Kiến thức y tế quan trọng mà bà mẹ cần biết: Cô đỡ thôn bản - Người đồng hành đáng tin cậy
Cô đỡ thôn bản - Bảo vệ sức khỏe bà mẹ, trẻ em tại vùng ĐBDTTS Đội ngũ cô đỡ thôn bản chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em, đặc biệt tại các vùng dân tộc thiểu số Đóng góp quan trọng trong giảm tử vong mẹ và trẻ sơ sinh, mang lại sự an lành cho cộng đồng
Tại một Hội nghị diễn ra gần đây, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn đã thông báo rằng, hiện có đang có 1.549 cô đỡ thôn, bản được đào tạo hoạt động tại 5.111 thôn bản đặc biệt khó khăn (chiếm 30,31%). Được đào tạo và thực hành tại các bệnh viện, cô đỡ thôn, bản có khả năng chăm sóc bà bầu và sinh con, hỗ trợ quá trình đẻ một cách an toàn, nhận biết tình trạng sức khỏe của mẹ và bé sơ sinh, cũng như thực hiện các kỹ năng cứu sống cơ bản và chuyển tuyến kịp thời.
Nhờ sự quan tâm và đầu tư của Nhà nước, cùng với sự hỗ trợ từ các tổ chức trong và ngoài nước, hiện nay đã có tổng cộng 3.077 cô đỡ thôn, bản đã được đào tạo. Vai trò của cô đỡ thôn, bản đã được công nhận và đánh giá cao không chỉ bởi ngành Y tế mà còn cả cộng đồng địa phương. Đội ngũ cô đỡ thôn, bản chính là những người không thể thiếu trong các trạm y tế ở các vùng khó khăn, đặc biệt là trong công tác chăm sóc sức khỏe của bà mẹ và trẻ em.
Ông Y Thông, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Dân tộc nhấn mạnh rằng: "Ủy ban Dân tộc đánh giá cao những đóng góp không nhỏ của đội ngũ cô đỡ thôn bản, những người đã không ngừng lao động từ sáng đến tối, vượt qua khó khăn thời tiết để truyền đạt, tư vấn, can thiệp, hỗ trợ và giúp đỡ phụ nữ DTTS trong quá trình mang thai, sinh nở, chăm sóc trẻ em. Công sức của đội ngũ cô đỡ thôn bản đã giúp các bà bầu tiếp cận và sử dụng những dịch vụ y tế cần thiết, giảm bớt những biến chứng không mong muốn và giảm tỷ lệ tử vong mẹ và trẻ em."
Cô đỡ thôn bản giúp thai phụ chăm sóc sức khỏe trước khi sinh nở.
Bà Lesley Miller, Phó trưởng Đại diện của UNICEF, khẳng định rằng sức khỏe và sự sống của các bà mẹ luôn được ưu tiên và cần được chăm sóc quan trọng nhất trong Chương trình Chăm sóc sức khỏe và phát triển ở Việt Nam. Để duy trì những tiến bộ đáng kể mà Việt Nam đã đạt được trong những thập kỷ qua, chúng ta cần phải nỗ lực hơn nữa để đảm bảo rằng tất cả các bà mẹ, bất kể dân tộc hay địa bàn sinh sống, đều nhận được chăm sóc tốt trong quá trình mang thai và sinh con. Người cô đỡ là nguồn lực quan trọng trong hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu, đặc biệt là ở các vùng miền núi, vùng sâu, và vùng xa.
Việc duy trì và mở rộng đội ngũ người cô đỡ có thể đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe của bà mẹ và cứu sống các bà mẹ và trẻ sơ sinh. Để duy trì đội ngũ người cô đỡ, chính quyền các cấp cần tăng cường kiểm tra và giám sát thực hiện các chính sách và chương trình liên quan, đặc biệt là ở cấp tỉnh. Ngoài ra, chúng ta cần xây dựng và cập nhật các Nghị quyết, kế hoạch hành động và văn bản hướng dẫn ở cấp quốc gia và cấp tỉnh để hỗ trợ đầy đủ cho công tác đào tạo, triển khai, vận hành và duy trì đội ngũ người cô đỡ. Điều này bao gồm việc phân bổ nguồn lực và tài chính đầy đủ, cũng như tăng cường nguồn nhân lực cho hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu ở Việt Nam. Chúng ta cũng cần tiếp tục huy động hỗ trợ từ các đối tác phát triển, doanh nghiệp và tổ chức xã hội có liên quan, đặc biệt là trong việc xây dựng năng lực cho người cô đỡ ở các tỉnh có nhu cầu.
Các cô đỡ thôn bản đóng vai trò tư vấn sức khỏe cho bà mẹ và trẻ em.
Trong buổi gặp gỡ với các cô đỡ thôn bản tiêu biểu gần đây, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã khẳng định vai trò quan trọng của mạng lưới cô đỡ thôn bản trong việc chăm sóc sức khỏe cho bà mẹ và trẻ em, triển khai kế hoạch hóa gia đình, mở rộng tiêm chủng, và phòng chống suy dinh dưỡng ở trẻ em. Nhờ có cùng ngôn ngữ, phong tục, tập quán và tín ngưỡng, cùng tồn tại trong cộng đồng, cô đỡ thôn bản không còn gặp khó khăn về mặt văn hóa và địa lý, thuận tiện để tiếp cận bà mẹ và trẻ em trong những vùng khó khăn, cung cấp các dịch vụ phù hợp và gần gũi với đồng bào. Điều này giúp các cô đỡ thôn bản nhận được lòng tin và sự chấp nhận từ phía đồng bào dân tộc thiểu số.
Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, trong những năm tiếp theo, từ năm 2023, nước ta sẽ được hưởng nhiều cơ hội phát triển và hội nhập, tuy nhiên cũng đối mặt với khá nhiều khó khăn và thách thức về kinh tế, an sinh xã hội và chăm sóc sức khỏe cho người dân. Một trong những thách thức quan trọng là sự chênh lệch lớn về sức khỏe giữa các vùng địa lý và giữa các dân tộc.
Để giảm bớt sự chênh lệch này, đặc biệt là trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cho bà mẹ và trẻ em, vai trò của các cô đỡ thôn bản tại các vùng miền núi khó khăn, vùng sâu, vùng xa, và vùng dân tộc thiểu số là không thể phủ nhận. Cô đỡ trở thành những đôi tay kéo dài của ngành y tế, làm cầu nối giữa các cơ sở y tế và cộng đồng dân tộc thiểu số, mang đến cho họ các chính sách của Đảng và Nhà nước.
