Nghệ sĩ quảng cáo không đúng sự thật: Cách phòng ngừa?

Vi phạm quảng cáo là một hành vi đáng lên án, đặc biệt là khi các nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật. Điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến người tiêu dùng. Theo TS. Cao Ngọc, nhiều người hâm mộ có tâm lý tin tưởng và lựa chọn mua, sử dụng sản phẩm, dịch vụ mà nghệ sĩ họ yêu thích quảng cáo. Đôi khi, đó là sự tự hào, là thước đo cho sự nổi tiếng, vị trí của nghệ sĩ với người cùng giới hoạt động. Chính vì vậy, việc các nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật gây ảnh hưởng không chỉ đến chính họ mà còn đến người tiêu dùng.

Theo TS. Cao Ngọc, việc quảng cáo sai sự thật là hành vi vi phạm trách nhiệm của người nghệ sĩ với cộng đồng. Đây là hành vi lợi dụng sự tin tưởng, tình cảm của công chúng dành cho họ. Những nghệ sĩ này vi phạm nghiêm trọng đạo đức công dân và đạo đức nghề nghiệp, gây ra những lỗi lớn trong ứng xử văn hóa với số đông.

Hiện tại, trong làng giải trí, có nhiều trường hợp nghệ sĩ "thổi phồng" công năng của các sản phẩm từ quảng cáo sữa, thuốc chữa bệnh xương khớp và cả quảng cáo trá hình hoạt động "bói toán tử vi". Do đó, cần có sự chấn chỉnh và kiểm soát chặt chẽ hơn đối với việc quảng cáo của các nghệ sĩ, để tránh việc gây ảnh hưởng xấu đến người tiêu dùng và ảnh hưởng đến uy tín của người nghệ sĩ.

Gần đây, nhiều nghệ sĩ nổi tiếng như Đức Thịnh, Ưng Hoàng Phúc, Ngân Quỳnh, Mỹ Uyên, Hoàng Sơn, Hoàng Mập đã gây chấn động dư luận khi tham gia quảng cáo cho liệu trình giảm béo không đúng sự thật tại một phòng khám ở TP Hồ Chí Minh. Dù cơ sở này đã bị xử phạt và tước giấy phép hoạt động, nhưng các nghệ sĩ tham gia quảng cáo vẫn chưa có phản hồi trước công chúng.

Trước đó, NSND Hồng Vân đã từng xin lỗi khán giả vì quảng cáo không đúng công dụng của một viên sủi thảo dược. Cô giới thiệu sản phẩm có tác dụng phòng chống các loại bệnh u xơ và cân bằng nội tiết tố, nhưng sản phẩm này đã bị Cục An toàn thực phẩm cảnh báo không đúng công dụng như quảng cáo.

Sau khi bị lên án bởi báo chí, nhiều người nổi tiếng đã thực hiện việc xóa bài viết của mình một cách âm thầm, nhưng điều này chỉ cho thấy sự thiếu trách nhiệm và lợi dụng niềm tin của công chúng để trục lợi từ các hành vi vi phạm pháp luật.

Để ngăn chặn tình trạng này, PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội đã đưa ra một số giải pháp. Theo ông, không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới, các ngôi sao bóng đá như Ronaldo, Messi hay các ngôi sao điện ảnh thường được mời tham gia làm đại sứ cho các nhãn hàng khác nhau. Tuy nhiên, với sự phát triển của các phương tiện truyền thông mới, đặc biệt là mạng xã hội, việc quảng cáo trở nên rối ren hơn bao giờ hết. Việc các nghệ sĩ tham gia vào những chiêu trò quảng cáo này đã khiến cho dư luận xã hội chỉ trích gay gắt hơn.

Để ngăn chặn tình trạng quảng cáo và thông tin sai lệch, PGS.TS Bùi Hoài Sơn đề xuất xây dựng và áp dụng các quy định pháp luật rõ ràng và nghiêm ngặt về quảng cáo. Ông cũng cho rằng cần thiết lập các quy tắc về sự chính xác và độ tin cậy của quảng cáo và áp dụng các biện pháp trừng phạt thích đáng cho những người vi phạm.

Bên cạnh đó, ông Sơn cũng đề nghị bổ sung chức năng và nhiệm vụ cho một đầu mối quản lý và kiểm tra để giám sát và đánh giá các quảng cáo từ các nghệ sĩ hoặc người nổi tiếng. Nhà nước cần có các hình phạt nghiêm khắc và khoản bồi thường phù hợp cho những người vi phạm quy định về quảng cáo.

Các biện pháp trừng phạt có thể bao gồm mức phạt tiền cao, cấm hoạt động quảng cáo trong một khoảng thời gian nhất định, thu hồi các lợi ích kinh tế đã thu được từ việc quảng cáo sai sự thật, hoặc thậm chí là đình chỉ hoạt động nghệ thuật hoặc quảng cáo của nghệ sĩ.

Đồng thời, cần tăng cường tư vấn và giáo dục cho nghệ sĩ và người nổi tiếng về đạo đức quảng cáo, trách nhiệm của họ đối với người tiêu dùng. Công chúng luôn dành tình cảm yêu mến và sự quan tâm đặc biệt đối với nghệ sĩ, vì vậy những hình ảnh sản phẩm mà họ quảng cáo sẽ dễ nhận được sự hưởng ứng của đông đảo công chúng.

Phần 5: Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quảng cáo và văn hóa

Theo quy định tại khoản 5 Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP, các hành vi quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ sẽ bị xử phạt từ 60 - 80 triệu đồng. Đồng thời, người vi phạm còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả như buộc tháo gỡ, tháo dỡ, xóa quảng cáo và buộc cải chính thông tin.

Nếu hành vi quảng cáo sai sự thật, người vi phạm còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội quảng cáo gian dối theo quy định tại Điều 197 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), với mức phạt tiền lên đến 100 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm. Tùy vào tính đặc thù của sản phẩm được quảng cáo, sẽ áp dụng các điều khoản xử phạt khác nhau.

Luật Quảng cáo là một phần quan trọng của hoạt động kinh doanh, tuy nhiên, việc thực hiện nó cần phải tuân thủ các quy định về chế tài xử phạt cụ thể. Để đảm bảo sự tuân thủ đầy đủ, Luật Quảng cáo cần được bổ sung thêm các mức chế tài xử phạt cụ thể và đưa ra hướng dẫn diễn giải hoặc liệt kê rõ ràng hơn.

Trong đó, cần xác định rõ hành vi giới thiệu và nội dung quảng cáo đang được thực hiện nhằm mục đích sinh lợi hay không sinh lợi theo quy định của Luật Quảng cáo. Điều này giúp đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong hoạt động kinh doanh, đồng thời hạn chế các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực quảng cáo.

Vì vậy, việc bổ sung thêm các mức chế tài xử phạt cụ thể và đưa ra hướng dẫn diễn giải hoặc liệt kê rõ ràng trong Luật Quảng cáo là cần thiết và sẽ giúp ngăn chặn các hành vi vi phạm, đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong hoạt động kinh doanh.