Khi BTS, BLACKPINK hát nhạc Sơn Tùng, Bích Phương: Hiện tượng AI cover ca khúc lan toả mạng xã hội

Khi BTS, BLACKPINK hát nhạc Sơn Tùng, Bích Phương: Hiện tượng AI cover ca khúc lan toả mạng xã hội

Những ca khúc cover bằng giọng AI đang lan tràn trên mạng xã hội, với nhiều ngôn ngữ khác nhau Dù mang lại niềm vui cho người hâm mộ nhưng cũng khiến nhiều người lo ngại về hệ lụy tiềm tàng Thế giới âm nhạc đang chứng kiến sự thâm nhập của trí tuệ nhân tạo, khi các nghệ sĩ cover bài hát của nhau và thậm chí cả hát bằng ngôn ngữ khác

Trí tuệ nhân tạo đang dần chiếm lĩnh nhiều lĩnh vực, và âm nhạc cũng không ngoại lệ. Gần đây, nhiều bản cover các ca khúc nổi tiếng của các nghệ sĩ được lan truyền rộng rãi trên TikTok. Người ta đã nghe thấy Michael Jackson hát nhạc của The Weeknd, Ariana Grande ngân nga giai điệu Kpop và thậm chí là thần tượng Kpop cũng đã hát tiếng Việt.

Nếu như idol Kpop biết hát tiếng Việt...

Jungkook (BTS) là một ca sĩ Kpop đã được nhiều người dùng phần mềm AI giả giọng và lồng ghép vào đa dạng thể loại nhạc, khiến cho người nghe phải bất ngờ. Trên TikTok, bản nhạc AI của Jungkook hát ca khúc Hãy Trao Cho Anh của Sơn Tùng M-TP đã nhận được 1,7 triệu lượt xem, và các video khác như See Tình, Chúng Ta Không Thuộc Về Nhau cũng đã thu hút lượng lớn người nghe và chia sẻ.

Theo một số fan của Jungkook, giọng hát AI không thể hoàn toàn giống với giọng hát thật của anh ấy. Tuy nhiên, một số bản nhạc AI của Jungkook vẫn có thể giống tới 70-80%, chẳng hạn như Tình yêu chậm trễ, I Feel it coming, Under the influence, Star Boy...

Tương tự, Jennie cũng đã bị sao chép giọng hát trong các bản cover được tạo ra bởi AI. Các bản nhạc Bùa yêu (Bích Phương), Nếu lúc đó (tlinh)...

Nhiều ca khúc sử dụng giọng hát AI của các ca sĩ để cover bài hát của các nghệ sĩ khác đã xuất hiện tràn lan trên các nền tảng mạng xã hội, bằng nhiều thứ tiếng khác nhau.

Trong thời gian gần đây, tình trạng sao chép ca sĩ đã trở nên phổ biến hơn bao giờ hết, khi mà các video được đăng tải liên tục thu hút sự chú ý của đông đảo khán giả.

Để thực hiện việc này, hầu hết các nền tảng sử dụng công nghệ để phân tích lượng lớn dữ liệu âm nhạc, bao gồm cả giai điệu, cao độ, trường độ và âm sắc. Sau đó, các dữ liệu này được cung cấp cho trí tuệ nhân tạo để tạo ra bản nhạc sao chép, đồng thời có thể tự động dịch sang nhiều ngôn ngữ khác nhau.

Một ví dụ điển hình về âm nhạc được tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo là việc các nhà nghiên cứu tại Đại học Rutgers đã hoàn thành bản giao hưởng số 10 của Beethoven. Trước đây, Beethoven chỉ hoàn thành được 9 bản giao hưởng hoàn chỉnh và chưa hoàn thành bản thứ 10. Tuy nhiên, nhờ sử dụng trí tuệ nhân tạo và các dữ liệu từ các bản giao hưởng trước đó, các nhà nghiên cứu đã thành công trong việc hoàn thiện tác phẩm của ông.

