Những bí quyết để thưởng thức canh cua cà muối ngon hơn vào mùa hè

Trong những ngày hè nóng bức, canh cua và cà muối trở thành món ăn được ưa chuộng vì vừa thơm ngon, vừa dễ ăn. Tuy nhiên, để tận hưởng trọn vẹn hương vị của canh cua đồng kết hợp cùng cà pháo, bạn có thể tham khảo những lưu ý từ các chuyên gia.

Giá trị dinh dưỡng của canh cua đồng và cà muối được bác sĩ Lương y Bùi Đắc Sáng - đại diện cho Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Hội Đông y Hà Nội - chia sẻ rằng, từ lâu đời, canh cua thường được kết hợp với cà muối để tạo thành món ăn ngon miệng và đầy dinh dưỡng cho nhiều gia đình Việt.

Canh cua đồng là một món ăn mát, bổ, dễ tiêu hóa và cực kì giàu chất dinh dưỡng, đặc biệt là canxi. Chỉ trong 100g cua đồng, bạn đã có thể cung cấp cho cơ thể của mình 87kcal, 12,3g protid, 3,3g lipid và 2g glucid. Ngoài ra, cua đồng cũng chứa nhiều vitamin và khoáng chất, đặc biệt là canxi. Chất lượng protid trong cua đồng cũng rất tốt, với 8 trong số 10 axit amin cần thiết cho cơ thể như lysine, methionie, valine, leucin, isoleucien, phenylalanine, threonine và trytophane.

Cũng không kém phần quan trọng, cà pháo cũng là một loại thực phẩm rất giàu chất dinh dưỡng. Với hương vị ngọt và tính hàn, cà pháo có tác dụng tán huyết, tiêu viêm và nhuận tràng. Trong 100g cà pháo, bạn có thể tìm thấy 1,5g protein (bao gồm đầy đủ các axit amin cần thiết cho cơ thể), 12mg canxi, 0,7mg sắt, 18mg magiê, 16mg phospho, 22,1mg kali và 0,3mg kẽm.

Theo sách Hải Thượng Lãn Ông, cua đồng không chỉ có giá trị dinh dưỡng mà còn được gọi là điền giải nhờ vị ngọt lạnh, ít độc và tác dụng nối gân, chữa phong nhiệt, trừ mụn độc lở và huyết kết thống. Cua đồng có thể được chế biến với nhiều loại rau, củ như rau đay, mồng tơi, rau giền, rau muống, khoai sọ, mướp, bầu và bí. Ngoài ra, riêu cua cũng là một món ăn phổ biến được chế biến bằng cách giã nát cua và lọc lấy nước, kết hợp với chất chua như khế, me, sấu và thường được ăn với cơm, bún hoặc bánh đúc thái mỏng.

Các chất dinh dưỡng trong canh cua đồng không chỉ bao gồm cua đồng mà còn bao gồm rau củ nấu chung. Điều này giúp cung cấp lượng dinh dưỡng và vitamin cho cơ thể. Canh cua đồng chứa nhiều chất bổ dưỡng như đạm, canxi, sắt, đồng thời có khả năng bổ sung nước và các chất điện giải cho cơ thể trong trời nóng. Theo Báo Sức khỏe & Đời sống, một bát canh cua mồng tơi, mướp chứa thịt cua đồng 55g, mồng tơi 70g, mướp 100g, dầu thực vật 5g, muối 1g cung cấp 120Kcal, protid 9,1g, lipid 7,0g, glucid 5,1g, chất xơ 2,3g, vitamin A 116µg, beta-caroten 1504µg, vitamin C 58mg, canxi 218,7mg, sắt 2,7mg, natri 668,4mg, kali 558,9mg, kẽm 0,4mg.

Khi ăn cua đồng và cà muối, cần chọn những con cua tươi, khỏe và không bị nhiễm độc. Nên sử dụng nước lọc hoặc nước sôi để rửa sạch trước khi chế biến. Nếu cua có vỏ cứng, nên dùng dao cắt hoặc búa đập để bẻ vỏ. Khi chế biến cà muối, nên cắt ra những miếng nhỏ và rửa sạch để loại bỏ hết chất cặn bẩn trên bề mặt. Nên sử dụng dụng cụ riêng khi chế biến để tránh lây lan vi khuẩn.

- Không nên sử dụng cua đồng đã chết để chế biến thực phẩm vì chúng chứa histidine, một chất gây dị ứng và các triệu chứng như ngứa ngáy, nôn nao, đau đầu, chóng mặt, và ngộ độc có thể xảy ra. Ngoài ra, việc ăn gỏi cua hay uống nước cua sống cũng là rủi ro cho sức khỏe. Trong quá khứ, các đô vật thường uống nước cua để tăng cường sức lực, nhưng hiện nay không nên áp dụng phương pháp này. Thay vào đó, chúng ta nên ăn các loại thực phẩm khác để đảm bảo sức khỏe và tránh những rủi ro không cần thiết.

