnh là sự tích tụ của hai loại protein trong não, gồm mảng (amyloid beta) và đám rối (TAU). Để ngăn ngừa tích tụ hai loại protein này và giảm nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ do những yếu tố khác, việc điều chỉnh lối sống và chế độ ăn uống một cách khoa học là rất quan trọng.
Giáo sư Hachiro Sugimoto
Giáo sư Hachiro Sugimoto (80 tuổi, Nhật Bản) - nguyên cố vấn y tế của Đại học Doshisha, đã tiến hành nghiên cứu về bệnh Alzheimer và phát hiện rằng bệnh này gây tổn thương cho các tế bào thần kinh trong não. Từ khi đạt tuổi 40, não bắt đầu ghi nhận sự tích tụ của protein amyloid beta, và từ khi 50 tuổi trở lên, protein TAU cũng bắt đầu tích tụ. Vì vậy, nhằm ngăn ngừa chứng Alzheimer và những vấn đề về trí nhớ, mọi người, đặc biệt là những người trên 40 tuổi, nên áp dụng các thói quen sống lành mạnh để bảo vệ não.
Giáo sư Hachiro Sugimoto cho rằng, nguyên nhân gây chứng mất trí nhớ có thể là tiểu đường, huyết áp cao, béo phì, thiếu vận động, hút thuốc lá và không giao tiếp thường xuyên với những người xung quanh.
Khi được hỏi về cách ngăn ngừa chứng mất trí nhớ, giáo sư Hachiro Sugimoto cho biết ngoài việc tập luyện thể dục như đã đề cập, ông cũng có thói quen dậy sớm từ 5h sáng để đọc sách và dành thời gian đi bộ 2 giờ vào buổi chiều hàng ngày. Ông cũng duy trì chế độ ăn uống cân bằng, kiểm soát lượng thức ăn đưa vào cơ thể để duy trì cân nặng ổn định và tránh béo phì.
Ngoài ra, Hachiro Sugimoto cũng đưa ra 3 thói quen sinh hoạt nên tránh để giảm nguy cơ mất trí nhớ.
1. Ăn quá nhiều bánh mì trắng, đồ ngọt
Bánh mì trắng có chỉ số GI cao, gây ra vấn đề về đường tiết niệu sau khi cô gái 22 tuổi ăn bánh mì trong 3 bữa. Chỉ số glycated hemoglobin (HbA1c) của cô gái đạt mức cao 9,6, xác định cô gái mắc bệnh tiểu đường. Theo Hachiro Sugimoto, người tiểu đường có nguy cơ mắc Alzheimer cao hơn so với người khỏe mạnh. Ngoài ra, người béo phì có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ cao gấp 2,44 lần.
Khi nướng ở nhiệt độ cao, bánh mì trắng tạo ra glycat hóa bền vững (AGEs) với hàm lượng cao hơn. Những chất này có thể tích tụ trong não và gây xơ cứng động mạch, dẫn đến mất trí nhớ. Vì vậy, cần hạn chế sử dụng bánh mì trắng trong khẩu phần ăn hàng ngày, đặc biệt là đối với người già.
Ngoài việc hạn chế ăn đồ ngọt và thực phẩm chứa tinh bột trắng, hàng ngày cần dành ít nhất 30 phút để tập các bài aerobic. Điều này giúp cải thiện tuần hoàn máu và ngăn ngừa các bệnh lối sống như tiểu đường, huyết áp cao và béo phì.
Theo giáo sư Hachiro Sugimoto, ông đã thường tập kiếm đạo trước đây. Ngay cả trong thời gian cách ly do COVID-19, ông không bỏ qua và tiếp tục rèn luyện kiếm ở nhà. Bên cạnh đó, các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng, giấc ngủ đủ có thể ngăn ngừa tổn thương não bằng cách loại bỏ chất amyloid beta. Do đó, nên ngủ ít nhất 7 tiếng mỗi ngày.
2. Bỏ qua vệ sinh răng miệng
Giáo sư Hachiro Sugimoto đã chỉ ra trong các thí nghiệm trên động vật rằng con chuột mắc bệnh nha chu có lượng amyloid beta kết tủa trong não cao hơn gấp 1,5 lần so với con chuột không mắc bệnh này. Điều này cho phép kết luận rằng vi khuẩn nha chu có tác động tiêu cực đến não.
Yoshiya Hasegawa, một chuyên gia chăm sóc bệnh nhân mất trí nhớ tại Nhật Bản, đã khám phá ra rằng việc có hàm răng kém chất lượng và không nhai kỹ có thể gây suy giảm sức khỏe và hoạt động của não. Nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ ở những người bị bệnh nha chu cao hơn gần 14% so với những người không bị bệnh này.
Bệnh nha chu thường là do vi khuẩn gây ra và có thể dẫn đến viêm mãn tính, thậm chí rụng răng nếu không được điều trị kịp thời. Khi chức năng nhai bị suy giảm do mất răng, khả năng hoạt động của não cũng sẽ giảm, từ đó tăng nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ. Vì lý do đó, bác sĩ Hachiro Sugimoto khuyên rằng chúng ta nên đánh răng trong ít nhất 20 phút sau khi thức dậy và trước khi đi ngủ, cùng với việc chăm sóc chi tiết cho răng miệng để ngăn ngừa bệnh nha chu.
3. Việc ngồi trước TV hoặc lướt điện thoại giải trí cả ngày là một thói quen phổ biến cần được hạn chế. Không chỉ làm cho trí não trở nên ít kích thích và không hoạt động, mà còn gây ra sự cô lập xã hội do không ra ngoài và giảm thiểu cơ hội giao tiếp và gặp gỡ với những người xung quanh.
Giáo sư Hachiro Sugimoto nhấn mạnh rằng, để ngăn ngừa chứng mất trí nhớ, quan trọng hơn cần tạo ra một môi trường thích hợp, nơi mà bạn có thể cảm thấy hạnh phúc và bền vững trong các mối quan hệ cá nhân. Ví dụ, phụ nữ có thể thiết lập mối quan hệ bạn bè với những người phụ nữ khác trong cộng đồng, và những người nuôi chó cũng có thể tìm đến hội người yêu chó để kết nối với những người có cùng sở thích.
Ngoài ra, Giáo sư Hachiro Sugimoto cũng đã chỉ ra rằng cuộc sống cô đơn và đơn điệu hàng ngày có thể làm giảm hoạt động của não bộ. Vì vậy, để giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ, hãy đảm bảo kích thích hoạt động của não bằng cách thường xuyên đọc sách và tham gia vào các hoạt động trò chuyện, giao tiếp với mọi người xung quanh.
Ngoài ra, những người có suy nghĩ ích kỷ hoặc thái độ tiêu cực, thù địch với người khác sẽ bị xa lánh khỏi xã hội. Sự cô lập này cũng góp phần vào việc làm giảm trí tuệ. Do đó, việc duy trì tương tác xã hội và xây dựng mối quan hệ tích cực là rất quan trọng. Mỗi người nên có thái độ hòa nhã, vui vẻ, suy nghĩ theo góc độ của người khác và nâng cao giao tiếp với bạn bè và các thành viên trong gia đình.