Các trình tạo nhạc AI được phát triển gần như với chất lượng bản quyền, tuy nhiên việc liệu nhạc AI có pháp lý hay không đã trở thành một chủ đề tranh luận sôi nổi giữa các chuyên gia. Ví dụ, công ty âm nhạc quyền lực nhất thế giới Universal Music Group (UMG) đã yêu cầu các nền tảng nhạc trực tuyến gỡ bỏ bản nhạc do AI tạo ra từ giọng hát của rapper Drake vì vi phạm bản quyền.

Khi BTS, BLACKPINK hát nhạc Sơn Tùng, Bích Phương: Hiện tượng AI cover ca khúc lan toả mạng xã hội

UMG yêu cầu các nền tảng phân phối nhạc loại bỏ bản nhạc do AI tạo ra

Một số chuyên gia như luật sư Karl Fowlkes tại The Fowlkes Firm đồng ý với quan điểm của UMG và cho rằng tòa án và văn phòng bản quyền nên cấm sử dụng âm nhạc do AI tạo ra và chỉ bảo vệ "tác phẩm nghệ thuật gốc" chứ không bảo vệ những tác phẩm được tạo ra bởi máy tính dựa trên bản gốc để tạo ra tác phẩm mới.

Mặt khác, giáo sư luật đại học Stanford Mark A. Lemley và luật sư Bryan Casey không đồng ý và bác bỏ quan điểm này, cho rằng đây là một quá trình tổng hợp ngoại lệ của quyền tác giả.

Vào tháng 4 vừa qua, bài hát "Heart on My Sleeve" do Drake và The Weeknd hợp tác đã được phát hành trên nhiều nền tảng âm nhạc, thu hút hơn 10 triệu lượt xem trên TikTok và hơn 250.000 lượt stream trên Spotify. Tuy nhiên, cả hai ca sĩ đều không biết gì về sự tồn tại của bản nhạc này. Tác giả có tên Ghostwriter cho biết đã sử dụng công nghệ AI để tạo ra bài hát này.

Theo trang Theverge, "Heart on My Sleeve" được coi là một tác phẩm mới, nguyên bản bởi vì giọng hát, phong cách và dòng nhạc chủ yếu không được bảo vệ bản quyền. "Nếu một người viết lời bài hát của riêng mình, tạo ra một giai điệu đơn giản, ghi âm giọng hát và cho AI hát theo giọng của The Weeknd, thì đó không phải là việc sao chép bản quyền của tác phẩm nào. Vấn đề ở đây là khó quảng cáo bài hát mới dưới tên của The Weeknd, nhưng đó là vấn đề về thương hiệu chứ không phải bản quyền", trang Theverge đã viết.

Pháp lý về bản quyền không bảo vệ giọng hát và âm thanh, chỉ các yếu tố như ngôn từ, điệu nhạc, và tác phẩm nghệ thuật được bảo hộ theo luật. Tuy nhiên, việc sử dụng trí tuệ nhân tạo để cover các bài hát đã trở thành một trào lưu phổ biến, dù vẫn còn khoảng cách so với giọng hát gốc. Mặc dù ban đầu nhiều người thấy thích thú, nhưng sự lạm dụng công nghệ này có thể dẫn đến nhiều nguy cơ pháp lý, đặc biệt là khi các bản cover và bài hát được tạo ra bằng trí tuệ nhân tạo không có sự đồng ý của chủ nhân.

Nhiều người hâm mộ của Jungkook đang đề nghị loại bỏ các video giả giọng và ngừng tạo những video nhân bản giọng hát. Họ cho rằng việc này không mang lại lợi ích cho thần tượng và còn vi phạm quyền tên tuổi của nghệ sĩ. Hơn nữa, hình thức này có thể gây nguy hiểm bởi có thể bị sao chép giọng nói và sản xuất bài hát có nội dung thô tục, độc hại trong nhiều ngôn ngữ.