Việc ăn nước cua đồng sống hoặc gỏi cua có thể gây ngộ độc thực phẩm do nhiều mầm bệnh nguy hiểm có thể tồn tại trong đó, đặc biệt là bệnh sán lá phổi (Paragonimus ringeri). Bệnh này không chỉ ký sinh trong phổi và đẻ trứng ở phế quản mà còn có thể lây qua đường tiêu hóa. Trứng sán từ phổi của bệnh nhân được bài xuất ra ngoài theo đờm, xuống nước và hình thành ấu trùng ở trong. Sau đó, ấu trùng này sẽ tìm đến một số loài ốc để ký sinh, và vỏ ốc này lại tìm các loài cua và tôm nước ngọt ký sinh dưới dạng nang trùng sán. Do đó, nếu chưa đun nấu chín, thực phẩm này có thể lây bệnh và gây hậu quả xấu cho sức khoẻ.

Việc ăn gỏi cua và uống nước cua sống có thể làm lây truyền bệnh sán lá phổi một cách dễ dàng, đặc biệt khi trong số cua đồng có những con mang nang trùng sán. Về cà pháo, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh - chuyên gia công nghệ thực phẩm cho biết, cà xanh chứa chất solanin tương tự như chất độc trong mầm xanh của củ khoai tây.

Lượng solanin có trong cà xanh cao hơn mức an toàn từ 5 đến 10 lần. Vì vậy, nếu sử dụng cà không đúng cách, như ăn sống, cà xanh chưa chín kỹ, có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe.

Việc tiêu thụ solanin ở mức độ nhỏ có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa và thần kinh. Nếu ăn quá nhiều, bạn có thể trải qua các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, tiêu chảy, đau rút ở dạ dày, khô rát cổ họng, sốt, bệnh vàng da, giãn đồng tử và giảm thân nhiệt, ảo giác, mất cảm giác và tình trạng tê liệt.

Những triệu chứng của ngộ độc solanine thường xuất hiện sau 8-12 giờ kể từ khi ăn phải thực phẩm chứa solanin, tuy nhiên cũng có thể xảy ra trong vòng 30 phút sau khi tiêu thụ thực phẩm có hàm lượng solanin cao. Bên cạnh đó, việc ăn cà xổi có vị cay và hăng nồng có thể do hàm lượng nitrat chuyển hóa thành nitrit bởi vi sinh vật trong nước dưa cà muối, gây nguy hiểm cho sức khỏe.

Cà muối chua không chỉ có nguy cơ gây hại cho sức khỏe như cà pháo muối xổi mà còn có thể ảnh hưởng đến huyết áp và tim mạch, tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư đường tiêu hoá nếu ăn quá mặn và trong thời gian dài. Thêm vào đó, cà thường được muối trong các thùng sơn và đồ nhựa tái chế, chứa các chất phụ gia, chất tạo màu, dung môi... từ sơn, khiến cho việc tiêu thụ có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe.

Cùng với đó, cần lưu ý rằng cà muối trong môi trường không khí kín có khả năng sinh ra độc tố botulinum, loại độc tố cực kỳ nguy hiểm và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Do đó, khi thưởng thức canh cua đồng kết hợp với cà muối, cần đảm bảo rằng cà muối đã được kiểm tra và đảm bảo an toàn trước khi sử dụng.

Để trả lời câu hỏi của báo Sức khỏe & Đời sống, ThS.BS Nguyễn Văn Tiến cho biết các loại thực phẩm muối mặn như dưa, cà, hành, kiệu muối,... có chứa chất nitrosamin và có khả năng tăng nguy cơ ung thư dạ dày. Tuy nhiên, việc tiêu thụ các loại thực phẩm này đến mức nguy cơ ung thư cao chỉ xảy ra khi được ăn liên tục trong một thời gian dài. Nếu chỉ thỉnh thoảng ăn cà pháo cùng canh cua để tăng hương vị thì không có gì đáng lo ngại. Khi ăn cà muối và các món muối khác, cần chú ý chỉ ăn khi cà đã chín đều và tránh ăn cà muối xổi. Cà muối xổi còn xanh và hăng sẽ có hàm lượng nitrit cao hơn cà đã muối chín do quá trình vi sinh khử. Tuy nhiên, hàm lượng nitrit này sẽ giảm dần và sẽ mất hẳn khi cà đã chua. Do đó, nếu ăn cà muối, nên hạn chế lượng muối ăn vào cơ thể bằng cách không muối quá mặn khi muối cà.

Cà muối, mặc dù ngon và hấp dẫn, nhưng nên ăn chỉ 4-5 quả trong một bữa và cần tránh ăn quá mặn. Đặc biệt, những người mắc bệnh mạn tính và bệnh tăng huyết áp cần hạn chế ăn loại thực phẩm này. Trong khi đó, canh cua với cà muối là món ăn phổ biến của người Việt, mang lại giá trị dinh dưỡng cao và bổ sung lượng canxi và chất đạm tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, nên ăn chỉ 3-4 bữa/tuần và kết hợp với các món ăn khác để bổ sung các chất dinh dưỡng đa dạng cho cơ thể.