Nhiều chuyên gia cảnh báo rằng việc sao chép giọng nói bằng trí tuệ nhân tạo sẽ trở thành một vấn đề đáng lo ngại khi nó có thể dễ dàng bị giả mạo và sử dụng để thực hiện các hành vi lừa đảo như công nghệ deepfake - sử dụng trí tuệ nhân tạo để ghép hình ảnh và giọng nói của một người vào video của người khác.

Đạo diễn Miyazaki Hayao - người huyền thoại của Ghibli - đã chỉ trích một cách thẳng thắn về công nghệ AI khi cho rằng nó đang làm mòn đi linh hồn mà nghệ sĩ thổi vào tác phẩm và biến chúng trở nên kỳ dị và kinh dị.

"Đó là một sự phản cảm đối với tôi. Tôi không bao giờ sử dụng công nghệ này trong các tác phẩm của mình. Tôi cho rằng đây là một sự xâm phạm đối với cuộc sống của chúng ta", đạo diễn nói.

Dahl, một tay trống chuyên nghiệp trong ban nhạc rock nổi tiếng One Bad Son, cho rằng AI chỉ là một công cụ bắt chước, tổng hợp dữ liệu có sẵn. Anh cho rằng người sáng tạo chân chính cần được bảo vệ bởi hệ thống quản lý chuẩn mực.

Khi BTS, BLACKPINK hát nhạc Sơn Tùng, Bích Phương: Hiện tượng AI cover ca khúc lan toả mạng xã hội

Công nghệ nhân bản giọng hát bằng AI đã gây lo ngại cho nhiều người.

Phần 9: UMG ngăn chặn bản nhạc AI “nhân bản” từ giọng ca sĩ

Theo tạp chí Billboard, công ty UMG đã đưa ra lời nhận xét rằng bản nhạc AI lan truyền đã chứng minh rõ ràng tại sao các nền tảng phải có trách nhiệm pháp lý và đạo đức để đảm bảo không có việc sử dụng dịch vụ bị lạm dụng gây thiệt hại cho các nghệ sĩ. Hành động quyết liệt của UMG đã ngăn chặn bản nhạc AI “nhân bản” từ giọng ca sĩ và doanh thu phát sinh khi đăng tải trên các hệ sinh thái streaming.

UMG cũng đã lên tiếng cho rằng, tất cả chúng ta đều có quyền lựa chọn đứng về phía nghệ sĩ, người hâm mộ và sự sáng tạo của con người, hoặc đứng về phía những kẻ giả mạo, lừa đảo và từ chối bồi thường xứng đáng cho các nghệ sĩ.

Nhà phê bình âm nhạc nổi tiếng Shawn Cee cũng đã cảnh báo rằng, âm nhạc do AI tạo ra có thể phát triển nhanh hơn quy định hiện hành. Nếu không có sự kiểm soát và quản lý thích hợp, chúng có thể tạo ra những tác phẩm không chính thống, gây nhầm lẫn và nhận nhầm với các tác phẩm của các nghệ sĩ thực sự.

Trong khi các hãng thu âm lớn đang nỗ lực chống lại việc mô phỏng giọng hát của các nghệ sĩ nổi tiếng bằng trí tuệ nhân tạo, ca sĩ người Canada Grimes đã đưa ra một ý tưởng khác.

Theo đó, cô sẽ chia sẻ 50% tiền bản quyền cho bất kỳ bài hát thành công nào do trí tuệ nhân tạo tạo ra sử dụng giọng hát của mình. Grimes cho biết trên trang cá nhân rằng, "Hãy thoải mái sử dụng giọng của tôi mà không lo bị ràng buộc pháp lý".

Thực tế, hiện nay vẫn còn nhiều mô hình nhân bản giọng hát đang được phát triển. Mới đây, công ty chủ quản của BTS - Bighit Music đã tung ra bài hát MVMasqueradedo MIDNATT với giọng hát trí tuệ nhân tạo, được phát triển từ giọng gốc của ca sĩ Lee Hyun. Bài hát gốc được trình bày bằng tiếng Hàn và sau đó đã được chuyển ngữ sang 5 phiên bản ngôn ngữ, trong đó có tiếng Việt.